મંદી... મંદી... મંદી! ગયા વર્ષથી સમગ્ર વિશ્વમાં મંદીની ચર્ચા થઈ રહી છે અને એક પછી એક ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્સીઓ અને વિશ્લેષકો મંદી અંગે ચેતવણી આપી રહ્યા છે. હવે આ ડર સાકાર થવા લાગ્યો છે અને મોટી વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાઓને ઘેરવા લાગી છે. મતલબ કે હવે આર્થિક મંદી માત્ર આશંકા કે અટકળો નથી રહી, પરંતુ વાસ્તવિકતા બની ગઈ છે.
જર્મની પ્રથમ શિકાર બન્યું
આ વખતે વૈશ્વિક આર્થિક મંદીએ યુરોપની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા જર્મનીને પહેલો શિકાર બનાવ્યો છે. જર્મનીની આંકડાકીય કચેરીએ ગુરુવારે અર્થતંત્ર અને આર્થિક વૃદ્ધિ અંગેના આંકડા જાહેર કર્યા. આંકડાઓ અનુસાર, માર્ચ 2023ના ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન જર્મનીના જીડીપીમાં 0.3 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો. અગાઉ, ગયા વર્ષના છેલ્લા ત્રિમાસિક ગાળામાં એટલે કે ઓક્ટોબરથી ડિસેમ્બર 2022 દરમિયાન જર્મનીના જીડીપીમાં 0.5 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો.
આર્થિક મંદી શું છે
ભલે જાન્યુઆરીથી માર્ચ 2023 દરમિયાન અર્થવ્યવસ્થાના સંકોચનનો દર ગયા વર્ષના છેલ્લા ત્રિમાસિક ગાળાની તુલનામાં ઓછો રહ્યો હોય, પરંતુ તે ખતરનાક છે કારણ કે આ રીતે જર્મનીનું અર્થતંત્ર હવે સત્તાવાર રીતે મંદીની પકડમાં છે. અર્થશાસ્ત્રની લોકપ્રિય વ્યાખ્યા અનુસાર, જો કોઈ અર્થતંત્ર સતત બે ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન સંકોચાય છે, તો એવું કહેવાય છે કે સંબંધિત અર્થતંત્ર આર્થિક મંદીનો શિકાર બન્યું છે.
અર્થવ્યવસ્થાને સતત ફટકો પડી રહ્યો છે
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી આખી દુનિયા એક પછી એક અનેક આંચકાઓનો સામનો કરી રહી છે. પ્રથમ, કોરોના રોગચાળાને કારણે આર્થિક પ્રગતિ પાટા પરથી ઉતરી ગઈ હતી. પછી યુએસ-ચીન વેપાર યુદ્ધ, સપ્લાય ચેઇન અવરોધો અને ચિપની તંગીએ વિશ્વને હચમચાવી નાખ્યું. આ સમસ્યાઓની અસર હજુ ઓછી થઈ ન હતી કે પૂર્વ યુરોપમાં યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થઈ ગયું. યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે યુરોપિયન અર્થતંત્રો, ખાસ કરીને જર્મનીને ઘણું નુકસાન થયું છે.
અંદાજ બદલવો પડ્યો
અગાઉ, જર્મનીની ફેડરલ એજન્સીએ ખૂબ જ હળવી મંદીની શક્યતા વ્યક્ત કરી હતી અને તેઓએ માર્ચ ક્વાર્ટર દરમિયાન જીડીપી વૃદ્ધિ દર શૂન્ય રહેવાની અપેક્ષા વ્યક્ત કરી હતી. જો કે, પાછળથી ઉભરેલા સંજોગોનું મૂલ્યાંકન કર્યા પછી, જાણવા મળ્યું કે માર્ચ ક્વાર્ટર દરમિયાન જીડીપીના કદમાં ખરેખર ઘટાડો થયો છે.
આ રીતે આર્થિક મંદી આવી
રશિયા તરફથી ઇંધણનો પુરવઠો બંધ થવાને કારણે ઘણા દેશોમાં મોંઘવારી તેની ટોચ પર છે અને ખાવા-પીવાની વસ્તુઓની અછત છે. જર્મની પરંપરાગત રીતે ઇંધણની જરૂરિયાતો માટે રશિયન સપ્લાય પર નિર્ભર છે. અત્યારે, આ સ્ત્રોત બંધ થવાને કારણે, જર્મનીમાં ખૂબ જ ઊંચી ફુગાવો ફાટી નીકળ્યો છે. જેના કારણે લોકોના વપરાશ પર પણ અસર પડી છે. માર્ચ ક્વાર્ટર દરમિયાન જર્મનીમાં વપરાશમાં 1.2 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. એકબીજા સાથે જોડાયેલી આ સુવિધાઓએ મંદીને અનિવાર્ય બનાવી દીધી.