Union Budget 2024: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં સરકાર સતત ત્રીજી વખત કેન્દ્રમાં સત્તામાં આવી છે, જે 23 જુલાઈ, 2024 ના રોજ ત્રીજી કાર્યકાળનું પ્રથમ પૂર્ણ બજેટ રજૂ કરવા જઈ રહી છે. મોદી સરકારના આ બજેટથી મધ્યમ વર્ગને ઘણી અપેક્ષાઓ છે. મધ્યમ વર્ગ અને ખાસ કરીને નોકરિયાત વર્ગને ટેક્સ મુક્તિથી બોજ ઘટાડવાની આશા છે. આવી સ્થિતિમાં મોટો સવાલ એ છે કે શું સરકાર બજેટમાં ટેક્સના દરમાં ઘટાડો કરીને રોજગારી મેળવનારા લોકોને ભેટ આપશે? એક રિપોર્ટ અનુસાર, જો સરકાર ટેક્સ મોરચે કરદાતાઓને રાહત આપે તો પણ તેનાથી સરકારી તિજોરી પર વધુ બોજ નહીં પડે.


સરકારી ખજાનામાં આવશે મામૂલી બોજો 
ગૉલ્ડમૅન સાસ ગ્લૉબલ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ રિસર્ચએ બજેટને લઈને એક રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે. આ અહેવાલ મુજબ, જો કેન્દ્ર સરકાર તેની આવકવેરા નીતિમાં ફેરફાર કરવાનો નિર્ણય બજેટમાં લે છે, તો અમારા મૂલ્યાંકન મુજબ સરકારને જીડીપીના 5 થી 15 બેસિસ પોઈન્ટ્સની આવકનું નુકસાન સહન કરવું પડશે અને નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં સરકાર પર રાજકોષીય બોજ માત્ર 2-7 બેસિસ પોઈન્ટ રહેશે.


ટેક્સપેયર્સને રાહત આપવાની માંગ 
કરદાતાઓને રાહત આપવા માટે સરકાર પર ભારે દબાણ છે. નાણાપ્રધાન સીતારમણ સાથે યોજાયેલી પ્રી-બજેટ મીટિંગમાં બિઝનેસ ચેમ્બરના પ્રતિનિધિઓ અને અર્થશાસ્ત્રીઓએ દેશમાં વપરાશ વધારવા માટે ટેક્સનો બોજ ઘટાડવાની સલાહ આપી હતી. બિઝનેસ ચેમ્બર CII એ 30 ટકા ટેક્સ સ્લેબમાં આવતા 20 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક ધરાવતા લોકો માટે આવકવેરાના મોરચે રાહતની માંગ કરી છે. નવી આવકવેરા વ્યવસ્થામાં 15 લાખ રૂપિયાની વાર્ષિક આવક ધરાવતા લોકોએ 30 ટકાના દરે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે, જ્યારે જૂની આવકવેરા વ્યવસ્થામાં 10 લાખ રૂપિયાથી વધુની કરપાત્ર આવક ધરાવતા લોકોએ 30 ટકા ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. જૂની ટેક્સ વ્યવસ્થા હેઠળ, 10 લાખ રૂપિયાથી વધુની કમાણી કરનારા લોકોને નાણાકીય વર્ષ 2012-13થી 30 ટકા ટેક્સ સ્લેબમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. તે પછી આ આવક મર્યાદામાં કોઈ વધારો થયો નથી.


ડાયરેક્ટ ટેક્સ કલેક્શનમાં મોટો ઉછાળો  
તાજેતરના વર્ષોમાં આવકવેરાની વસૂલાતમાં જોરદાર ઉછાળો આવ્યો છે. નાણાંકીય વર્ષ 2013-14માં આવકવેરાની વસૂલાત જીડીપીના 2.1 ટકા હતી, જે નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં ઘટીને 2.5 ટકા થઈ ગઈ છે. કોરોના રોગચાળા પછી દેશમાં લાદવામાં આવેલા નિયંત્રણો ખતમ થયા પછી, આર્થિક ગતિવિધિઓમાં વધારો થયા પછી, નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં જીડીપી સામે આવકવેરા વસૂલાતનો ગુણોત્તર વધીને 3 ટકા થઈ ગયો છે. સ્વાભાવિક છે કે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આવકવેરાની વસૂલાતમાં જોરદાર ઉછાળો આવ્યો છે પરંતુ વસૂલાતમાં થયેલા વધારા પ્રમાણે કરદાતાઓને રાહત આપવામાં આવી નથી. તેને તિજોરી પર બોજ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. પરંતુ ગૉલ્ડમેન સાસના રિપોર્ટ અનુસાર સરકારી તિજોરી પર ટેક્સ રેટમાં ઘટાડાથી વધુ અસર નહીં થાય.