EPF wage ceiling hike: દેશના લાખો નોકરિયાત લોકો લાંબા સમયથી જે સમાચારની રાહ જોઈ રહ્યા હતા, તે અંગે સંસદના શિયાળુ સત્રમાં મહત્વની ચર્ચા થઈ છે. કેન્દ્રીય શ્રમ મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ (EPF) માટેની વેતન મર્યાદા ₹15,000 થી વધારીને ₹30,000 કરવાના પ્રસ્તાવ પર સરકારનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે. તેમણે જણાવ્યું કે, આ કોઈ એકપક્ષીય નિર્ણય નથી અને તમામ હિસ્સેદારો સાથે પરામર્શ કર્યા બાદ જ અંતિમ નિર્ણય લેવાશે. આ ઉપરાંત, ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ સાથે જોડાયેલા 'ગિગ વર્કર્સ' ને હાલની EPF યોજનામાં નહીં, પરંતુ 'સામાજિક સુરક્ષા સંહિતા 2020' હેઠળ લાભો આપવામાં આવશે.
સંસદમાં શું પૂછાયો પ્રશ્ન?
સંસદ સત્ર દરમિયાન સાંસદ બેની બેહાનન અને ડીન કુરિયાકોસે સરકારને સીધો સવાલ કર્યો હતો કે શું કેન્દ્ર સરકાર EPF માટેની હાલની પગાર મર્યાદા ₹15,000 થી વધારીને ₹30,000 કરવાનું આયોજન કરી રહી છે? આના જવાબમાં કેન્દ્રીય શ્રમ અને રોજગાર મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરતા જણાવ્યું હતું કે, વેતન મર્યાદામાં વધારો કરવાનો નિર્ણય લેતા પહેલા વ્યાપક વિચારણા જરૂરી છે. સરકાર ઉતાવળે કોઈ નિર્ણય લેવા માંગતી નથી.
નિર્ણય લેવામાં શા માટે થઈ રહ્યો છે વિલંબ?
મંત્રીએ સંસદને માહિતી આપી કે EPFO હેઠળ કવરેજ વધારવાનો નિર્ણય તમામ 'હિસ્સેદારો' (કર્મચારી સંગઠનો અને ઉદ્યોગ ગૃહો) સાથે ચર્ચા કર્યા પછી જ લેવામાં આવશે. સરકારનો તર્ક છે કે આ નિર્ણયના બે મોટા આર્થિક પાસાઓ છે:
કર્મચારીઓ પર અસર: જો મર્યાદા વધારવામાં આવે, તો કર્મચારીઓના પગારમાંથી PF નું યોગદાન વધુ કપાશે, જેના કારણે તેમનો હાથમાં આવતો પગાર (Take-home Salary) ઘટી શકે છે.
કંપનીઓ પર બોજ: નોકરીદાતાઓ (Employers) એ પણ PF માં તેમનો ફાળો વધારવો પડશે, જેનાથી તેમનો ભરતી ખર્ચ વધી શકે છે. આથી, સરકાર હાલમાં આ વિષયને ચર્ચાના તબક્કે રાખી રહી છે.
છેલ્લે 2014માં થયો હતો ફેરફાર
અત્યારના નિયમ મુજબ, જેમનો મૂળ પગાર (Basic Pay + DA) ₹15,000 સુધી છે, તેમના માટે EPF યોગદાન ફરજિયાત છે. જો પગાર આનાથી વધુ હોય અને તેઓ 1 September, 2014 પછી જોડાયા હોય, તો તે મરજિયાત છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, છેલ્લે વર્ષ 2014 માં કેન્દ્ર સરકારે પગાર મર્યાદા ₹6,500 થી વધારીને ₹15,000 કરી હતી.
ગિગ વર્કર્સ માટે અલગ વ્યવસ્થા
ઝોમેટો, સ્વીગી કે ઉબેર જેવા પ્લેટફોર્મ સાથે જોડાયેલા લાખો ગિગ વર્કર્સ (Gig Workers) માટે સરકારે સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી છે. મંત્રીએ જણાવ્યું કે, ગિગ વર્કર્સ અને કંપનીઓ વચ્ચે પરંપરાગત 'માલિક-કર્મચારી' જેવો સંબંધ હોતો નથી, તેથી તેમને વર્તમાન EPF Scheme 1952 હેઠળ આવરી શકાશે નહીં.
વિકલ્પ: જોકે, સરકાર તેમને રક્ષણ આપવા માટે 'સામાજિક સુરક્ષા સંહિતા 2020' (Social Security Code 2020) લાવી છે.
લાભો: આ સંહિતા હેઠળ ગિગ અને પ્લેટફોર્મ વર્કર્સ માટે જીવન વીમો, અકસ્માત વીમો, સ્વાસ્થ્ય લાભ અને વૃદ્ધાવસ્થા સુરક્ષા માટે એક અલગ 'સોશિયલ સિક્યુરિટી ફંડ' બનાવવાની જોગવાઈ છે.