Indian Railways new rules: જો તમે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતી વખતે મોબાઈલમાં ટિકિટનો ફોટો બતાવીને કામ ચલાવી લેતા હોવ, તો હવે સાવધાન થઈ જજો. ભારતીય રેલ્વેએ આ નિયમ બદલ્યો છે અને હવેથી અનરિઝર્વ્ડ ટિકિટ માટે માત્ર મોબાઈલ સ્ક્રીન બતાવવી માન્ય ગણાશે નહીં. વધતા જતા સાયબર ફ્રોડ અને AI (Artificial Intelligence) દ્વારા બનતી નકલી ટિકિટોને રોકવા માટે આ કડક નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. મુસાફરોએ હવે જનરલ ટિકિટની હાર્ડ કોપી સાથે રાખવી અનિવાર્ય બની શકે છે.
આજના ડિજિટલ યુગમાં આપણે પેપરલેસ કામકાજ તરફ વળ્યા છીએ. ટિકિટ બુકિંગથી લઈને પેમેન્ટ બધું જ ઓનલાઈન થઈ ગયું છે. પરંતુ આ સુવિધાનો દુરુપયોગ થતા હવે રેલવે તંત્ર કડક બન્યું છે. રેલવે દ્વારા સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે અમુક સંજોગોમાં તમારા મોબાઇલ ફોન પર ટિકિટ બતાવવી હવે સ્વીકાર્ય રહેશે નહીં. આ પાછળનો મુખ્ય હેતુ સુરક્ષા વધારવાનો અને આવકમાં થતું નુકસાન અટકાવવાનો છે.
શા માટે લેવાયો આ નિર્ણય?
(Why the Rule Change?) તાજેતરમાં રેલવેમાં ટિકિટ ચેકિંગ દરમિયાન નકલી ટિકિટોના કિસ્સામાં ચિંતાજનક વધારો થયો છે. ખાસ કરીને ટેકનોલોજીનો દુરુપયોગ કરીને અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) ની મદદથી અસલી જેવી જ દેખાતી નકલી ટિકિટો બનાવવાનું કૌભાંડ સામે આવ્યું છે. રેલવેને સમજાયું છે કે જો અત્યારે જ કડક પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો ભવિષ્યમાં આ સમસ્યા વિકટ બની શકે છે.
શું છે નવો નિયમ?
નવા નિયમો મુજબ, ખાસ કરીને જનરલ ટિકિટ (Unreserved Tickets) માટે કડક વલણ અપનાવવામાં આવ્યું છે.
જો તમે કાઉન્ટર, ATVM મશીન કે અન્ય માધ્યમથી અનરિઝર્વ્ડ ટિકિટ લીધી હોય, તો તેનો ફોટો મોબાઈલમાં બતાવવો માન્ય ગણાશે નહીં. આવા મુસાફરોએ ટિકિટની હાર્ડ કોપી (Hard Copy) સાથે રાખવી પડશે.
રાહતના સમાચાર: જોકે, રેલવેએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ નિયમ રિઝર્વ્ડ ઈ-ટિકિટ (E-Ticket) અને એમ-ટિકિટ (M-Ticket) ને લાગુ પડશે નહીં. એટલે કે જે ટિકિટો ઓનલાઈન બુક કરાવી છે અને જેની પાસે PNR નંબર છે, તે રાબેતા મુજબ મોબાઈલમાં બતાવી શકાશે.
જયપુરનો ચોંકાવનારો કિસ્સો (The Jaipur Incident)
આ નિયમ બદલવા પાછળ જયપુર રૂટ પર બનેલી એક ઘટના મુખ્ય કારણ છે. એક તપાસ દરમિયાન TC ને કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ મોબાઈલમાં ટિકિટ બતાવીને મુસાફરી કરતા મળ્યા હતા. પ્રથમ નજરે ટિકિટ અસલી લાગતી હતી, જેમાં QR કોડ અને ભાડું બધું જ સાચું હતું. પરંતુ ઝીણવટભરી તપાસમાં ખબર પડી કે વિદ્યાર્થીઓએ AI ટૂલ નો ઉપયોગ કરીને એક જ ટિકિટમાં એડિટિંગ કરી 7 મુસાફરોના નામ ઉમેરી દીધા હતા. એટલે કે એક ટિકિટના પૈસામાં 7 લોકો મુસાફરી કરી રહ્યા હતા!
ચેકિંગ થશે હાઈટેક
આ ઘટના બાદ તમામ TTE અને TC ને એલર્ટ કરી દેવામાં આવ્યા છે. હવે ચેકિંગ સ્ટાફને સ્પેશિયલ એપ આપવામાં આવી છે. જો કોઈ મુસાફર મોબાઈલમાં શંકાસ્પદ ટિકિટ બતાવશે, તો તેનો QR કોડ સ્કેન કરવામાં આવશે. આ ઉપરાંત ટિકિટનો યુનિક UTS નંબર અને કલર કોડ પણ ચેક કરવામાં આવશે. રેલવે અધિકારીઓએ મુસાફરોને અપીલ કરી છે કે હેરાનગતિથી બચવા માટે નિયમોનું પાલન કરે અને સાચી ટિકિટ સાથે જ મુસાફરી કરે.