GST on Health Insurance Premium: GST કાઉન્સિલની 56મી બેઠકમાં એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેવાયો, જેમાં આરોગ્ય અને જીવન વીમા પોલિસીના પ્રીમિયમ પરથી 18% GST દૂર કરવાનો નિર્ણય લેવાયો. આ જાહેરાત બાદ સામાન્ય લોકોને આશા હતી કે વીમો લેવો સસ્તો થશે. જોકે, કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ રિસર્ચના તાજેતરના એક અહેવાલે આ આશા પર પાણી ફેરવી દીધું છે. રિપોર્ટ અનુસાર, વીમા કંપનીઓ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) ગુમાવવાના કારણે થયેલા વધેલા ખર્ચને સંતુલિત કરવા માટે તેમના ટેરિફમાં 5% સુધીનો વધારો કરવાનું વિચારી રહી છે, જેનાથી પોલિસી ધારકોને કોઈ મોટો લાભ નહીં મળે.
લાંબા સમયથી ચાલતી માંગણીઓ બાદ, GST કાઉન્સિલ દ્વારા આરોગ્ય અને જીવન વીમા પ્રીમિયમ પર 18% GST હટાવી દેવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. આ પગલાને સમાજના દરેક વર્ગ દ્વારા આવકારવામાં આવ્યો, કારણ કે એવું માનવામાં આવતું હતું કે હવે વીમા કવચ લેવું વધુ પોસાય તેવું બનશે. પરંતુ, આ નિર્ણયની વાસ્તવિક અસર કદાચ ધારણા કરતા અલગ હોઈ શકે છે.
કોટક રિપોર્ટનો ચોંકાવનારો ખુલાસો
કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝ રિસર્ચ દ્વારા તૈયાર કરાયેલા એક નવા રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે વીમા કંપનીઓ GST માંથી મુક્તિ મળ્યા બાદ પણ તેમના ટેરિફમાં વધારો કરવાનું વિચારી રહી છે. આ વધારો લગભગ 5% જેટલો હોઈ શકે છે. આનો મુખ્ય કારણ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) નો લાભ ગુમાવવાનો છે.
ITC અને કંપનીઓ પર તેની અસર
અગાઉ, વીમા કંપનીઓ તેમના ઓપરેશનલ ખર્ચ જેમ કે એજન્ટોના કમિશન, જાહેરાતો અને રિઇન્શ્યોરન્સ પર ભરવામાં આવતા GST પર ITC નો લાભ મેળવતી હતી. GST નાબૂદ થવાથી, કંપનીઓ હવે આ લાભનો દાવો કરી શકશે નહીં, જેના કારણે તેમનો કુલ ખર્ચ વધી જશે. આ વધેલા ખર્ચને સંતુલિત કરવા માટે, કંપનીઓ પોલિસીના ટેરિફ (મૂળ કિંમત) માં વધારો કરવાનું વિચારી રહી છે, જે આખરે ગ્રાહકોને વધુ ચૂકવવા મજબૂર કરશે.
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે GST દરમાં 12-15% નો ઘટાડો થવાથી વીમા પ્રીમિયમની માંગ ચોક્કસ વધશે. પરંતુ, જો કંપનીઓ તે જ સમયે ટેરિફ વધારશે, તો ગ્રાહકોને મળનારી રાહત નહિવત્ રહેશે. આ GST રાહત 22 સપ્ટેમ્બર, 2025 થી લાગુ થવાની છે.
કઈ કંપનીઓ ટેરિફ વધારશે?
કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝના રિપોર્ટ મુજબ, સ્ટાર હેલ્થ તેના ટેરિફમાં 1-3% નો વધારો કરી શકે છે, જ્યારે નિવા બુપા જેવી કંપની લગભગ 4% નો વધારો કરવાનું વિચારી રહી છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે ગ્રાહકોને GST મુક્તિનો સીધો આર્થિક લાભ નહીં મળે. ભલે સરકારી સ્તરે વીમાને સસ્તો બનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હોય, પરંતુ કંપનીઓ તેમના નફાના માર્જિન જાળવી રાખવા માટે વ્યૂહરચના બદલી રહી છે, જેના કારણે આ રાહત ગ્રાહકો સુધી પહોંચી શકશે નહીં.