નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જના સીઈઓ અને એમડી આશિષ કુમાર ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે રિટેલ રોકાણકારોએ ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સમાં વેપાર ન કરવો જોઈએ, કારણ કે જો તમે તેમાં રોકાણ કરશો તો તમારે નિષ્ણાત બનવું પડશે. અભ્યાસ વિના રોકાણ જોખમથી ભરપૂર હોઈ શકે છે.
સેબીના અભ્યાસ મુજબ, દસમાંથી નવ રોકાણકારો ડેરિવેટિવ ટ્રેડિંગમાં નાણાં ગુમાવી રહ્યા છે. ચૌહાણે કહ્યું કે આવી સ્થિતિમાં રિટેલ રોકાણકારોએ ડેરિવેટિવ ટ્રેડિંગ ટાળવું જોઈએ. મુંબઈમાં ઈન્ડિયા ટુડે કોન્ક્લેવમાં બોલતા, NSE CEOએ જણાવ્યું હતું કે રોકાણ એ છે જ્યારે તમે ત્રણથી પાંચ વર્ષના સમયગાળા માટે કોઈ કંપનીની સંભાવનાઓ, ઉદ્યોગ અને મેક્રો ઈકોનોમીનો અભ્યાસ કર્યા પછી કોઈ શેર ખરીદો છો.
તેમણે કહ્યું કે જો તમે સવારે શેર ખરીદો અને બપોરે તેને વેચો તો તમે તમારી જાતને રોકાણકાર ન કહી શકો, આ ધંધો છે અને અટકળો નથી. ચૌહાણે કહ્યું કે ઘણા યુવા ઉદ્યોગપતિઓ ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ કરવા માગે છે કારણ કે તેનાથી વધુ નફો થાય છે અને ઝડપથી વૃદ્ધિ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે નાના રોકાણકારોએ F&O બિઝનેસ ન કરવો જોઈએ.
તેમણે કહ્યું કે ટ્રેડિંગનો સમય વધવાથી વેપારીઓને સમયસર માહિતી મળશે અને તેઓ તેમના રોકાણનો વધુ સારી રીતે ઉપયોગ કરી શકશે. વ્યાવસાયિકો માટે, F&O માં સાંજ કે નાઇટ ટ્રેડિંગ વધુ યોગ્ય રહેશે. ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય શેરોમાં રોકાણ કરતા વિદેશી રોકાણકારો પાસે વિદેશમાં ભારતીય ઉત્પાદનોનો વેપાર કરવાનો વિકલ્પ હોય છે અને તેથી જ તેઓ હેજિંગ કરી શકે છે. જ્યારે ભારતીય રોકાણકારો આ કરી શકતા નથી.
તેમણે કહ્યું કે ટ્રેડિંગ સમય વધવાથી રોકાણકારોને સમયાંતરે સ્ક્રીન પર નજર રાખવાની જરૂર નથી. અભ્યાસ દરમિયાન તમે રોકાણ કરી શકો છો. જો કે, જો કોઈને સતત નુકસાન થઈ રહ્યું હોય તો તેને રોકાવાની જરૂર નથી.
જાણો ફ્યુચર ટ્રેડિંગ શું છે?
ભવિષ્યના વેપારમાં, તમે ડેરિવેટિવ્ઝ દ્વારા શેરના કોઈપણ ભાવિ વેપારને અંતિમ સ્વરૂપ આપો છો. ભવિષ્યમાં, તમે કોઈપણ શેર ખરીદી અથવા વેચીને કોઈપણ પ્રકારનો વ્યવહાર કરી શકો છો. ચાલો એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ કે આ કેવી રીતે થાય છે. ધારો કે તમે XYZ સ્ટોકના ફ્યુચર્સ ખરીદો છો. જો XYZ શેરની વર્તમાન કિંમત રૂ. 100 છે, તો તમે તેનું ભવિષ્ય માત્ર રૂ. 10-20માં ખરીદી શકો છો. જો કે, અહીં એક વાતનું ધ્યાન રાખવું પડશે કે તમારે ઓછામાં ઓછી એક લોટ ખરીદવી પડશે. આ લોટમાં શેરની સંખ્યા સ્ટોક એક્સચેન્જના આધારે જુદા જુદા શેર માટે અલગ અલગ હોઈ શકે છે.
ઓપ્શન ટ્રેડિંગ શું છે?
જો તમે ફ્યુચર ટ્રેડિંગને સારી રીતે સમજી લીધું હોય તો તમારા માટે ઓપ્શન ટ્રેડિંગ સમજવું ખૂબ જ સરળ છે. જેમ ભાવિ ટ્રેડિંગમાં, નજીવા પ્રીમિયમ ચૂકવીને સમગ્ર શેર ખરીદવા અથવા વેચવામાં આવે છે, તે જ રીતે ઓપ્શન ટ્રેડિંગમાં થાય છે. જો કે, આમાં એક મોટો ફાયદો એ છે કે તમારું નુકસાન તમે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ જેટલું જ છે. એટલે કે, જો તમે રૂ. 20 હજારનું રોકાણ કર્યું હોય અને રૂ. 1 લાખની કિંમતના શેર પર વિકલ્પ લીધો હોય, તો શેરની કિંમત 0 થઈ જાય તો પણ તમારું નુકસાન માત્ર રૂ. 20 હજાર જ થશે. તેથી જ તેને ઓપશન્સ કહેવામાં આવે છે, કારણ કે અહીં તમને એક ઓપશન મળે છે જેનાથી તમે ડીલમાંથી બહાર નીકળી શકો છો.