post office schemes: વર્તમાન સમયમાં ઘણી મોટી બેંકોએ તેમની ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) ના વ્યાજ દરોમાં ઘટાડો કર્યો છે, જેના કારણે સુરક્ષિત રોકાણ શોધતા મધ્યમ વર્ગના લોકોમાં ચિંતા વધી છે. જોકે, પોસ્ટ ઓફિસની સ્મોલ સેવિંગ્સ સ્કીમ્સ (Small Savings Schemes) એ રોકાણકારો માટે એક આશાનું કિરણ છે. અહીં બેંક એફડીની સરખામણીએ ઘણું વધારે એટલે કે 8.20% સુધીનું વ્યાજ મળી રહ્યું છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે આ યોજનાઓ પર ભારત સરકારની 'સોવરેન ગેરંટી' હોય છે, જે તેને સૌથી સુરક્ષિત વિકલ્પ બનાવે છે. ચાલો જાણીએ કે કઈ યોજનામાં તમને કેટલો ફાયદો થશે.
બેંક FD કરતા પોસ્ટ ઓફિસ કેમ શ્રેષ્ઠ?
જ્યારે મોટાભાગની સરકારી અને ખાનગી બેંકો હાલમાં ગ્રાહકોને 6% થી 7% ની વચ્ચે વ્યાજ આપી રહી છે, ત્યારે પોસ્ટ ઓફિસની નાની બચત યોજનાઓ 7% થી 8.20% સુધીનું નિશ્ચિત વળતર આપે છે. આ જ કારણ છે કે જે રોકાણકારો જોખમ લેવા માંગતા નથી (Low Risk Appetite), તેઓ હવે બેંકોને બદલે પોસ્ટ ઓફિસ તરફ વળ્યા છે. ભવિષ્યમાં બેંક FD ના દરોમાં કોઈ મોટા વધારાની શક્યતા ન હોવાથી, પોસ્ટ ઓફિસ એક મજબૂત વિકલ્પ સાબિત થઈ રહી છે.
100% સુરક્ષા અને ટેક્સ બેનિફિટ
પોસ્ટ ઓફિસની યોજનાઓની સૌથી મોટી વિશેષતા તેની વિશ્વસનીયતા છે. અહીં રોકાણ કરેલી રકમ પર સરકાર 100% સુરક્ષાની ગેરંટી આપે છે, જે બેંકો કરતા પણ વધુ સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, જે કરદાતાઓ જૂની ટેક્સ વ્યવસ્થા (Old Tax Regime) પસંદ કરે છે, તેમને કલમ 80C હેઠળ ટેક્સમાં પણ રાહત મળે છે. સરકાર દર ત્રણ મહિને આ વ્યાજ દરોની સમીક્ષા કરે છે, જેથી બજાર મુજબ વળતર મળી રહે.
વિવિધ યોજનાઓના વ્યાજ દરો (1 ઓક્ટોબર 2025 થી લાગુ)
અહીં મુખ્ય પોસ્ટ ઓફિસ યોજનાઓના વ્યાજ દરોની યાદી છે, જે તમને યોગ્ય રોકાણ નિર્ણય લેવામાં મદદ કરશે:
સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY): દીકરીઓના ભવિષ્યને ઉજ્જવળ બનાવતી આ યોજનામાં સૌથી વધુ 8.20% વ્યાજ મળે છે. આ એક સંપૂર્ણ ટેક્સ-ફ્રી અને સુરક્ષિત યોજના છે.
સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ્સ સ્કીમ (SCSS): નિવૃત્ત વડીલો માટે આ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. તેમાં 8.2% નું જંગી વ્યાજ મળે છે, જે ત્રિમાસિક ધોરણે ચૂકવવામાં આવે છે.
નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ (NSC): ટેક્સ બચાવવા માટે જાણીતી આ સ્કીમમાં 7.7% વ્યાજ મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ₹10,000 નું રોકાણ પાકતી મુદતે ₹14,490 થઈ જાય છે.
મહિલા સન્માન બચત પત્ર: મહિલાઓને આત્મનિર્ભર બનાવવા માટેની આ યોજના 7.5% વ્યાજ આપે છે.
કિસાન વિકાસ પત્ર (KVP): જો તમે પૈસા બમણા કરવા માંગતા હોવ, તો આ યોજના શ્રેષ્ઠ છે. તે 7.5% વ્યાજ આપે છે અને 115 મહિનામાં તમારી રકમ ડબલ થઈ જાય છે.
પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF): લાંબા ગાળાના રોકાણ માટે PPF આજે પણ 7.10% ના વ્યાજ સાથે લોકપ્રિય છે, કારણ કે તેનું વળતર સંપૂર્ણપણે કરમુક્ત છે.
માસિક આવક ખાતું (MIS): દર મહિને નિશ્ચિત આવક મેળવવા માંગતા લોકો માટે આ યોજના 7.4% વ્યાજ આપે છે.
ટાઈમ ડિપોઝિટ (TD) ના દરો
2 વર્ષની TD: 7%
3 વર્ષની TD: 7.1%
5 વર્ષની TD: 7.5% (લાંબા ગાળા માટે શ્રેષ્ઠ)