મુંબઈ: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ક્રેડિટ અને ડેબિટ કાર્ડ જારી કરતી બેંકો અને નોન-બેંકિંગ ફાઈનાન્સ કંપનીઓ (NBFCs) માટે એક નિયમના અમલીકરણની તારીખ લંબાવી છે. આ હેઠળ, ગ્રાહકોની સંમતિ વિના કાર્ડને સક્રિય કરવા જેવા કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવાની સમયમર્યાદા મંગળવારે ત્રણ મહિના માટે લંબાવવામાં આવી હતી. બેંકો અને એનબીએફસીએ 1 જુલાઈથી 'ક્રેડિટ કાર્ડ્સ અને ડેબિટ કાર્ડ્સ - ઈસ્યુઅન્સ એન્ડ ઓપરેટિંગ ઈન્સ્ટ્રક્શન્સ, 2022' પર આરબીઆઈના મુખ્ય નિર્દેશનો અમલ કરવાનો હતો.
બેંકિંગ ઉદ્યોગ તરફથી મળેલી રજૂઆતોને ધ્યાનમાં લેતા, આરબીઆઈએ એક પરિપત્રમાં જણાવ્યું હતું કે આ મુખ્ય દિશાનિર્દેશની કેટલીક જોગવાઈઓના અમલીકરણની સમયમર્યાદા 1 ઓક્ટોબર, 2022 સુધી લંબાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
જે જોગવાઈઓને અનુપાલનમાં મોરેટોરિયમ મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે તેમાં ક્રેડિટ કાર્ડના એક્ટિવેશનને લગતી જોગવાઈઓનો સમાવેશ થાય છે. માસ્ટર ડાયરેક્શન મુજબ, જો કાર્ડ જારી કર્યાના 30 દિવસ પછી પણ એક્ટિવ કરવામાં આવ્યું નથી, તો જારી કરનાર સંસ્થાએ ક્રેડિટ કાર્ડને એક્ટિવ કરવા માટે કાર્ડધારક પાસેથી વન ટાઈમ પાસવર્ડ (OTP) આધારિત સંમતિ મેળવવી પડશે.
જો ગ્રાહક કાર્ડને એક્ટિવ કરવા માટે સંમતિ ન આપે તો, કાર્ડ રજૂકર્તાએ ગ્રાહક પાસેથી પુષ્ટિ મળ્યાની તારીખથી સાત કાર્યકારી દિવસોની અંદર ગ્રાહકને કોઈપણ ખર્ચ વિના ક્રેડિટ કાર્ડ એકાઉન્ટ બંધ કરવું જોઈએ.
વધુમાં, કાર્ડ ઇશ્યુ કરનારાઓને એ સુનિશ્ચિત કરવા પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે કાર્ડધારકની સ્પષ્ટ સંમતિ મેળવ્યા વિના કોઈપણ સમયે કાર્ડધારકને મંજૂર અને સલાહ આપવામાં આવેલી ક્રેડિટ મર્યાદાનો ભંગ થતો નથી. આ કેસમાં પણ 1 ઓક્ટોબર સુધીનો સમય આપવામાં આવ્યો છે.
આરબીઆઈએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે બાકીની જોગવાઈઓ 30 જૂનથી એટલે કે 1 જુલાઈ, 2022થી લાગુ થશે. આરબીઆઈએ ફિનટેક કંપનીઓને કોઈ રાહત આપી નથી. નવા નિયમો અનુસાર, ગ્રાહક દ્વારા કાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવેલા ટ્રાન્ઝેક્શનની વિગતો હવે કો-બ્રાન્ડિંગ પાર્ટનર એક્સેસ કરી શકશે નહીં. અગાઉ કો-બ્રાન્ડિંગ પાર્ટનર પાસે ગ્રાહક દ્વારા કાર્ડ વડે કરેલા વ્યવહારો વિશે માહિતી હતી, જેના આધારે તેઓ ગ્રાહકના ખર્ચની વિગતો જોઈ શકતા હતા અને આ ખર્ચના આધારે રિવોર્ડ પોઈન્ટ પણ આપી શકતા હતા.