RBI MPC Meeting Update: 19 મે, 2023 ના રોજ, અચાનક RBI એ જાહેરાત કરી કે 2,000 રૂપિયાની ચલણી નોટ પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે. 23 મેથી 30 સપ્ટેમ્બર, 2023 સુધી લોકોને બેંકોમાં 2,000 રૂપિયાની ચલણી નોટો જમા કરાવવા અથવા બદલવા માટે ચાર મહિનાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. છેલ્લા ઘણા મહિનાઓથી 2000 રૂપિયાની નોટ પાછી ખેંચી લેવાની અટકળો ચાલી રહી હતી. સંસદમાં પણ આ અંગે સરકારને સવાલ પૂછવામાં આવ્યો હતો. RBIએ હવે 2000 રૂપિયાની ચલણી નોટ પાછી ખેંચી લીધી છે. પરંતુ હવે બજારમાં 500 રૂપિયાની નોટ પણ પાછી ખેંચી લેવા માટે સતત અટકળો ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે શું RBI રૂ. 500ની નોટ પણ પાછી ખેંચી લેશે? જેના પર આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે સ્પષ્ટતા રજૂ કરીને અટકળો પર પૂર્ણવિરામ મૂક્યું છે.
શું 500 રૂપિયાની ચલણી નોટો પણ પરત આવશે?
આરબીઆઈની મોનેટરી પોલિસી કમિટીના નિર્ણયની જાહેરાત બાદ પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આરબીઆઈ ગવર્નરને સવાલ પૂછવામાં આવ્યો હતો કે શું 1000 રૂપિયાની નોટને ફરીથી લોન્ચ કરી શકાશે? શું 500 રૂપિયાની નોટ પાછી ખેંચી શકાય? આ સવાલના જવાબમાં આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું કે મારી પાસે આ અંગે કોઈ માહિતી નથી. પરંતુ તેમણે એમ પણ કહ્યું કે એવો કોઈ વિચાર નથી. તેમણે સામાન્ય લોકોને આ અંગે અટકળો ન કરવા અપીલ કરી છે. તેમણે ફરી પુનરોચ્ચાર કર્યો કે ન તો તેઓ તેનાથી વાકેફ છે અને ન તો આવા વિકલ્પો પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
નોટબંધી બાદ 2000 અને 500 રૂપિયાની નવી નોટો આવી
8 મે 2016ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રૂ.500 અને રૂ.1000ની જૂની નોટો પાછી ખેંચીને નોટબંધીની જાહેરાત કરી હતી. તે પછી, આરબીઆઈએ બેંકિંગ સિસ્ટમમાં ઝડપથી રોકડનો ઉપયોગ કરવા માટે બેંકિંગ સિસ્ટમમાં નવી રૂ. 2,000 અને રૂ. 500ની નવી નોટો દાખલ કરી હતી. 2018થી જ 2000 રૂપિયાની નોટોનું પ્રિન્ટિંગ બંધ થઈ ગયું હતું. પરંતુ 19 મેના રોજ આરબીઆઈએ રૂ. 2000ની ચલણી નોટ પાછી ખેંચી લેવાનો નિર્ણય લીધો હતો, જેની અટકળો ઘણા સમયથી ચાલી રહી હતી.
2000 રૂપિયાની 50 ટકા નોટો પાછી આવી
RBI ગવર્નરે કહ્યું છે કે 31 માર્ચ, 2023 સુધી બેંકિંગ સિસ્ટમમાં 3.62 લાખ કરોડ રૂપિયાના મૂલ્યની 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાં હતી. પરંતુ માત્ર 16 દિવસમાં 1.80 લાખ કરોડ રૂપિયા એટલે કે 2000 રૂપિયાની લગભગ 50 ટકા નોટો બેંકિંગ સિસ્ટમમાં પાછી આવી ગઈ છે. આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું કે અપેક્ષા મુજબ રૂ. 2,000ની 85 ટકા નોટો સીધી બેંક ખાતામાં જમા થઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે બેંકોમાં 2000 રૂપિયાની નોટ જમા કરાવવા માટે કોઈ ઉતાવળ કે ગભરાટ નથી. તેમણે કહ્યું કે લોકો પાસે ચાર મહિનાનો સમય છે અને તેઓ આરામથી બેંકમાં નોટો જમા કરાવવા કે બદલાવી શકે છે.