જે લોકો શેરબજારમાં સીધું રોકાણ કરવાથી ડરતા હોય તેમના માટે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવું એ સારો વિકલ્પ છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડને શેરોમાં સીધા નાણાં રોકવા કરતાં ઓછા જોખમી ગણવામાં આવે છે. આમાં બજાર પ્રમાણે વળતર આપવામાં આવે છે. લાંબા ગાળે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાંથી મોટી કમાણી કરી શકાય છે. આ જ કારણ છે કે તાજેતરના સમયમાં લોકોનું મ્યુચ્યુઅલ ફંડ તરફ આકર્ષણ વધી રહ્યું છે.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ બે રીતે કરી શકાય છે. એક છે SIP એટલે કે સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન અને બીજી પદ્ધતિ લમ્પસમ છે. બંને પદ્ધતિઓના પોતાના ફાયદા અને ગેરફાયદા છે. જો તમે પણ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાનું શરૂ કરવા માંગો છો, તો લમ્પસમ અને SIP ના ફાયદા અને ગેરફાયદાને સમજો.
- પહેલા SIP વિશે વાત કરીએ કારણ કે તે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાની ખૂબ જ લોકપ્રિય રીત છે. SIP નો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તમે તમારી સુવિધા અનુસાર દર મહિને એક નિશ્ચિત રકમનું રોકાણ કરી શકો છો. તમે તેને 100 રૂપિયાથી પણ શરૂ કરી શકો છો.
SIPનો ફાયદો એ પણ છે કે તમને તેમાં ફ્લેક્સિબિલિટી મળે છે, એટલે કે તમે તમારી આવક પ્રમાણે સમય જતાં તેમાં રોકાણ વધારી કે ઘટાડી શકો છો, જરૂર પડે તેને વચ્ચેથી રોકી શકો છો અને ગમે ત્યારે પૈસા ઉપાડી શકો છો.
SIPનો ફાયદો એ છે કે તમે બજારના તમામ ઉતાર-ચઢાવ વચ્ચે તેમાં રોકાણ કરો છો. આ કારણે તમારું રોકાણ સરેરાશ રહે છે.
નાણાકીય નિષ્ણાતો માને છે કે જો તમે લાંબા સમય સુધી એસઆઈપીમાં નાણાંનું રોકાણ કરો છો અને આવકમાં વધારો થતાં રોકાણમાં થોડો વધારો કરતા રહો છો અને રોકાણની બાબતમાં પણ શિસ્તબદ્ધ રહો છો, તો તમે એસઆઈપી દ્વારા એક મોટુ ફંડ બનાવી શકો છો.
જો કે, એસઆઈપીનો ગેરલાભ એ છે કે તમે બજારમાં કોઈપણ મોટા ઘટાડાનો લાભ લઈ શકતા નથી. આ સિવાય જો તમે કોઈપણ SIP હપ્તો ભૂલી જાઓ છો, તો તમારે દંડ ભરવો પડી શકે છે.
લમ્પસમ
જ્યારે તમે લમ્પસમ દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં એકસાથે નાણાંનું રોકાણ કરો છો. એકસાથે રોકાણ કરવાનો ફાયદો એ છે કે તમે બજારની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને રોકાણ કરી શકો છો અને તેના ઉતાર-ચઢાવનો લાભ લઈ શકો છો. આમાં તમારા પર કોઈપણ પ્રકારનો દંડ નથી. જો કે એકમ રકમમાં તમારે નિશ્ચિત તારીખે સતત રોકાણ કરવાની જરૂર નથી, જ્યારે પણ તમારી પાસે એકસાથે પૈસા હોય, ત્યારે તમે તેને મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરી શકો છો.
પરંતુ નાણાકીય નિષ્ણાતો માને છે કે જ્યારે તમારી પાસે મોટી મૂડી હોય અને બજારની સારી સમજ હોય ત્યારે જ એકસાથે નાણાંનું રોકાણ કરવું જોઈએ. આમાં એક નાની ભૂલ પણ તમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. પરંતુ જો તમે નવા છો અને બજારમાં ઓછું જોખમ લેતા સારા વળતર મેળવવા માંગતા હોવ તો SIP શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ બની શકે છે.