Chandrayaan-3 :ભારત તેના મિશન મૂન હેઠળ ચંદ્રયાન 3 દ્વારા ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે તૈયાર છે. આ દરમિયાન રશિયાનું લુના-25 પણ ચંદ્ર પર ઉતરવાનું છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન એ છે કે રશિયન ચંદ્રયાન આપણા ચંદ્રયાનથી કેટલું દૂર છે. ચંદ્ર માટેની આ રેસમાં બંને દેશો વચ્ચે શું તફાવત છે?
બે દેશોના અવકાશયાન એક જ સમયે ચંદ્ર પર ઉતરવાના છે. ભારત અને રશિયા બંનેએ પોતપોતાના અવકાશયાન ચંદ્ર પર મોકલ્યા છે. છેલ્લા 50 વર્ષમાં રશિયાનું આ પ્રથમ ચંદ્ર મિશન છે. રશિયન સ્પેસ એજન્સી રોસકોસમોસ દ્વારા લુના-25ને ચંદ્ર તરફ સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે. ભારતમાં ISROનું ચંદ્રયાન 3 લોન્ચ થયા બાદ હવે ચંદ્ર પર ઉતરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે રશિયાનું યાન ભારત પહેલા ચંદ્ર પર લેન્ડ થશે. ખાસ વાત એ છે કે બંને દેશોનું ચંદ્રયાન દક્ષિણ ધ્રુવ પર જ ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરશે. આ પહેલા દુનિયાનો કોઈ દેશ અહીં ઉતર્યો નથી. સૌથી મહત્ત્વની વાત એ છે કે, અત્યાર સુધી માત્ર ત્રણ દેશો જ ચંદ્ર પર પોતાના અવકાશયાન મોકલવામાં સફળ રહ્યા છે, અમેરિકા, સોવિયત સંઘ અને ચીન. આવી સ્થિતિમાં જો ચંદ્રયાન-3 સફળ થશે તો તે પણ આ ખાસ ક્લબમાં સામેલ થઈ જશે. ખાસ વાત એ છે કે અંતરિક્ષમાં ચંદ્ર સુધી પહોંચવાની રેસના કારણમાં ત્યાં જીવનની શોધ તેમજ હિલિયમ-3 જેવા ઘણા ખનિજોની શોધ સામેલ છે. હિલીયમ ઉર્જાનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે.
શું લુના-25 ચંદ્રયાન-3 કરતાં વધુ શ્રેષ્ઠ છે?
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ચંદ્રયાન-3 23મી ઓગસ્ટ પહેલા લેન્ડ નહીં થઈ શકે. જ્યારે લુના 25 પર આવા કોઈ પ્રતિબંધ નથી. તે પણ સૌર ઉર્જાથી ચાલતું યાન છે, પરંતુ તેમાં રાત્રી દરમિયાન સાધનોને ગરમી અને શક્તિ પ્રદાન કરવા માટે ઓનબોર્ડ જનરેટર પણ છે. તેનું જીવન એક વર્ષનું છે. તેના ઉતરાણની તારીખની તે પરથી નક્કી નથી થતી કે દ્ર પર સૂર્ય કેટલો પ્રકાશ પાડી રહ્યો છે.
ચંદ્રની રેસમાં કયો દેશ બોસ છે?
ચંદ્રની રેસમાં ચીન સૌથી આગળ છે. સૌ પ્રથમ, 1976 માં, તત્કાલિન સોવિયત સંઘનું લુના 24 લેન્ડિંગ થયું હતું. ત્યારથી માત્ર ચીન જ ચંદ્ર પર અવકાશયાન ઉતારવામાં સફળ રહ્યું છે. ચીને 2013 અને 2018માં અનુક્રમે Chang'e 3 અને Chang'e 4 લોન્ચ કર્યા હતા. હવે ભારત અને રશિયા બંને પોતાનું પ્રથમ સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.