Gujarat Election 2022: ગુજરાત અને હિમાચલમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી પૂર્ણ થયા બાદ હવે પરિણામોની રાહ જોવાઈ રહી છે. 8 ડિસેમ્બરે ચૂંટણીના પરિણામો આવવાના છે, જો કે તે પહેલા એક્ઝિટ પોલના પરિણામો પક્ષોની જીત અને હારની આગાહી કરી રહ્યા છે. ગુજરાતમાં સોમવારે બીજા તબક્કાના મતદાન બાદ આવેલા મોટાભાગના એક્ઝિટ પોલમાં સતત 7મી વખત ભાજપની સરકાર બનવાની આગાહી કરવામાં આવી છે. આ સાથે જ આ ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટી (AAP) પાસે હાર-જીતથી દૂર જઈને મોટી ઉપલબ્ધિ હાંસલ કરવાનો મોકો છે.
ગુજરાતમાં કેજરીવાલના દાવાથી વિપરીત, આમ આદમી પાર્ટીને એક્ઝિટ પોલ્સમાં કોઈ મોટી સફળતા મળતી હોય તેવું લાગતું નથી, પરંતુ સરકાર બનાવવા અને જીતવા કે હારવા ઉપરાંત, અરવિંદ કેજરીવાલની આગેવાની હેઠળની આમ આદમી પાર્ટી પાસે રાષ્ટ્રીય રાજકીય પક્ષનો દરજ્જો મેળવવાની સુવર્ણ તક છે.
AAP રાષ્ટ્રીય પક્ષ બનશે?
એક્ઝિટ પોલના પરિણામોને ધ્યાનમાં લીધા પછી, એબીપી ન્યૂઝ સી-વોટર અનુસાર, આમ આદમી પાર્ટીને ગુજરાતમાં 3 થી 11 બેઠકો મળવાની સંભાવના છે. તે જ સમયે, કેટલાક અન્ય એક્ઝિટ પોલમાં અલગ-અલગ આંકડાઓ જણાવવામાં આવી રહ્યા છે. ગુજરાતમાં પહેલીવાર AAPએ તમામ બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે. કેજરીવાલ સહિત પાર્ટીના ઘણા નેતાઓએ ભાજપને હરાવી રાજ્યમાં સરકાર બનાવવાનો દાવો કર્યો હતો. એક્ઝિટ પોલ પ્રમાણે આમ આદમી પાર્ટીને કેટલીક સીટો મળશે તો પણ પાર્ટીને રાષ્ટ્રીય પાર્ટીની માન્યતા મળશે.
રાષ્ટ્રીય પક્ષનો દરજ્જો મેળવવા માટેની શરતો?
- રાષ્ટ્રીય પક્ષ બનવા માટેની શરત એ છે કે તેને દેશની કોઈપણ એક વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પડેલા કુલ માન્ય મતના 6 ટકા મત મળવા જોઈએ અને તે પક્ષના લોકસભામાં 4 સાંસદો હોવા જોઈએ.
- બીજી શરત એ છે કે લોકસભાની કુલ બેઠકોના બે ટકા ત્રણ અલગ-અલગ રાજ્યોમાંથી ચૂંટણી જીતીને લોકસભામાં પહોંચવી જોઈએ. લોકસભામાં કુલ 543 સીટો છે. આવી સ્થિતિમાં, જો કુલ 11 સાંસદો જીત્યા બાદ જુદા જુદા રાજ્યોમાંથી આવે છે, તો તે પાર્ટીને રાષ્ટ્રીય પક્ષની માન્યતા મળશે.
- ચાર રાજ્યોમાં એક પક્ષને પ્રાદેશિક પક્ષનો દરજ્જો મળે તેના આધારે રાષ્ટ્રીય પક્ષની માન્યતા પણ આપી શકાય છે. વર્ષ 2019માં એનપીપીને આ શરતના આધારે રાષ્ટ્રીય પાર્ટીનો દરજ્જો મળ્યો હતો. આ શરત પૂરી કરવા માટે આમ આદમી પાર્ટી પણ કામ કરી રહી છે.
રાષ્ટ્રીય પક્ષોની સંખ્યા કેટલી છે?
ચૂંટણી પંચના આંકડા મુજબ દેશમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષોની સંખ્યા 8 છે. આ ભાજપ, કોંગ્રેસ, બસપા, રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી, ભારતીય સામ્યવાદી પક્ષ, ભારતીય સામ્યવાદી પક્ષ (માર્કસવાદી), TMC અને નેશનલ પીપલ્સ પાર્ટી (NPP) છે. NPP એ ભારતનો સૌથી નવો રાષ્ટ્રીય પક્ષ છે. આ પાર્ટીને વર્ષ 2019માં રાષ્ટ્રીય પક્ષની માન્યતા મળી.
હાલમાં AAPની સ્થિતિ શું છે?
હાલમાં દિલ્હી અને પંજાબમાં આમ આદમી પાર્ટીની સરકાર છે. ગોવા વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ પાર્ટીએ કુલ મતના 6.8 ટકા સાથે બે બેઠકો જીતી હતી. ઓગસ્ટ મહિનામાં જ ચૂંટણી પંચની જાહેરાત મુજબ, AAP ગોવામાં પણ માન્યતા પ્રાપ્ત પાર્ટી બની ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં જો કેજરીવાલની પાર્ટીને વધુ એક રાજ્યમાં માન્યતા મળશે તો સત્તાવાર રીતે તે રાષ્ટ્રીય પાર્ટીનો દરજ્જો મેળવી શકશે. ગુજરાતમાં 8મી ડિસેમ્બરે જાહેર થનારા પરિણામમાં જો પાર્ટી 2થી વધુ બેઠકો જીતે છે તો તે રાષ્ટ્રીય પક્ષ બની શકે છે.
ગુજરાતમાં વિધાનસભાની સ્થિતિ
ગુજરાત વિધાનસભામાં કુલ 182 બેઠકો છે. આમાં 40 સીટો આરક્ષિત છે. રાજ્ય વિધાનસભામાં બહુમતીનો આંકડો 92 સીટો છે. ગુજરાતનું રાજકારણ છેલ્લા ઘણા સમયથી માત્ર બે પક્ષો ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે ચાલે છે. જો આમ આદમી પાર્ટી (AAP) થોડીક બેઠકો પણ જીતવામાં સફળ થશે તો વિધાનસભાનો ચહેરો બદલાઈ જશે અને રાષ્ટ્રીય પક્ષનો દરજ્જો મેળવીને કેન્દ્રીય રાજકારણમાં પ્રવેશવાનો માર્ગ સાફ થઈ જશે.