26/11 Mumbai Terror: રવિવાર, 26 નવેમ્બર, 2023ના રોજ મુંબઈમાં 26/11ના આતંકવાદી હુમલાના 15 વર્ષ પૂર્ણ થયા. 2008માં થયેલા તે આતંકી હુમલામાં 166 લોકો માર્યા ગયા હતા, જ્યારે સેંકડો ઘાયલ થયા હતા. આ હુમલામાં મુંબઈ પોલીસના ત્રણ વરિષ્ઠ અધિકારીઓ સહિત ઘણા પોલીસકર્મીઓ પણ શહીદ થયા હતા. આ ભીષણ હુમલો પાકિસ્તાનના આતંકવાદી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબાના 10 આતંકીઓએ કર્યો હતો. આ આતંકવાદીઓમાંથી એક અજમલ કસાબ જીવતો પકડાયો હતો અને તેને 2012માં ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
આ રીતે આતંકવાદીઓએ ઘટનાને અંજામ આપ્યો હતો
તારીખ-26 નવેમ્બર, 2008... દિવસ-બુધવાર (સાંજનો સમય). દરરોજની જેમ મુંબઈના વ્યસ્ત રસ્તાઓ પર લોકો ચાલતા હતા. બીજી તરફ મુંબઈમાં આતંકવાદીઓ ઘૂસવાની પ્રક્રિયા પણ ચાલુ હતી. કોલાબાના દરિયા કિનારે એક બોટમાંથી દસ આતંકવાદીઓ ઉતર્યા, છુપાયેલા હથિયારોથી સજ્જ આ આતંકવાદીઓ કોલાબાની ફિશરમેન કોલોનીથી મુંબઈમાં પ્રવેશ્યા અને બે જૂથોમાં વહેંચાઈ ગયા.
તેમાંથી બે આતંકવાદીઓ યહૂદી ગેસ્ટ-હાઉસ નરીમાન હાઉસ તરફ આગળ વધ્યા હતા, જ્યારે બે આતંકવાદીઓ છત્રપતિ શિવાજી ટર્મિનલ (સીએસટી) તરફ આગળ વધ્યા હતા. તે જ સમયે, બે-બે આતંકવાદીઓની એક ટીમ હોટેલ તાજમહેલ તરફ આગળ વધી અને બાકીના આતંકવાદીઓ હોટેલ ટ્રાઇડેન્ટ ઓબેરોય તરફ આગળ વધ્યા. આ પછી ઇમરાન બાબર અને અબુ ઉમર નામના આતંકવાદીઓ લિયોપોલ્ડ કેફે પહોંચ્યા અને ત્યાં રાત્રે લગભગ 9.30 વાગ્યે જોરદાર વિસ્ફોટ કર્યો. જે બાદ લોકોમાં અફરાતફરી મચી ગઈ હતી.
બીજી તરફ, આતંકવાદીઓની બીજી ટીમ (જેમાં કસાબ અને અબુ ઈસ્માઈલ ખાન સામેલ હતા) સીએસટી પહોંચી અને અંધાધૂંધ ગોળીબાર શરૂ કરી દીધો. થોડી જ વારમાં આ આતંકવાદીઓએ 50 થી વધુ લોકોને મારી નાખ્યા. આતંકવાદીઓની ત્રીજી ટીમ હોટેલ તાજમહેલ અને ચોથી ટીમ હોટેલ ટ્રાઇડેન્ટ ઓબેરોય પહોંચી અને અહીં પણ આતંકવાદીઓએ અંધાધૂંધ ગોળીબાર શરૂ કર્યો. હોટેલ તાજમહેલમાં ઓછા, પરંતુ હોટેલ ટ્રાઇડેન્ટ ઓબેરોયમાં 30થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા.
આ હુમલામાં મહારાષ્ટ્ર એટીએસના વડા હેમંત કરકરે, પોલીસ અધિકારી વિજય સાલસ્કર, આઈપીએસ અશોક કામટે અને કોન્સ્ટેબલ સંતોષ જાધવ આતંકવાદીઓ સામે લડતા શહીદ થયા હતા. કેટલાક કલાકો સુધી ચાલેલા અથડામણમાં, નેશનલ સિક્યુરિટી ગાર્ડ્સ (NSG) એ આખરે 9 આતંકવાદીઓને મારી નાખ્યા અને 10મા આતંકવાદી, અજમલ કસાબને જીવતો પકડવામાં આવ્યો. ત્યારબાદ તેની પૂછપરછની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ.
કસાબની કબૂલાત
તપાસ દરમિયાન કસાબે જણાવ્યું હતું કે તેનું પૂરું નામ મોહમ્મદ અજમલ આમિર કસાબ છે અને તે 21 વર્ષનો છે. તે પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતના ઉકાડા જિલ્લાના દિપાલપુરનો રહેવાસી હતો. તેણે જણાવ્યું હતું કે તે સરકારી શાળામાં ચોથા ધોરણ સુધી ભણ્યો હતો. વર્ષ 2000માં શાળા છોડ્યા બાદ તે લાહોરમાં તેના ભાઈ અફઝલ સાથે રહેવા આવ્યો હતો. 2005 સુધી તેણે ઘણી જગ્યાએ નાની-મોટી નોકરીઓ કરી, પરંતુ તે જ વર્ષે તેના પિતા સાથે ઝઘડો થયો અને ઘર છોડીને લાહોર ચાલ્યા ગયા.
આ દરમિયાન તેની મુલાકાત મુઝફ્ફર ખાન સાથે થઈ. જે બાદ બંને રાવલપિંડી ગયા અને ત્યાં ચોરી કરવાનો પ્લાન બનાવ્યો. પરંતુ આ માટે તેને બંદૂકની જરૂર હતી, તેથી તે લશ્કર-એ-તૈયબાના એક સ્ટોલ પર ગયો. ત્યાં તેને કહેવામાં આવ્યું કે તેને હથિયાર મળી શકે છે, પરંતુ તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે જાણવું જોઈએ. તેથી કસાબે હથિયારોનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે શીખવા માટે લશ્કરમાં જોડાવાનું નક્કી કર્યું.
ત્યાં તેને ઘણી જગ્યાએ હથિયારોના ઉપયોગની તાલીમ આપવામાં આવી હતી. ત્રણ મહિનાની સખત તાલીમમાં, તેને કસરત, હથિયાર હેન્ડલિંગ, બોમ્બ છોડવા, રોકેટ લોન્ચર અને મોર્ટાર શીખવવામાં આવ્યા હતા. આ સિવાય તેને ભારતીય ગુપ્તચર એજન્સીઓ વિશે પણ માહિતી આપવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ એક ટીમ બનાવીને હુમલો કરવા માટે ભારત મોકલવામાં આવી.
કસાબ તાલીમ માટે લશ્કરમાં જોડાયો હતો
પાકિસ્તાનની ફેડરલ ઇન્વેસ્ટિગેશન એજન્સીના ભૂતપૂર્વ વડા, તારિક ખોસાએ ડૉન અખબાર માટે એક લેખ લખ્યો હતો, જેમાં તેણે ઘણા ખુલાસા કર્યા હતા. તેમના જણાવ્યા અનુસાર, તપાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે કસાબ પાકિસ્તાનનો રહેવાસી છે અને તેનું પ્રાથમિક શિક્ષણ ત્યાં જ થયું છે. બાદમાં તે પ્રતિબંધિત આતંકવાદી સંગઠનમાં જોડાઈ ગયો.
તપાસકર્તાઓના જણાવ્યા અનુસાર, કસાબને સિંધ પ્રાંતના થટ્ટામાં એક તાલીમ શિબિરમાં તાલીમ આપવામાં આવી હતી, જ્યાં લશ્કરના આતંકવાદીઓને તાલીમ આપવામાં આવે છે. મુંબઈ હુમલામાં જે હથિયારો અને બોમ્બ મળી આવ્યા હતા તે આ ટ્રેનિંગ કેમ્પમાંથી હતા.
આતંકવાદીઓને કરાચીમાંથી સૂચના મળતી હતી
તારિક ખોસાએ એવો પણ ખુલાસો કર્યો હતો કે આતંકવાદીઓએ મુંબઈ પહોંચવા માટે પાકિસ્તાની અને ભારતીય બોટનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તપાસકર્તાઓના જણાવ્યા અનુસાર, કરાચીમાં બેઠેલા તેમના માસ્ટર્સ દ્વારા આતંકવાદીઓને સતત સૂચનાઓ આપવામાં આવી રહી હતી. જોકે તેઓ એકબીજાના ગુપ્ત સંપર્કમાં હતા.
હુમલાની રાતની કહાની
મુંબઈ પોલીસના પૂર્વ ASI મોહન શિંદેનું કહેવું છે કે તે સમયે તેઓ આઝાદ મેદાન પોલીસ સ્ટેશનમાં હેડ કોન્સ્ટેબલ તરીકે તૈનાત હતા. જ્યારે આતંકવાદીઓ અબુ ઈસ્માઈલ અને કસાબ કામા હોસ્પિટલમાં ઘૂસવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે તેઓએ તેમને લાંબા સમય સુધી બહાર વ્યસ્ત રાખ્યા હતા જેથી લોકોને હોસ્પિટલમાંથી બહાર કાઢી શકાય. આ દરમિયાન તેને પણ ગોળી વાગી હતી. તેઓએ અનેક ગોળીબાર પણ કર્યો, પરંતુ આતંકીઓ ભાગવામાં સફળ રહ્યા. જો કે આ એન્કાઉન્ટરમાં કોન્સ્ટેબલ વિજય ખાંડેકર અને એસઆઈ પ્રકાશ મોરે શહીદ થયા હતા. આ સિવાય એટીએસ ચીફ હેમંત કરકરે, પીઆઈ વિજય સાલસ્કર અને એડિશનલ કમિશનર અશોક કામટે પણ આતંકી હુમલામાં શહીદ થયા હતા.