Muslim women alimony rights: ભારતમાં છૂટાછેડાને લઈને ચોક્કસ કાયદાઓ બનાવવામાં આવ્યા છે, જેના હેઠળ પતિ અને પત્ની વચ્ચે છૂટાછેડાની પ્રક્રિયા અને ત્યારબાદની કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવે છે. આ કાર્યવાહીમાં પત્નીને મળવાપાત્ર ભરણપોષણનો પણ સમાવેશ થાય છે. છૂટાછેડા પછી પતિએ પત્નીને કેટલું ભરણપોષણ ચૂકવવું તે કોર્ટ નક્કી કરે છે અને આ માટે કોર્ટ અનેક પાસાઓની તપાસ કરે છે. ઘણા લોકોના મનમાં એવો પ્રશ્ન હોય છે કે શું માત્ર હિંદુ મહિલાઓને જ ભરણપોષણનો અધિકાર છે? શું મુસ્લિમ મહિલાઓને છૂટાછેડા પછી ભરણપોષણ મળતું નથી? તો ચાલો જાણીએ ભારતમાં આ અંગેના નિયમો અને કાયદા શું કહે છે.
હકીકતમાં, મુસ્લિમ મહિલાઓને પણ છૂટાછેડા પછી તેમના ભૂતપૂર્વ પતિ પાસેથી ભરણપોષણ મેળવવાનો કાયદેસર અધિકાર છે. વર્ષ 2024માં સુપ્રીમ કોર્ટે આ અંગે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો હતો. આ નિર્ણય અનુસાર, મુસ્લિમ મહિલાને છૂટાછેડા બાદ ભરણપોષણ ભથ્થું આપવાનો આદેશ કરવામાં આવ્યો હતો. કોર્ટના આદેશ મુજબ, ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ (CrPC)ની કલમ 125 હેઠળ, મુસ્લિમ મહિલાઓને છૂટાછેડા પછી તેમના પૂર્વ પતિ પાસેથી ભરણપોષણ ભથ્થું મેળવવાનો અધિકાર છે. ખાસ વાત એ છે કે CrPCની કલમ 125 તમામ ધર્મોને સમાન રીતે લાગુ પડે છે.
જો કોર્ટે પતિને CrPCની કલમ 125 હેઠળ છૂટાછેડા પછી મુસ્લિમ મહિલાને ભરણપોષણ ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો હોય, અને તેમ છતાં પતિ ભરણપોષણ ચૂકવવાનો ઇનકાર કરે તો તે કાયદાનું ઉલ્લંઘન ગણાશે. આવા કિસ્સામાં કોર્ટ પતિને જેલની સજા પણ ફટકારી શકે છે.
આ ઉપરાંત, જો કોઈ મહિલાએ મુસ્લિમ કાયદા અનુસાર લગ્ન કર્યા હોય અને તેના પતિથી છૂટાછેડા લીધા હોય, તો મુસ્લિમ લગ્ન અધિનિયમ હેઠળ, તેણીને ઇદ્દતના સમયગાળા દરમિયાન પણ ભરણપોષણ આપવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે ઇદ્દતનો સમયગાળો ત્રણ મહિના સુધીનો હોય છે. જો કે, જો કોઈ સ્ત્રી આર્થિક રીતે સક્ષમ ન હોય અને પોતાનો ખર્ચ ઉઠાવી શકે તેમ ન હોય, તો ભરણપોષણનો સમયગાળો વધારી શકાય છે. આવા સંજોગોમાં, CrPC ની કલમ 125 પણ લાગુ થઈ શકે છે, જે છૂટાછેડા પછી પણ મહિલાને ભરણપોષણ મેળવવાનો અધિકાર આપે છે.
આમ, ભારતમાં મુસ્લિમ મહિલાઓને પણ છૂટાછેડા પછી ભરણપોષણ મેળવવાનો કાયદેસર અધિકાર છે, જે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય અને CrPCની કલમ 125 દ્વારા સુરક્ષિત છે.