Insurance Premium: નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સોમવારે કહ્યું હતું કે જો GST કાઉન્સિલ સ્વાસ્થ્ય અને જીવન વીમા પોલિસી પરના GST દરમાં ઘટાડો કરવાની ભલામણ કરે છે, તો પોલિસી ધારક માટે વીમાની કિંમતમાં ઘટાડો થવાની અપેક્ષા છે. નાણામંત્રીએ લોકસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે GST કાઉન્સિલે 9 સપ્ટેમ્બરના રોજ તેની બેઠકમાં જીવન વીમા અને આરોગ્ય વીમા પર  ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) સંબંધિત મુદ્દાઓ પર સર્વગ્રાહી રીતે વિચારણા કરવા માટે મંત્રીઓના સમૂહ (GoM)ની રચનાની ભલામણ કરી હતી.


તેમણે કહ્યું, "જીવન અને સ્વાસ્થ્ય વીમા પરના GST દરોની સમીક્ષાનો મામલો GoM સમક્ષ પેન્ડિંગ છે. જો GST કાઉન્સિલ દ્વારા GST દરમાં ઘટાડો કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે, તો GSTમાં ઘટાડાના કારણે  પૉલિસી ધારક માટે વીમાની કિંમતમાં ઘટાડો થવાની આશા  છે."


તેમને પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો કે શું હેલ્થ ઈન્સ્યોરન્સ પર જીએસટી ઘટાડવો એ હેલ્થકેરને વધુ સમાન બનાવવાની દિશામાં એક પગલું હશે. સરકાર કેવી રીતે સુનિશ્ચિત કરશે કે વીમા કંપનીઓ કોઈપણ GST કટના લાભો ગ્રાહકો સુધી પહોંચાડે અને પ્રીમિયમ વધારા દ્વારા તેમને જાળવી ન રાખે તે અંગેના પ્રશ્નના જવાબમાં, નિર્મલા સીતારમણે જણાવ્યું હતું કે પ્રતિસ્પર્ધી કિંમતો વીમાની કિંમતમાં ઘટાડો કરશે.


તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "જીએસટી દર વીમા પ્રીમિયમની ઉપર લાગુ થાય છે, જો GST દર ઘટાડવામાં આવે છે, તો તેનાથી પોલિસી ધારકને સીધો ફાયદો થવાની અપેક્ષા છે, ખાસ કરીને બહુવિધ વીમા કંપનીઓ સાથેના સ્પર્ધાત્મક બજારમાં આવુ થવાની સંભાવના છે. 


18 ટકા GST વસૂલવામાં આવે છે 


હાલમાં, જીવન અને આરોગ્ય વીમા પૉલિસીના પ્રીમિયમ પર 18 ટકા GST ચૂકવવાપાત્ર છે. GST કાઉન્સિલની બેઠક સીતારામનની અધ્યક્ષતામાં અને રાજ્યોના નાણા પ્રધાનોનો સમાવેશ થાય છે, તે 21 ડિસેમ્બરે યોજાવાની છે, જ્યાં  જીવન અને આરોગ્ય વીમા પર GSTમાં ઘટાડા અંગેના GoM અહેવાલની ચર્ચા કરે તેવી અપેક્ષા છે.


વીમા પોલિસીમાંથી કેટલું GST કલેક્શન?


નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોએ હેલ્થકેર અને જીવન વીમા પૉલિસીઓમાંથી રૂ. 16,398 કરોડ GST એકત્રિત કર્યા હતા. જેમાં જીવન વીમામાંથી રૂ. 8,135 કરોડ અને આરોગ્ય વીમામાંથી રૂ. 8,263 કરોડ મળ્યા હતા. આ ઉપરાંત, ગયા નાણાકીય વર્ષમાં જીવન અને આરોગ્ય વીમા પરના રિઇન્શ્યોરન્સમાંથી GST તરીકે રૂ. 2,045 કરોડ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં જીવન પરના રિઇન્શ્યોરન્સમાંથી રૂ. 561 કરોડ અને હેલ્થકેર પરના રૂ. 1,484 કરોડનો સમાવેશ થાય છે.


GST કાઉન્સિલની બેઠક 21 ડિસેમ્બરે જેસલમેરમાં યોજાવાની છે, જેમાં જીવન અને સ્વાસ્થ્ય વીમા પર GSTના મુદ્દા પર વિચારણા થવાની અપેક્ષા છે. 19 ઓક્ટોબરે બિહારના નાયબ મુખ્યમંત્રી સમ્રાટ ચૌધરીની અધ્યક્ષતામાં જીવન અને સ્વાસ્થ્ય વીમા પરના મંત્રીઓના જૂથની પ્રથમ બેઠક યોજાઈ હતી.


આ બાબત સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મંત્રીઓના જૂથે ટર્મ લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના સ્વાસ્થ્ય વીમા માટે ચૂકવવામાં આવતા વીમા પ્રિમીયમને GSTમાંથી મુક્તિ આપવા માટે વ્યાપકપણે સંમત થયા છે. ઉપરાંત, વરિષ્ઠ નાગરિકો સિવાયની વ્યક્તિઓ માટે રૂ. 5 લાખ સુધીના કવરેજ સાથે આરોગ્ય વીમા માટે ચૂકવવામાં આવતા પ્રીમિયમને GSTમાંથી મુક્તિ આપવાનો પ્રસ્તાવ છે. જો કે, રૂ. 5 લાખથી વધુ સ્વાસ્થ્ય વીમા કવચવાળી પોલિસીઓ માટે ચૂકવવામાં આવતા પ્રીમિયમ પર 18 ટકા જીએસટી લાગુ રહેશે.