ભારત સતત તેની સુરક્ષા વ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) તેની આગામી પેઢીના માર્ગદર્શિત રોકેટ સિસ્ટમ પિનાકા IV વિકસાવી રહ્યું છે. DRDO એ 300 કિલોમીટરની રેન્જ સુધી ચોકસાઇથી હુમલા કરવા માટે પિનાકા IV ગાઇડેડ રોકેટ સિસ્ટમ ડિઝાઇન કરી છે.
IDRW (ઈન્ડિયન ડિફેન્સ રિસર્ચ વિંગ)ના અહેવાલમાં સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે આ નવી, ઘાતક અને આગામી પેઢીની ગાઇડેડ રોકેટ સિસ્ટમ પિનાકા IV નું પરીક્ષણ વર્ષ 2028માં શરૂ કરવામાં આવશે. IDRW એ જણાવ્યું હતું કે પિનાકા IV ગાઇડેડ રોકેટ સિસ્ટમમાં પ્રલય જેવી વ્યૂહાત્મક મિસાઇલોમાંથી પ્રેરણા લઈને દુશ્મનની તમામ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમને ચકમો આપીને હુમલો કરવા માટે તમામ આધુનિક ફીચર્સ હશે.
કારગિલ યુદ્ધ પછી ભારતીય સેનામાં તૈનાત પિનાકા રોકેટ સિસ્ટમ
DRDO દ્વારા વિકસિત પિનાકા મલ્ટી બેરલ રોકેટ લોન્ચર (MBRL) સિસ્ટમ પાકિસ્તાન સાથેના કારગિલ યુદ્ધ પછી ભારતીય સેનામાં તૈનાત કરવામાં આવી હતી. આ મલ્ટી-બેરલ રોકેટ લોન્ચર સિસ્ટમ ભારતીય સેનાના તોપખાનાનો આધાર રહી છે. DRDO એ આ રોકેટ સિસ્ટમનું નામ ભગવાન શિવના ધનુષ પિનાકના નામ પરથી રાખ્યું છે.
40 કિમીથી 300 કિમી સુધીની રેન્જ
પિનાકા એમકેઆઈને સૌપ્રથમ ભારતીય સેનામાં 40 કિમીની રેન્જ સાથે તૈનાત કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ તેની રેન્જ 75 થી વધારીને 90 કિમી કરવામાં આવી હતી. આવનારી પિનાકા એમકેઆઈઆઈઆઈ 120 કિમીની રેન્જ ધરાવતું રોકેટ છે. પિનાકા IV જેને હવે 300 કિમીની રેન્જ સુધી વધારવામાં આવી રહી છે. આ વિકાસ ડીઆરડીઓના પરિવર્તનશીલ પગલાને દર્શાવે છે. ડીઆરડીઓ દ્વારા વિકસિત પિનાકા IV ગાઇડેડ રોકેટ સિસ્ટમ ટેક્ટિકલ બેલિસ્ટિક મિસાઇલોનો ખર્ચ-અસરકારક વિકલ્પ છે.
આ નવી ગાઇડેડ રોકેટ સિસ્ટમ ડીઆરડીઓના આર્મામેન્ટ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (એઆરડીઈ) દ્વારા વિકસાવવામાં આવી રહી છે. એઆરડીઈ ઉપરાંત, સોલર ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ જેવા ખાનગી ઉદ્યોગ ભાગીદારો પણ આ રોકેટ સિસ્ટમના વિકાસમાં સામેલ છે. ડીઆરડીઓ પિનાકા IV કમાન્ડ સેન્ટરો, લોજિસ્ટિક્સ હબ અને દુશ્મન કિલ્લેબંધી સહિત ઉચ્ચ મૂલ્યના લક્ષ્યોને ચોક્કસ રીતે નિશાન બનાવવા માટે વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે.
પિનાકા IV વિશે શું ખાસ છે?
પિનાકા IV તેના અગાઉના વેરિઅન્ટના 214 mm કેલિબરની તુલનામાં 300 mm કેલિબરનો ઉપયોગ કરે છે, જે તેને 250 કિલો વજનનું વોરહેડ વહન કરવા સક્ષમ બનાવે છે. આ આ રોકેટ સિસ્ટમની ઘાતકતામાં ઘણો વધારો કરે છે. DRDO ના રિસર્ચ સેન્ટર ઇમારત (RCI) એ આ રોકેટ સિસ્ટમમાં એક અદ્યતન માર્ગદર્શન, નેવિગેશન અને નિયંત્રણ (GNC) સિસ્ટમ વિકસાવી છે, જે તેને 10 મીટરથી ઓછા અંતરે CEP પર તેના લક્ષ્ય પર સચોટ હુમલો કરવા સક્ષમ બનાવે છે.