Heatwave In India: દેશભરમાં આકાશમાંથી અગનવર્ષા થઈ રહી છે જેના કારણે તાપમાનમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. ગરમીની અસર એવી જોવા મળી રહી છે કે લોકોમાં હીટસ્ટ્રોકના કેસો દેખાવા લાગ્યા છે. દરમિયાન, હવે હીટવેવને લઈને એક અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. આ અભ્યાસ અનુસાર, હવામાન પરિવર્તનને કારણે ભારતમાં હીટવેવ વધુ વારંવાર અને ગંભીર બની રહી છે. દેશનો 90 ટકા વિસ્તાર હિટવેવની ઝપેટમાં છે. તે જ સમયે, રાજધાની દિલ્હીમાં હીટવેવને કારણે, સ્થિતિ સૌથી ખતરનાક બની છે.
રામિત દેબનાથ અને કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના સહકર્મીઓ દ્વારા કરવામાં આવેલ અભ્યાસ સૂચવે છે કે દિલ્હી ખાસ કરીને તીવ્ર ગરમીના મોજાની અસરો માટે સંવેદનશીલ છે. અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે હીટવેવ્સે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ (SDG)ને હાંસલ કરવાની દિશામાં ભારતની પ્રગતિમાં અગાઉ જે વિચાર્યું હતું તેના કરતાં વધુ અવરોધ ઊભો કર્યો છે.
હીટવેવ મૃત્યુઆંક
પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયના ભૂતપૂર્વ સચિવ એમ રાજીવનના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતમાં છેલ્લા 50 વર્ષમાં હીટવેવના કારણે 17,000 લોકોના મોત થયા છે. 2021માં પ્રકાશિત એક પેપરમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 1971થી 2019 સુધીમાં દેશમાં હીટવેવને કારણે 706 લોકોના મોત થયા હતા. તે જ સમયે, નવી મુંબઈમાં તાજેતરમાં મહારાષ્ટ્ર સરકારના એવોર્ડ સમારોહમાં હીટસ્ટ્રોકથી 13 લોકોના મોત થયા હતા.
90 ટકા જોખમ
અભ્યાસ દર્શાવે છે કે 90 ટકાથી વધુ ભારત HI દ્વારા હીટવેવ અસરોની "અત્યંત ચેતવણી" અથવા "જોખમ પર" શ્રેણીમાં છે. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે જો ભારત ગરમીના તરંગોની અસરોને તાત્કાલિક દૂર કરવામાં નિષ્ફળ જશે તો તે વિકાસના લક્ષ્યોને હાંસલ કરવા તરફની પ્રગતિને પણ ધીમું કરી શકે છે. દિલ્હીમાં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પરિબળો છે જે હીટવેવને કારણે લોકોને મુશ્કેલીમાં મૂકી શકે છે. આમાં ઝૂંપડપટ્ટીની વસ્તીને વીજળી, પાણી અને સ્વચ્છતા જેવી મૂળભૂત સુવિધાઓની અનુપલબ્ધતાનો સમાવેશ થાય છે.
હવામાન વિભાગના અહેવાલ મુજબ, છેલ્લા 24 કલાકમાં દેશના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં ગરમીનો પ્રકોપ વધુ વધ્યો છે, જેના કારણે ત્રિપુરાને 'રાજ્ય વિશેષ આફત' તરીકે જાહેર કરવું પડ્યું છે. જો કે, બુધવારે સવારે રાજધાનીમાં ભારે પવન ફૂંકાયો હતો અને દિવસ દરમિયાન હળવો વરસાદ થયો હતો, જેના કારણે ઘણા દિવસોથી હીટવેવની સ્થિતિનો સામનો કરી રહેલા દિલ્હીના લોકોને થોડી રાહત મળી હતી. બુધવારે (19 એપ્રિલ) દિલ્હીમાં મહત્તમ તાપમાન 38 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. તે જ સમયે, છેલ્લા ઘણા દિવસોથી પારો 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપર નોંધાઈ રહ્યો હતો. આઈએમડી અનુસાર, ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજ અને ઓડિશાના બારીપાડામાં મહત્તમ તાપમાન 44.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.