India-China Relation: ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર (EAM S. Jaishankar) એ બ્રાઝિલના સાઓ પાઉલોમાં ભારતીય સમુદાયના કાર્યક્રમમાં ભાગ લેતી વખતે ભારત-ચીન સંબંધો પર મોટી વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે ચીને સીમા સમજૂતીનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે અને ગલવાન ઘાટી પર ચાલી રહેલા મડાગાંઠને છુપાવી રહ્યું છે કારણ કે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ મુશ્કેલ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે. જયશંકર તેમના ત્રણ દેશોના પ્રવાસના પ્રથમ તબક્કામાં બ્રાઝિલના સાઓ પાઉલોમાં ભારતીય સમુદાયને મળ્યા હતા. આ પછી તે પેરાગ્વે અને આર્જેન્ટીના પણ જશે.
ગલવાન ખીણમાં ચીને શું કર્યું?
એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે "અમે 1990 ના દાયકામાં ચીન સાથે કરારો કર્યા હતા જે સરહદ વિસ્તારમાં મોટા પાયે સૈનિકો લાવવા પર પ્રતિબંધ મૂકે છે પરંતુ તેઓએ તેની અવગણના કરી છે. તમે જાણો છો કે ગલવાન ખીણમાં શું થયું હતું. તે સમસ્યા હજુ સુધી ઉકેલાઈ નથી અને આ સ્પષ્ટપણે તેને આવરી લે છે."
તેમણે કહ્યું કે ભારત અને ચીન એપ્રિલ-મે 2020 થી ફિંગર એરિયા, ગલવાન વેલી, હોટ સ્પ્રિંગ્સ અને કોંગરુંગ નાલા સહિતના ઘણા વિસ્તારોમાં ચીની સેના દ્વારા ઉલ્લંઘનને લઈને મડાગાંઠમાં વ્યસ્ત છે. જૂન 2020માં ગલવાન ખીણમાં ચીની સૈનિકો સાથે હિંસક અથડામણ બાદ સ્થિતિ વધુ વણસી હતી.
સંબંધ ક્યારેય એકતરફી ન હોઈ શકે : વિદેશમંત્રી
ભારત અને ચીન વચ્ચેની વર્તમાન સરહદની સ્થિતિ પર બોલતા જયશંકરે કહ્યું કે સંબંધો ક્યારેય એકતરફી ન હોઈ શકે અને તેને જાળવી રાખવા માટે પરસ્પર સન્માન હોવું જોઈએ. તેઓ આપણા પડોશીઓ છે અને દરેક વ્યક્તિ પોતાના પાડોશી સાથે મળવા માંગે છે. અંગત જીવનમાં અને દેશ પ્રમાણે પણ. પરંતુ દરેક વ્યક્તિ ન્યાયી પરિસ્થિતિઓ સાથે મળવા માંગે છે. મારે તમારું સન્માન કરવું જોઈએ અને તમારે મારું સન્માન કરવું જોઈએ.
જયશંકરે કહ્યું કે "અમારા દૃષ્ટિકોણથી, અમે ખૂબ જ સ્પષ્ટ છીએ કે અમારે સંબંધો બનાવવાના છે અને પરસ્પર આદર હોવો જોઈએ. દરેકની પોતાની રુચિઓ હશે અને સંબંધો માટે અન્ય લોકો શું ચિંતા કરે છે તેના પ્રત્યે આપણે સંવેદનશીલ રહેવાની જરૂર છે."
જયશંકરે કહ્યું, "સંબંધો દ્વિમાર્ગી હોય છે. સ્થાયી સંબંધ એકતરફી ન હોઈ શકે. અમને તે પરસ્પર સન્માન અને પરસ્પર સંવેદનશીલતાની જરૂર છે. અત્યારે એ કોઈ રહસ્ય નથી કે અમે ખૂબ જ મુશ્કેલ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યા છીએ."