ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ તેના ગગનયાન મિશનની તૈયારી લગભગ પૂર્ણ કરી લીધી છે. ગગનયાન મિશન હેઠળ TV-D1 તેના પ્રથમ ટેસ્ટ ફ્લાઇટ માટે આવતીકાલે એટલે કે 21 ઓક્ટોબરે ઉડાન ભરશે. જે સવારે આઠ વાગ્યે શ્રીહરિકોટાથી રવાના થશે.
પ્રોગ્રામ સાથે સંકળાયેલા નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રથમ ટેસ્ટ ફ્લાઇટના પરિણામોના આધારે અન્ય પરીક્ષણો હાથ ધરવામાં આવશે. આ સમય દરમિયાન ક્રૂ મોડ્યુલનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. જેમાં ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ પણ સામેલ છે. ગગનયાનના આ ભાગનો ઉપયોગ ત્રણ ભારતીય અવકાશયાત્રીઓને અવકાશમાં લઈ જવા માટે કરવામાં આવશે.ISRO ત્રણ દિવસના ગગનયાન મિશન માટે પૃથ્વીની 400 કિમીની નીચી ભ્રમણકક્ષા પર માનવોને અવકાશમાં મોકલવાનું અને તેમને સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર પાછા લાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
આ પરીક્ષણ શ્રી હરિકોટા સ્થિત સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી કરવામાં આવશે. જેમાં ક્રૂ મોડ્યુલની ફ્લાઇટ, તેનું લેન્ડિંગ અને સમુદ્રમાંથી રિકવરી સામેલ હશે. મોડ્યુલ પરત ફરતા બંગાળની ખાડીમાં લેન્ડ થવાનું છે. જે ભારતીય નૌકાદળ દ્વારા રિકવર કરવામાં આવશે. આ માટે નૌકાદળના જવાનોની ડાઇવિંગ ટીમ બનાવવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત મિશન માટે એક જહાજ પણ તૈયાર કરવામાં આવશે. ચંદ્રયાન-3ના સફળ સોફ્ટ લેન્ડિંગ અને સૂર્ય પર આદિત્ય-એલ1ના સફળ પ્રક્ષેપણ પછી ગગનયાન મિશન ભારતને ખગોળશાસ્ત્ર પર કામ કરતા અગ્રણી દેશોમાંથી એક બનાવશે.
ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર ફ્લાઇટ ટેસ્ટ વ્હીકલ એબોર્ટ મિશન 1ની તૈયારીઓ પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. આ ક્રૂ-એસ્કેપ સિસ્ટમ મિશનમાં કોઈ અપ્રિય ઘટનાના કિસ્સામાં અવકાશયાત્રીઓને બચાવવા માટે ઉપયોગી થશે. જો ટેક-ઓફ દરમિયાન મિશનમાં કોઈ ભૂલ થશે તો સિસ્ટમ ક્રૂ મોડ્યુલ સાથે વાહનથી અલગ થઈ જશે. થોડા સમય માટે ઉડાન ભરશે અને શ્રીહરિકોટાથી 10 કિમી દૂર દરિયામાં ઉતરશે. તેમાં હાજર અવકાશયાત્રીઓને નેવી દ્વારા સમુદ્રમાંથી સુરક્ષિત પરત લાવવામાં આવશે.
TV-D1 વાહન વિકાસ એન્જિનનો ઉપયોગ કરે છે, જેમાં ક્રૂ મોડ્યુલ અને ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ આગળના છેડે માઉન્ટ થયેલ છે. વાહનની લંબાઈ 34.9 મીટર છે, જ્યારે તેનું વજન 44 ટન છે.
ગગનયાન ભારતનું પ્રથમ અવકાશ મિશન છે, તેને આવતા વર્ષના અંત સુધીમાં અથવા 2025ની શરૂઆતમાં મોકલી શકાય છે. 2024 માં માનવરહિત પરીક્ષણ ઉડાન હશે, જેમાં વ્યોમામિત્ર રોબોટ મોકલવામાં આવશે.