National Highways: ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તમારી કાર નેશનલ હાઈવે પર દોડી રહી છે. તમારે ટોલ ટેક્સ ભરવા માટે રોકવાની જરૂર નહીં પડે તો તમે તે બરાબર સમજી ગયા છો. તમને ટોલ ટેક્સમાંથી રાહત નહીં મળે, પરંતુ ટોલ પ્લાઝા પર રહેવાની પરેશાનીમાંથી તમને ચોક્કસ રાહત મળશે. રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મંત્રાલય ટૂંક સમયમાં તમામ ટોલ પ્લાઝા અને ફાસ્ટ ટેગને નાબૂદ કરવા જઈ રહ્યું છે.


આ યોજનાને અમલમાં મૂકવા માટે એક પાયલોટ પ્રોજેક્ટ ચાલી રહ્યો છે. રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મંત્રી નીતિન ગડકરીના જણાવ્યા અનુસાર, સરકાર ભારતના રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પરના ટોલ પ્લાઝાને હટાવવાની યોજના સાથે આગળ વધી રહી છે. આ યોજના લાગુ થયા બાદ વાહનોની નંબર પ્લેટના કેમેરામાંથી ક્લિક થતા ફોટોની સાથે તેમના બેંક ખાતામાંથી ટોલના પૈસા કપાશે.


વર્ષ 2019 થી તૈયારી ચાલી રહી હતી


કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રી નીતિન ગડકરીએ જણાવ્યું હતું કે, "2019માં, અમે એક નિયમ બનાવ્યો હતો કે કાર કંપની દ્વારા ફીટ કરેલી નંબર પ્લેટ સાથે આવશે. તેથી છેલ્લા ચાર વર્ષમાં જે વાહનો આવ્યા છે તેની નંબર પ્લેટ અલગ-અલગ છે." તેમણે કહ્યું, "હવે ટોલ પ્લાઝાને હટાવવાની અને કેમેરા લગાવવાની યોજના છે, જે આ નંબર પ્લેટોને વાંચશે અને ટોલ સીધા બેંક ખાતામાંથી કાપવામાં આવશે."


કેન્દ્રીય પરિવહન મંત્રી ગડકરીએ કહ્યું, "અમે પણ આ યોજનાનું પાયલોટીંગ કરી રહ્યા છીએ. જો કે, એક સમસ્યા એ છે કે કાયદા હેઠળ ટોલ પ્લાઝા છોડનાર અને ટોલ ન ભરનાર વાહન માલિકને સજા કરવાની કોઈ જોગવાઈ નથી."


આપણે તે જોગવાઈને કાયદાના દાયરામાં લાવવાની જરૂર છે. અમે એવી જોગવાઈ લાવી શકીએ કે જે કારમાં આ નંબર પ્લેટો નથી, તેમને નિર્ધારિત સમયમાં નંબર પ્લેટ લગાવવા માટે કહેવામાં આવશે. અમારે આ માટે બિલ લાવવું પડશે."


તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે હવે ટોલ પ્લાઝાને ઓટોમેટિક નંબર પ્લેટ રીડર કેમેરા દ્વારા બદલવામાં આવી રહ્યા છે, જે વાહનની નંબર પ્લેટ વાંચશે અને વાહન માલિકોના લિંક્ડ બેંક એકાઉન્ટમાંથી આપમેળે ટોલ કપાશે. જણાવ્યું હતું કે આ યોજનાનો પાયલોટ ચાલુ છે અને આ ફેરફારને સરળ બનાવવા માટે કાયદાકીય સુધારા પણ કરવામાં આવી રહ્યા છે. 23 ઓગસ્ટ, 2022 ના રોજ નવી દિલ્હીમાં FICCI ફેડરેશન હાઉસ ખાતે રોડ એન્ડ હાઇવે સમિટ 'એક્સલરેટિંગ ધ રોડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: ન્યૂ ઇન્ડિયા @ 75' ની ત્રીજી આવૃત્તિ દરમિયાન કેન્દ્રીય પરિવહન પ્રધાન દ્વારા શેર કરવામાં આવેલી માહિતી.


ફાસ્ટ ટેગ દ્વારા 97 ટોલ ટેક્સ કલેક્શન


હાલમાં, આશરે રૂ. 40,000 કરોડની કુલ ટોલ વસૂલાતમાંથી લગભગ 97 ટકા FASTags દ્વારા થાય છે. બાકીના 3% FASTag નો ઉપયોગ ન કરવાને કારણે સામાન્ય ટોલ રેટ કરતાં વધુ ચૂકવે છે. FASTag સાથે ટોલ પ્લાઝાને પાર કરવામાં વાહન દીઠ આશરે 47 સેકન્ડનો સમય લાગે છે.


જો આપણે સરકારી ડેટા પર નજર કરીએ તો, દર કલાકે 112 વાહનો મેન્યુઅલ ટોલ કલેક્શન લેનમાંથી પસાર થાય છે. જ્યારે તેની સરખામણીમાં 260 થી વધુ વાહનો ઈલેક્ટ્રોનિક ટોલ કલેક્શન લેનમાંથી દર કલાકે ટોલ ચૂકવીને આગળ વધે છે.


પરંતુ જ્યારથી ટોલ વર્લ્ડમાં FASTag નો ઉપયોગ શરૂ થયો છે, ત્યારથી તે દેશભરના ટોલ પ્લાઝા પર ટ્રાફિકને સરળ બનાવ્યો છે. પરંતુ આ પછી પણ ટોલ પ્લાઝા પર ભીડ જોવા મળી રહી છે. આનું કારણ એ છે કે ઘણા ટોલ ગેટ એવા છે કે જેને પાર કરવા માટે ડ્રાઇવરની ઓથેન્ટિકેશન અથવા વેરિફિકેશનની જરૂર પડે છે.