Owaisi on Supreme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવાર, 15 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ વકફ (સુધારા) અધિનિયમ, 2025 પર એક મહત્ત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો છે. આ નિર્ણય હેઠળ, આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા (ASI) દ્વારા સંરક્ષિત ઐતિહાસિક સ્મારકોને વકફ મિલકત ગણવામાં આવશે નહીં. જોકે, કાયદાની કેટલીક વિવાદાસ્પદ કલમો હજુ પણ યથાવત છે. આ ચુકાદા પર પ્રતિક્રિયા આપતા AIMIMના પ્રમુખ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ તેને બંધારણની કલમ 14, 15, 25 અને 26 નું ઉલ્લંઘન ગણાવીને મુસ્લિમ સમુદાયના ધાર્મિક અને મિલકતના અધિકારો પર સીધો હુમલો ગણાવ્યો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટનો ચુકાદો અને તેની અસરો
સુપ્રીમ કોર્ટે વકફ સુધારા કાયદા, 2025 પર જે ચુકાદો આપ્યો છે, તેમાં ASI દ્વારા સંરક્ષિત સ્મારકોને વકફ મિલકત તરીકે ગણવામાં નહીં આવે તે સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે. આ નિર્ણય કેન્દ્ર સરકારના કાયદા સાથે સુસંગત છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વકફ મિલકતો પર સરકારી નિયંત્રણ વધારવાનો છે. આ ઉપરાંત, કોર્ટે વકફ અધિનિયમ, 1995 ની કલમ 5(6) હેઠળ ધાર્મિક પ્રથાઓ ચાલુ રાખવાની મંજૂરી આપી છે, પરંતુ 'વકફ બાય યુઝર' ની ભાવનાને ભવિષ્ય માટે નાબૂદ કરવાની જોગવાઈને સમર્થન આપ્યું છે. આ નિર્ણયથી સરકારી મિલકતો પરના અતિક્રમણને રોકવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે, જોકે કોર્ટે આ મામલે અંતિમ સુનાવણી ટૂંક સમયમાં યોજવાનો આદેશ આપ્યો છે.
અસદુદ્દીન ઓવૈસીનો આકરો વિરોધ
હૈદરાબાદના લોકસભા સાંસદ અને AIMIM પ્રમુખ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ આ ચુકાદા પર આકરા પ્રહારો કર્યા છે. તેમણે દલીલ કરી છે કે આ કાયદો ફક્ત મુસ્લિમ વકફ મિલકતોને જ લક્ષ્ય બનાવે છે, જ્યારે અન્ય ધાર્મિક સમુદાયોના ટ્રસ્ટો આવા પ્રતિબંધોનો સામનો કરતા નથી, જે તેને ભેદભાવપૂર્ણ અને લઘુમતી વિરોધી બનાવે છે. ઓવૈસીએ ચિંતા વ્યક્ત કરી કે કલેક્ટરને વકફ મિલકતોના સર્વેક્ષણની સત્તા આપવાથી વકફ બોર્ડની સ્વાયત્તતા નબળી પડશે. આ ઉપરાંત, બોર્ડમાં બિન-મુસ્લિમ સભ્યોની નિમણૂક પર કોર્ટે સ્ટે ન આપતા તેને બંધારણની કલમ 26 નું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું. ઓવૈસીએ આ કાયદાને જૂની મસ્જિદો અને દરગાહ જેવા ધાર્મિક સ્થળો માટે જોખમી ગણાવ્યો અને બાબરી મસ્જિદનું ઉદાહરણ આપીને કહ્યું કે આવા ઐતિહાસિક સ્થળોની ઓળખ જોખમમાં મૂકાઈ શકે છે. તેમણે અગાઉ સંસદમાં આ બિલ ફાડીને પોતાનો વિરોધ દર્શાવ્યો હતો.
વકફ બોર્ડના સંચાલન અને ભવિષ્યની લડાઈ
ઓવૈસીએ વકફ મિલકતોના સંચાલન અંગે ગંભીર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા. તેમણે કહ્યું કે ભારતમાં વકફ સર્વે હજુ સુધી માત્ર 7 રાજ્યોમાં જ પૂર્ણ થયો છે, અને ભાજપ સરકાર આવક વધારવાને બદલે વકફ સંસ્થાઓને નબળી પાડવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તેમણે ઉમેર્યું કે કાયદામાં અતિક્રમણકારો સામે ઝડપી કાર્યવાહીની જોગવાઈઓ નબળી છે. ઓવૈસીએ આ કાયદા સામે કાનૂની અને લોકશાહી લડાઈ ચાલુ રાખવાની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે દેશના લોકોને બંધારણનું રક્ષણ કરવા માટે એક થઈને આ અન્યાય સામે અવાજ ઉઠાવવા હાકલ કરી છે, જે દર્શાવે છે કે આ નિર્ણયથી વકફ મિલકતોના સંચાલન અને લઘુમતી અધિકારો પર નવી ચર્ચા શરૂ થઈ છે.