Pahalgam Terror Attack: જમ્મુ-કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકી હુમલા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધો સૌથી ખરાબ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે. બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધી ગયો છે અને સરહદો પર સૈનિકો કોઈપણ કાર્યવાહી માટે એલર્ટ પર છે. જો કે, આ હુમલા બાદ ભારતે પાકિસ્તાન સામે કેટલાક કડક પગલાં લીધા છે, જેમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય સિંધુ જળ સંધિને રદ કરવાનો છે. ભારતે સિંધુ નદી સંધિ હેઠળ પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતું પાણી રોકવાની સત્તાવાર જાહેરાત કરી છે. અત્યારે ભલે સિંધુ, ચિનાબ અને જેલમનું પાણી રોકવા માટે પૂરતા સંસાધનો ઉપલબ્ધ ન હોવા છતાં એક વાત સ્પષ્ટ છે કે ભવિષ્યમાં પાકિસ્તાનને પાણી નહીં મળે, જેના કારણે તેને મોટું નુકસાન વેઠવું પડી શકે છે.
હવે સવાલ એ છે કે જે રીતે ભારતે સિંધુ જળ સંધિ રદ કરીને પાકિસ્તાનને જતું પાણી રોકવાની જાહેરાત કરી છે, તે રીતે ભારત કઈ વસ્તુઓનો સપ્લાય અટકાવી શકે છે ? ભારતની આ કાર્યવાહીથી પાકિસ્તાન પર શું અસર થશે અને આપણે એ પણ જાણીશું કે ભારતથી પાકિસ્તાનમાં શું નિકાસ કરવામાં આવ્યું હતું ?
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો વેપાર સંપૂર્ણ રીતે ઠપ થઈ ગયો છે
2019માં પુલવામા હુમલા બાદથી ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોમાં તિરાડ ઘણી વધી ગઈ છે. આ હુમલા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ખૂબ જ મર્યાદિત વેપાર હતો, પરંતુ પહેલગામ હુમલા બાદ ભારતે પાકિસ્તાન સાથેનો વેપાર સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દીધો છે. પાકિસ્તાને પણ વળતો જવાબ આપતા ભારત સાથેના તમામ વેપાર સંબંધો ખતમ કરી દીધા છે. આમાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ત્રીજા દેશ મારફતે થતો વેપાર પણ સામેલ છે.
ભારત શું રોકી શકે છે
સિંધુ જળ સંધિ રદ કરવાની જાહેરાતથી પાકિસ્તાનમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. પાકિસ્તાને તેને 'યુદ્ધનું કૃત્ય' ગણાવ્યું છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે પાણી સિવાય ભારત પાકિસ્તાનની બીજી ઘણી વસ્તુઓ રોકી શકે છે, જેનાથી પાકિસ્તાનની મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે. આમાં સૌથી મહત્વની બાબત ભારતથી દવાઓ માટે મોકલવામાં આવતો કાચો માલ છે. તમને જણાવી દઈએ કે, હાલમાં પાકિસ્તાન દવાઓ માટે જરૂરી કાચા માલના 30 થી 40 ટકા માટે ભારત પર નિર્ભર છે. આમાં સક્રિય ફાર્માસ્યુટિકલ ઘટકો સહિત વિવિધ અદ્યતન ઉપચારાત્મક ઉત્પાદનોનો પણ સમાવેશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાનમાં દવાઓનું મોટું સંકટ આવી શકે છે અને જો ભારત સાથે યુદ્ધ થાય છે તો પાકિસ્તાનને સૈનિકોની સારવાર માટે નવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડશે.
આ વસ્તુઓનો સપ્લાય પણ રોકી શકાય છે
એવી ઘણી વસ્તુઓ છે જેનો પુરવઠો ભારત રોકી શકે છે. તેમાં કાર્બનિક અને અકાર્બનિક રસાયણો, કૃષિ ઉત્પાદનો, કપાસ અને સુતરાઉ યાર્ન, ખાંડ, પ્લાસ્ટિક અને મશીનરીનો સમાવેશ થાય છે, જેનો પુરવઠો બંધ કરવામાં આવે તો પાકિસ્તાન માટે મોટું સંકટ સર્જાઈ શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, પાકિસ્તાનના લોકો પહેલાથી જ મોંઘવારીથી પીડિત છે, આવી સ્થિતિમાં, ભારત દ્વારા સપ્લાય રોકવાથી પાકિસ્તાનમાં મોંઘવારીની સ્થિતિ પાકિસ્તાનના લોકો અને સરકાર માટે સૌથી મોટી સમસ્યા હશે.