Parliament Winter Session: ફોજદારી કાયદા સંબંધિત ત્રણ બિલ લોકસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યા છે. લોકસભામાં વિપક્ષની ગેરહાજરીમાં પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. આ પહેલા બુધવારે (20 ડિસેમ્બર) આ બિલો પર ચર્ચા થઈ હતી. નવા કાયદામાં આતંકવાદ, મહિલાઓ વિરુદ્ધ અપરાધો, દેશદ્રોહ અને મોબ લિંચિંગ સંબંધિત નવી જોગવાઈઓ દાખલ કરવામાં આવી છે. આ બિલ એવા સમયે પસાર કરવામાં આવ્યા છે જ્યારે 143 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે. જેમાંથી 97 સાંસદો લોકસભાના છે, જ્યારે 46 રાજ્યસભાના છે.
બુધવારે (20 ડિસેમ્બર), સ્પીકરે ગૃહના મામલામાં બે વિપક્ષી સભ્યો સી થોમસ અને એએમ આરિફને સંસદ સત્રના બાકીના સમયગાળા માટે સસ્પેન્ડ કર્યા હતા. આ પહેલા મંગળવારે 49 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા, સોમવારે 33 લોકસભા સાંસદો અને 45 રાજ્યસભાના સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે ગુરુવારે 14 ડિસેમ્બરે 13 લોકસભા સાંસદો અને 1 રાજ્યસભા સાંસદને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. અત્યાર સુધી લોકસભા અને રાજ્યસભાના 143 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે.
ઇન્ડિયન જસ્ટિસ (સેકન્ડ) કોડ બિલ-2023, ઈન્ડિયન સિવિલ સિક્યુરિટી (સેકન્ડ) કોડ બિલ-2023 અને ઈન્ડિયન એવિડન્સ (સેકન્ડ) બિલ 2023 રજૂ કરતી વખતે અમિત શાહે કહ્યું કે આ બિલો રજૂ કરવાનો હેતુ કાયદો અને વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવાનો છે.
મહિલાઓ સામેના અત્યાચાર અંગે શું જોગવાઈ છે?
આ બિલમાં હવે ગેંગ રેપના કેસમાં 20 વર્ષની કેદ અથવા આજીવન કેદની જોગવાઈ છે. આ સિવાય ખોટા વચનો આપીને અથવા ઓળખ છૂપાવીને શારીરિક સંબંધ બાંધવો પણ હવે ગુનાની શ્રેણીમાં સામેલ થશે. જેમાં 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની બાળકી પર બળાત્કારના કેસમાં આજીવન કેદ અથવા મૃત્યુદંડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
આ સિવાય જાતીય હિંસાના કેસમાં માત્ર મહિલા ન્યાયિક મેજિસ્ટ્રેટ જ નિવેદન નોંધશે. પીડિતાનું નિવેદન તેના ઘરે મહિલા પોલીસ અધિકારીની સામે નોંધવામાં આવશે. નિવેદન નોંધતી વખતે પીડિતાના માતા/પિતા અથવા વાલી હાજર રહી શકે છે.
આ સિવાય જાતીય હિંસાના કેસમાં માત્ર મહિલા ન્યાયિક મેજિસ્ટ્રેટ જ નિવેદન નોંધશે. પીડિતાનું નિવેદન તેના ઘરે મહિલા પોલીસ અધિકારીની સામે નોંધવામાં આવશે. નિવેદન નોંધતી વખતે પીડિતાના માતા/પિતા અથવા વાલી હાજર રહી શકે છે.
રાજદ્રોહ કાયદો નાબૂદ
સરકારે રાજદ્રોહ જેવા કાયદાને રદ કર્યા છે. આ સિવાય બિલમાં ફાંસીની સજાને આજીવન કેદમાં બદલવાની જોગવાઈ છે. તેમજ હવે આજીવન કેદની સજાને 7 વર્ષની કેદમાં બદલી શકાશે.
આતંકવાદ અંગે શું જોગવાઈઓ છે?
ભારતીય ન્યાયિક સંહિતામાં આતંકવાદની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી છે અને તેને સજાપાત્ર ગુનો બનાવવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, કોઈપણ આતંકવાદી કાયદાની કોઈ છટકબારીનો લાભ લઈ શકશે નહીં.
મોબ લિંચિંગ પર કડક કાયદો
જાતિ, જાતિ અને સમુદાયના આધારે હત્યા માટે બિલમાં નવી જોગવાઈ દાખલ કરવામાં આવી છે. આ બિલમાં મોબ લિંચિંગની ઘટનાઓ માટે આજીવન કેદથી લઈને મૃત્યુદંડ સુધીની જોગવાઈઓ છે.