Parliament Winter Session 2024: વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે ભારત-ચીન સરહદી વિસ્તારોમાં તાજેતરના ઘટનાક્રમ વિશે લોકસભાને માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે ચીનના આક્રમક વલણને કારણે સરહદી વિસ્તારોમાં શાંતિ અને સૌહાર્દ ભંગ થઇ ગયું છે. આ કારણે વર્ષ 2020થી અમારા સંબંધો સારા રહ્યા નથી. તાજેતરના સમયમાં અમારા સંબંધો સુધર્યા છે.
વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે, "1962ના યુદ્ધ અને અગાઉની ઘટનાઓના પરિણામે ચીને અક્સાઈ ચીનમાં 38,000 ચોરસ કિલોમીટરના ભારતીય વિસ્તાર પર ગેરકાયદેસર કબજો કર્યો છે. આ સિવાય પાકિસ્તાને 1963માં ગેરકાયદેસર રીતે ભારતીય વિસ્તાર ચીનને સોંપી દીધો હતો." ભારત અને ચીને સરહદ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે ઘણા દાયકાઓથી વાટાઘાટો કરી છે, જ્યારે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) સાથેના કેટલાક વિસ્તારોમાં સમાન સમજણ નથી. અમે સરહદી સમાધાન માટે વાજબી અને પરસ્પર સ્વીકાર્ય માળખા સુધી પહોંચવા માટે દ્વિપક્ષીય ચર્ચા દ્વારા ચીન સાથે જોડાવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ."
વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે, "સંસદને જૂન 2020માં ગલવાન ઘાટીમાં થયેલી હિંસક અથડામણની ઘટનાની જાણ છે. ત્યારબાદ અમે એવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યા છીએ જ્યાં 45 વર્ષમાં આટલા લોકોના મોત થયા છે. આ ઘટના બાદ અમારે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પાસે ભારે હથિયારો તૈનાત કરવા પડ્યા."ચીન સાથેના અમારા સંબંધોનો સમકાલીન તબક્કો 1988થી શરૂ થાય છે, જ્યારે દરેક વ્યક્તિ માનતા હતા કે ચીન-ભારત સરહદ વિવાદ શાંતિપૂર્ણ અને મૈત્રીપૂર્ણ પરામર્શ દ્વારા ઉકેલવામાં આવશે. 1991માં બંને પક્ષો સરહદ વિવાદ ઉકેલવા માટે સંમત થયા હતા. ભારત અને ચીન 1993માં વિસ્તારોમાં શાંતિ અને સંવાદિતા જાળવવા સંમત થયું હતું. 2003માં અમે અમારા સંબંધોના સિદ્ધાંતો અને વ્યાપક સહકારની ઘોષણાને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું, જેમાં એલએસી સાથે આત્મવિશ્વાસ નિર્માણના પગલાંનો અમલ કરવા માટે વિશેષ પ્રતિનિધિઓની નિમણૂકનો સમાવેશ થાય છે.
વિદેશ મંત્રીએ વધુમાં કહ્યું કે બંને દેશો સરહદ પર સ્થિતિ સુધારવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે કહ્યું કે કોઈપણ પક્ષ પરિસ્થિતિ સાથે છેડછાડ કરશે નહીં અને તમામ મુદ્દાઓ સંમતિથી જ ઉકેલાશે. ચીન સાથેની વાતચીતનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે સરહદ પર સ્થિતિ સામાન્ય થયા બાદ જ ચીન સાથે વાતચીત કરવામાં આવી હતી.
એલએસી પર સામાન્ય સ્થિતિ માટે સેનાને શ્રેય - વિદેશ મંત્રી
વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે LAC પર સ્થિતિ સામાન્ય કરવાનો સંપૂર્ણ શ્રેય સેનાને જાય છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે રાજદ્વારી પહેલને કારણે સરહદ પર સ્થિતિ સામાન્ય થઈ ગઈ છે. વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે ભારત અને ચીન વચ્ચે એ વાત પર સહમતિ બની છે કે યથાસ્થિતિમાં કોઈ એકપક્ષીય ફેરફાર નહીં થાય અને તે જ સમયે બંને દેશો વચ્ચેના જૂના કરારોનું પાલન કરવામાં આવશે. સરહદ પર શાંતિ વિના ભારત-ચીન સંબંધો સામાન્ય રહી શકે નહીં.
નોંધનીય છે કે 21 ઓક્ટોબરે ભારત અને ચીનની સેનાઓએ વિવાદિત પૂર્વી લદ્દાખના દેપસાંગ અને ડેમચોક વિસ્તારોમાંથી હટાવવાનું શરૂ કર્યું હતું અને તે નવેમ્બર મહિના પહેલા પૂર્ણ થયું હતું.