SC/ST Act: અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે સ્વીકાર્યું છે કે જો સાર્વજનિક સ્થળે ગુનો આચરવામાં આવ્યો નથી, તો અનુસૂચિત જાતિ/જનજાતિ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ એટલે કે SC/ST એક્ટ હેઠળ કાર્યવાહી કરી શકાતી નથી. આ ટિપ્પણી કરતાં જસ્ટિસ વિક્રમ ડી ચૌહાણે પિન્ટુ સિંહ ઉર્ફે રાણા પ્રતાપ સિંહ અને અન્ય બે લોકોની અરજીને આંશિક રીતે સ્વીકારી હતી.
નવેમ્બર 2017 માં અરજદારો વિરુદ્ધ બલિયાના નાગારા પોલીસ સ્ટેશનમાં IPCની કલમ 147, 452, 323, 504, 506 અને SC/ST એક્ટની કલમ 3(1)(R) હેઠળ FIR નોંધવામાં આવી હતી. આરોપ છે કે આ લોકો ફરિયાદીના ઘરમાં ઘૂસી ગયા, જાતિ સંબંધિત શબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો અને તેની સાથે મારપીટ પણ કરી. પોલીસે ચાર્જશીટ દાખલ કરી હતી.
અરજદારોએ એફઆઈઆર રદ કરવાની અને એસસી/એસટી (SC/ST) એક્ટની કલમ હટાવવાની માગણી કરતી અરજી દાખલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ કાયદા હેઠળ ગુનો નથી.
જે જગ્યાએ આ ઘટના બની તે સાર્વજનિક સ્થળ નથી. તેથી, SC/ST એક્ટની કલમ 3(1)(r) હેઠળ કોઈ ગુનો કરવામાં આવતો નથી. આ કૃત્ય ઇરાદાપૂર્વક અપમાન અથવા ડરાવવાના ઇરાદાથી કરવામાં આવ્યું ન હતું.
સરકારી વકીલે અરજદારોની દલીલોનો વિરોધ કર્યો હતો. પરંતુ, કોર્ટે કહ્યું સીઆરપીસીની કલમ 161 અને એફઆઈઆર હેઠળ નોંધાયેલા નિવેદનને જોતા, સ્પષ્ટ છે કે જે ઘરમાં આ ઘટના બની હતી ત્યાં અન્ય કોઈ સભ્ય હાજર નહોતા. એટલે કે, કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે ઘટના જાહેર સ્થળે બની ન હોવાથી, SC/ST એક્ટની કલમ 3(1)(r) હેઠળ ગુનો નોંધી શકાય નહીં. જો કે, બાકીની કલમો હેઠળની કાર્યવાહી અંગે કોર્ટે ટિપ્પણી કરી ન હતી.
ડિસ્ક્લેમરઃ આ નિર્ણય માત્ર અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટનો છે અને અત્યાર સુધી સુપ્રીમ કોર્ટ તરફથી કોઈ નિર્ણય આવ્યો નથી. જો તમારી સામે SC/ST એક્ટ હેઠળ સમાન આરોપો છે, તો પહેલા વકીલની સલાહ લો.