નવી દિલ્હી: દિલ્હી હાઈકોર્ટે સોમવારે કહ્યું કે જ્યારે મહિલાઓના જાતીય સ્વાયત્તતાના અધિકાર સાથે ચેડા કરી શકાય નહીં અને બળાત્કારના કોઈપણ કૃત્યને સજા થવી જોઈએ. તે જ સમયે, વૈવાહિક અને બિન-વૈવાહિક સંબંધો વચ્ચે 'ગુણાત્મક તફાવત' છે, કારણ કે વૈવાહિક સંબંધ જીવનસાથી પાસેથી યોગ્ય શારીરિક સંબંધની અપેક્ષા રાખવાનો કાનૂની અધિકાર સૂચવે છે અને ફોજદારી કાયદામાં વૈવાહિક બળાત્કારના ગુનામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવે છે. જસ્ટિસ સી. હરિશંકરે વૈવાહિક બળાત્કારને અપરાધ બનાવવાની માંગ કરતી અરજીઓની સુનાવણી કરતી વખતે, મૌખિક રીતે અવલોકન કર્યું કે બિન-વૈવાહિક સંબંધો અને વૈવાહિક સંબંધો 'સમાંતર' હોઈ શકતા નથી. જસ્ટિસ હરિશંકર જસ્ટિસ રાજીવ શકધરની અધ્યક્ષતાવાળી ડિવિઝન બેન્ચનો ભાગ હતા.
જસ્ટિસ હરિશંકરે કહ્યું, "છોકરો અને છોકરી ગમે તેટલા નજીક હોય, કોઈને પણ શારીરિક સંબંધની અપેક્ષા રાખવાનો અધિકાર નથી. દરેક વ્યક્તિને એ કહેવાનો પૂરો અધિકાર છે કે હું તમારી સાથે શારીરિક સંબંધ નહીં બાંધુ. લગ્નમાં ગુણાત્મક તફાવત છે.”
જસ્ટિસ શંકરે એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે બળાત્કારનો ગુનો સજાપાત્ર છે અને તેમાં 10 વર્ષની સજા છે. વૈવાહિક બળાત્કાર મુક્તિ દૂર કરવાના મુદ્દા પર 'ગંભીરતાથી વિચારણા' કરવાની જરૂર છે.
સ્ત્રીના જાતીય અને શારીરિક અખંડિતતાના અધિકાર સાથે કોઈ સમાધાન નથી. પતિ તેની પત્ની પર દબાણ કરી શકે નહીં. (પરંતુ) કોર્ટ તેને (વૈવાહિક બળાત્કાર અપવાદ) નાબૂદ કરવાનું શું પરિણામ આવશે તે અવગણી શકે નહીં.'
ન્યાયાધીશે 'વૈવાહિક બળાત્કાર' શબ્દના ઉપયોગ સામે પણ પોતાનો વાંધો વ્યક્ત કરતા કહ્યું કે બળાત્કારના દરેક કૃત્યને સજા મળવી જોઈએ, પરંતુ પતિ-પત્ની વચ્ચેના કોઈપણ પ્રકારના અનિચ્છનીય સેક્સને 'વૈવાહિક બળાત્કાર' તરીકે ગણવામાં આવે તો તેને 'પૂર્વ નિર્ણય' કહી શકાય.
જસ્ટિસ હરિશંકરે કહ્યું, "ભારતમાં વૈવાહિક બળાત્કારની કોઈ (સંકલ્પના) નથી... જો તે બળાત્કાર હોય - પછી તે વૈવાહિક, બિન-લગ્ન કે કોઈપણ પ્રકારનો બળાત્કાર હોય, તો તેને સજા થવી જોઈએ." મારા મતે, આ શબ્દનો વારંવાર ઉપયોગ વાસ્તવિક મુદ્દાને જટિલ બનાવે છે.”
બેંચ એનજીઓ - આરઆઈટી ફાઉન્ડેશન અને ઓલ ઈન્ડિયા ડેમોક્રેટિક વુમન્સ એસોસિએશનની અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી હતી. આ સંસ્થાઓ વતી એડવોકેટ કરુણા નંદી હાજર રહ્યા હતા.
NGO એ IPCની કલમ 375 ની બંધારણીયતાને આ આધાર પર પડકારી છે કે તે તેમના પતિ દ્વારા કરવામાં આવતી જાતીય સતામણીના સંદર્ભમાં પરિણીત મહિલાઓ સાથે ભેદભાવ કરે છે. આ મામલે સુનાવણી 11 જાન્યુઆરીએ પણ ચાલુ રહેશે.