Bharat Ratna: ભારત સરકારે આજે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ચૌધરી ચરણ સિંહ, નરસિમ્હા રાવ અને મહાન કૃષિ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. એમ.એસ. સ્વામીનાથનને ભારત રત્ન એનાયત કરવાની જાહેરાત કરી છે. ભારત રત્ન એ દેશનો સૌથી પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડ છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે આ એવોર્ડ કોને આપવામાં આવે છે, ભારત રત્ન મેળવનારને કઈ સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે અને તેના પરિવારને કઈ સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે.
ભારત રત્ન કોને આપવામાં આવે છે?
ભારત રત્ન એ દેશનો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર છે અને કલા, સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, જાહેર સેવા, સમાજ સેવા અને રમતગમત જેવી રાષ્ટ્રીય સેવા માટે આપવામાં આવે છે. ભારત રત્ન એવા લોકોને આપવામાં આવે છે જેઓ તેમના ક્ષેત્રમાં મહત્વપૂર્ણ કાર્ય અને યોગદાન દ્વારા દેશને ગૌરવ અપાવે છે. 2011 પહેલા આ એવોર્ડ માત્ર કલા, સાહિત્ય, વિજ્ઞાન અને સમાજ સેવાના ક્ષેત્રોમાં જ આપવામાં આવતો હતો, પરંતુ 2011માં તેમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો અને હવે ભારત રત્ન કોઈપણ ક્ષેત્રની વ્યક્તિને આપવામાં આવે છે.
ભારત રત્ન વિજેતાને શું –શુ મળે છે?
ભારત રત્ન એવોર્ડમાં મેડલ અને પ્રશસ્તિપત્ર હોય છે. આ પ્રશસ્તિપત્ર પર ભારતના રાષ્ટ્રપતિના હસ્તાક્ષર હોય છે. આ સાથે, તેને તાંબાની ધાતુથી બનેલો પીપલના પાંદડાના આકારનો મેડલ આપવામાં આવે છે જે લગભગ 5.8 સેમી લાંબો અને 4.7 સેમી પહોળો અને 3.1 મીમી જાડા છે. તેના પર ચમકતા સૂર્યની આર્ટવર્ક છે અને તેની નીચે હિન્દી ભાષામાં 'ભારત રત્ન' લખેલું હોય છે.
ભારત રત્ન વિજેતાને શું સુવિધા મળે છે?
ભારત રત્નમાં કોઈ રકમ આપવામાં આવતી નથી, પરંતુ અનેક પ્રકારની સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે. ભારત રત્નથી સન્માનિત વ્યક્તિ જે પણ રાજ્યની મુલાકાત લે છે, ત્યાંની સરકાર તેને રાજ્યના મહેમાન તરીકે આવકારે છે. તેમને રાજ્યમાં પરિવહન, રહેવાની અને રહેવાની સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે. નિયમના આધારે વિસ્તૃત સુરક્ષા પણ આપવામાં આવે છે. આ સિવાય તેમને મહત્વના સરકારી કાર્યોમાં હાજરી આપવા માટે આમંત્રણ પણ મળે છે. તેઓ સંસદની બેઠકોમાં પણ હાજરી આપી શકે છે. આ સન્માન પ્રાપ્ત કરનાર વિજેતાને આજીવન ટેક્સ નથી આપવો પડતો. તેમને એર ઇન્ડિયામાં આજીવન મફત મુસાફરીની સુવિધા મળે છે.
આ સન્માનપત્ર તેના નામની આગળ અથવા પાછળ ઉમેરી શકાશે નહીં. જો કે, પ્રાપ્તકર્તાઓ તેમના બાયોડેટા, લેટરહેડ અથવા વિઝિટિંગ કાર્ડ વગેરે પર 'રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા પુરસ્કૃત ભારત રત્ન' અથવા 'ભારત રત્ન એવોર્ડ પ્રાપ્તકર્તા' લખી શકે છે.