અમેરિકાના 45મા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ જે ટ્રમ્પ સામે મહાભિયોગ પ્રસ્તાવ પાસ થઈ ગયો છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી તેમણે જે પદ સંભાળ્યું છે તેના માટે તેઓ ક્યારેય યોગ્ય નહોતા અને ઘણા લોકો કહે છે કે, નવેમ્બર 2020ની ચૂંટણી પછી વધુ ચાર વર્ષ સુધી તે પદ સંભાળી શકે છે. અમેરિકામાં ઘણા વિવેચકોએ તેમને તાજેતરમાં ‘અનધિકૃત’ તરીકે વર્ણવ્યા હતા અને થોડા ઓછા ડરપોક લોકો તેમને ‘પાગલ’ કહેતા હતા. આ એવા માણસની ખૂબ જ હળવી અને લગભગ રક્ષિત ટીકાઓ હતી જેણે મેક્સિકોને હિંમતભેર બળાત્કારીઓ", મહિલાઓને "પિગ" અને "કૂતરાઓ" તરીકે દર્શાવી હતી. તેણે બહાદુરીથી જાહેર કર્યું કે તે ન્યૂયોર્કના ફિફ્થ એવન્યુની મધ્યમાં ઊભા રહી શકે છે અને કોઈપણ મતદારને ગુમાવ્યા કે પરિણામનો સામનો કર્યા વગર કોઈને વગર ગોળી મારી શકે છે.
હાઉસ ઓફ રિપ્રઝેન્ટેટિવે તેની ફરજ નિભાવી છે. હાઉસ ઓફ જ્યુડિશરી કમિટીના ચેરમેન જેરોમ નડલરે કહ્યું, લોકશાહી તાનાશાહને સોંપતી અટકાવવા ટ્રમ્પને મહાભિયોગ આપવો જરૂરી હતો. ડેમોક્રેટ્સે એકસરખી દલીલ કરી હતી કે રાષ્ટ્રિય સુરક્ષાને પોતાના ફાયદા માટે બલિદાન આપવાની મંજૂરી રાષ્ટ્રપતિ આપી શકતા નથી. આવતા વર્ષે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી પહેલા રાજકીય હરીફની તપાસ માટે વિદેશી સરકારની સહાયની નોંધણી કરીને તેમણે તેમના કાર્યાલયની શક્તિનો દુરૂપયોગ કર્યો છે. ટ્રમ્પ પર બીજો એવો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે તેમણે દસ્તાવેજો રોકીને, જુઠ્ઠાણાઓમાં વ્યસ્ત થઈને તેમના કર્મચારીઓ અથવા મંત્રીમંડળને કોઈપણ જુબાની આપવા પ્રતિબંધિત મુક્યો હતો અને કોંગ્રેસના અદાલતમાં જવાબ આપવામાં નિષ્ફળ ગયા હતા. આ બધું નિર્વિવાદ રીતે સાચું છે.
છુપી રીતે ટ્રમ્પ પ્રત્યે સંવેદનશીલ ન હોય તેવા લોકો સહિત ઘણા અમેરિકનો મહાભિયોગ અમેરિકન લોકશાહીની જીતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે તેવી બૂમો પાડશે. દુનિયાને યાદ અપાવાશે કે અમેરિકન લોકોની ઇચ્છા પ્રબળ થઈ છે, તેમ છતાં ટ્રમ્પને રિપબ્લિકનની આગેવાનીવાળી સેનેટ દ્વારા નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવશે તેવું આશરે પૂર્વાનુમાન છે. પરંતુ, જો કોઈ ડેમોક્રેટ્સના રાજકારણને જાણ કરતું મર્યાદિત કલ્પનાશીલ માળખાથી આગળ વધવા માટે તૈયાર હોય તો આ બધું મહત્વનું બની જશે. જેમકે, "વિદેશી હસ્તક્ષેપ" પ્રત્યેના તેમના આક્રોશનો અર્થ શું થાય છે ? જ્યારે આપણે ધ્યાનમાં લઈએ છીએ કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, ડેમોક્રેટિક પ્રેસિડેન્ટ્સ રિપબ્લિકન હેઠળ વિદેશોમાં ડઝનેક ચૂંટણીઓમાં દખલ કરી ચુક્યું છે અને વિશ્વભરમાં લોકશાહી રીતે ચૂંટાયેલા નેતાઓને હટાવવાની ઇજનેરી આપી છે ?
ટ્રમ્પના ડિટેક્ટર અને પ્રશંસકો એકસરખી રીતે તેમના મહાભિયોગનું વર્ણન “ઐતિહાસિક” રીતે કરે છે. ટ્રમ્પ પહેલાથી જ તેમના મહાભિયોગ વિશે માત્ર "ઐતિહાસિક" તરીકે નહીં પરંતુ અમેરિકન ઇતિહાસમાં કંઈક "અભૂતપૂર્વ" તરીકે આ દેશમાં અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી ચૂડેલ-શિકાર તરીકે લોન્ચ કરી રહ્યા છે. તેણે એવી દલીલ પણ કરી હતી કે કમનસીબ મહિલાઓ અને કેટલાક પુરુષો - જેમને 1692-93માં સેલેમ, મેસેચ્યુસેટ્સમાં ડાકણ તરીકે ચલાવવામાં આવ્યા હતા અને પછી જે રીતે તેમને લટકાવી દેવામાં આવ્યા હતા તેના કરતાં વધુ યોગ્ય પ્રક્રિયા મળી છે. આ ભૂલભરેલી વાહિયાત છે તેમ કહેવું ખોટું છે કારણકે જેટલા મોઢા હોય તેટલી વાતો થતી હોય છે. ટ્રમ્પના પુસ્તકોમાં મહાભિયોગ થવું એ એક સિદ્ધિ છે અને તેનાથી બચવા અનેક ઉપાયો કરશે. મહાભિયોગને વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ તરીકે આગળ ધપાવવામાં આવશે. આ બધું શક્ય છે કારણ કે ટ્રમ્પ દરેક નૈતિક વ્યક્તિ માટે એક ગંભીર સમસ્યાનું શ્રેષ્ઠ જીવંત ઉદાહરણ છે. માણસને બદનામ ન કરી શકાય તેવી લાગણી કરનાર વ્યક્તિને કેવી રીતે પ્રતિક્રિયા આપી શકાય? તેની જગ્યાએ વિકૃત રૂપે કમળના પાંદડા સાથે સરખામણી થાય છે. જે સૂકા હોય તો પણ તેના પર પાણી ટપકતું રહે છે. હું સ્પષ્ટ રીતે કહું છું કે કમળ દરેક સંસ્કૃતિમાં અને સમય જતાં શુદ્ધતાના પ્રતીક તરીકે જોવામાં આવે છે. કલ્પના કરી શકાય ત્યાં સુધી ટ્રમ્પ શુદ્ધતાથી દૂર છે, પરંતુ કંઇ પણ તેમને સ્પર્શતું નથી.
ચાલો સ્પષ્ટ રીતે કહીએ કે, ટ્રમ્પના મહાભિયોગમાં કંઈ ઐતિહાસિક નથી, એટલા માટે નહીં કે એન્ડ્રુ જોહ્નસન અને બિલ ક્લિન્ટનને પણ મહાભિયોગ કરવામાં આવ્યા. હાલની કાર્યવાહીમાં સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે એક પણ રિપબ્લિકન મહાભિયોગના લેખોની તરફેણમાં નથી. વિવેચકો તેને "પક્ષપાત વિભાજન" તરીકે વર્ણવી રહ્યા છે અને લગભગ દરેક જણ સહમત છે કે તાજેતરના વર્ષોમાં વિભાજન વધુ તીવ્ર થયું છે. તે અનૈતિક છે જ્યારે ડેમોક્રેટ્સ અને રિપબ્લિકન વચ્ચેનું અંતર વધુ વિસ્તરવાનું શરૂ થયું, અને બરાક ઓબામાની ચૂંટણી, જેમની ચૂંટણી ગોરા જાતિવાદીઓ માટે અખૂટ ન હતી. જેમણે લાગ્યું કે અમેરિકા તેમની નજર સમક્ષ લુપ્ત થઈ ગયું હતું ફરીથી દાવો કરીને ઉભરતા રાજકીય વાતાવરણમાં ફાળો આપ્યો હતો.
કેટલાક લોકો વિચારે છે કે કટ્ટરવાદી વિભાજન એ “માત્ર રાજકારણ” છે, પરંતુ શું તેનાથી કંઈક વધારે અર્થ હોઈ શકે? શું આપણે સામાન્ય રીતે આ કથા સાથે આગળ વધવું જોઈએ કે અમેરિકા મુખ્યત્વે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારો અને અંતરિયાળ વિસ્તારના તટવર્તી વિસ્તારોમાં એમ લાલ અને વાદળી રાજ્યો વચ્ચે વહેંચાયેલું છે. જ્યાં શહેરના લોકોને સારા પગારની નોકરી મળે છે, જ્યારે હાર્ટલેન્ડમાં ઓછા પગારની બ્લૂ કોલર નોકરી મળે છે. પરંતુ સમિતિના સોંપણીને કેવી રીતે પાર પાડવામાં આવે છે તે ધ્યાનમાં લેતા આ એક સંયોગ હોઈ શકે છે, પરંતુ મહાભિયોગની કાર્યવાહી સાથે ત્રણ ડેમોક્રેટિક વ્યક્તિઓ સૌથી નજીકથી સંકળાયેલા છે ગૃહના અધ્યક્ષ, નેન્સી પેલોસી; ગુપ્તચર સમિતિના અધ્યક્ષ એડમ શિફ; અને નાડલેર - બધા ન્યુ યોર્ક અથવા કેલિફોર્નિયાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, બંને જણાવે છે કે ટ્રમ્પ (જે પોતે ન્યૂયોર્કર છે) અને રિપબ્લિકન, બાકીના અમેરિકાના સંપર્કમાં ન હોવાના કારણે અલ્ટ્રા-ડાબેરી તરીકે ઓળખાય છે. તેઓને કોઈ ખ્યાલ નથી કે "ડાબેરી" રાજકીય પક્ષ ખરેખર કેવો દેખાય છે, પરંતુ એકમાત્ર સવાલ એ છે કે શું આ વ્યાપકપણે સ્વીકૃત કથાનું વલણ જોખમાય તેવું મોટું કંઈક કરે છે?
“કટ્ટરવાદી વિભાજન” અને અમેરિકન લોકશાહી વિશેના કઠોર દાવાઓ અંતર્ગતના કડવા સત્યની લગભગ કોઈ વાત કરવા માંગતા નથી. રિપબ્લિકન પાર્ટી ફક્ત કેટલાક અવિરત ધર્માંધ, જાતિવાદીઓ અને વ્હાઈટ પ્રોપર્ટી ધારકોથી બનેલી નથી. તે પક્ષ આદર અને અપવાદ વિના, અપરાધી, ભ્રષ્ટ થયેલ, ભ્રષ્ટનિતિ, શ્વેત લોકોના વર્ચસ્વવાળો છે. વ્યક્તિ અમુક બાબતોમાં પ્રગતિશીલ બની છે અને અન્ય બાબતોમાં સંપૂર્ણ રીતે પૂરવર્ત થઈ શકે છે. પરંતુ રિપબ્લિકન પાર્ટી એ હકીકતથી અલગ પડે છે. અમેરિકાને ટૂંક સમયમાં આ સ્ટોર્મસ્ટ્રોપર્સ માટે નવા શબ્દની જરૂર પડશે.
શું ડોનાલ્ડ ટ્રંમ્પના મહાભિયોગથી કોઈ ફરક પડશે ? કોઇ પણ રાજકીય ગણતરીની રમત રમી શકે છે અને અંતહીન ચર્ચા કરી શકે છે કે ક્યા પક્ષને આ પરિણામથી સૌથી વધુ ફાયદો થશે જ્યારે દેશ એક વર્ષ બાદ ફરી ચૂંટણીનો સામનો કરશે. માક્સવાદીઓ કહે છે કે સુપર રીચ અને ગરીબ વચ્ચેનું આર્થિક અંતર અમેરિકા માટે પડકારરૂપ છે. મહાભિયોગનો કોઇ અર્થ નથી. તેનો અર્થ ત્યાં સુધી કાંઇ નથી જ્યાં સુધી અમેરિકામાં રંગભેદને જડમૂળથી ઉખાડી દેવામાં નહી આવે.
(નોંધઃ ઉપરોક્ત વ્યકત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના વ્યક્તિગત વિચાર છે. તેની સાથે એબીપી ન્યૂઝ ગ્રુપ સહમત હોય તે જરૂરી નથી. આ લેખ સાથે સંકળાયેલા તમામ દાવા માટે માત્ર લેખક જ જવાબદાર છે.