રશિયાના પાડોશી દેશ ફિનલેન્ડ મંગળવારે નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન (NATO)માં સત્તાવાર રીતે સામેલ થવા જઈ રહ્યો છે. નાટોના વડા જેન્સ સ્ટોલ્ટેનબર્ગનું કહેવું છે કે ફિનલેન્ડ મંગળવારે આ સૈન્ય જોડાણનો 31મું સભ્ય બનશે. આ સમાચાર રશિયા માટે આંચકા સમાન છે.
સ્ટોલ્ટેનબર્ગે બ્રસેલ્સમાં નાટોના વિદેશ મંત્રીઓની બેઠકની પૂર્વ સંધ્યાએ કહ્યું હતું કે આ એક ઐતિહાસિક સપ્તાહ છે. આવતીકાલે ફિનલેન્ડ નાટોનું સંપૂર્ણ સભ્ય બનશે. અમે આશા રાખીએ છીએ કે આગામી કેટલાક મહિનામાં સ્વીડન પણ નાટોમાં જોડાઈ જશે.
તેમણે કહ્યું હતું કે આવતીકાલે અમે નાટો હેડક્વાર્ટરમાં પ્રથમ વખત ફિનલેન્ડનો ધ્વજ ફરકાવીશું. ફિનલેન્ડની સુરક્ષા અને નાટો બંને માટે આ એક શાનદાર દિવસ હશે.
સ્ટોલ્ટેનબર્ગ જણાવ્યું હતું કે નાટોના સભ્ય દેશોના વિદેશ મંત્રીઓની બેઠક બ્રસેલ્સમાં યોજાશે. ફિનલેન્ડની સદસ્યતાને ટેકો આપનાર છેલ્લો દેશ તુર્કી તેના સત્તાવાર દસ્તાવેજો યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકનને સોંપશે. તે પછી તે ફિનલેન્ડને પણ આવું કરવા આમંત્રણ આપશે.
સ્ટોલ્ટેનબર્ગ જણાવ્યું હતું કે મંગળવારે બપોરે નાટોના મુખ્યમથક ખાતે ફિનલેન્ડના ધ્વજને સમાવવા માટે ધ્વજવંદન સમારોહ યોજાશે. ઉલ્લેખનીય છે કે યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા બાદ ફિનલેન્ડે સ્વીડનની સાથે નાટોમાં સામેલ થવા માટે અરજી કરી હતી. તે સમયે તુર્કીએ ફિનલેન્ડની સદસ્યતા પર વીટો કર્યો હતો. પરંતુ બાદમાં તુર્કીએ ફિનલેન્ડના સભ્યપદને મંજૂરી આપી હતી. પરંતુ તેણે સ્વીડનના નામે પીછેહઠ કરી હતી.
તુર્કીનું કહેવું છે કે ફિનલેન્ડ અને સ્વીડન બંને તેના દેશમાં કાર્યરત આતંકવાદી જૂથોને મદદ કરે છે. પરંતુ સ્વીડન અને ફિનલેન્ડે આ વાતને નકારી કાઢી છે. ફિનલેન્ડ રશિયા સાથે સરહદ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં હવે નાટોએ રશિયાના ઉત્તરમાં પણ કબજો જમાવી લીધો છે.
નાટો સાથે રશિયાની સમસ્યા શું છે?
રશિયાને લાગે છે કે જો તેનો કોઈ પાડોશી દેશ નાટોમાં સામેલ થશે તો નાટો દેશોના સૈનિકો તેની સરહદ પાસે પહોંચશે. 1939 અને 1945ની વચ્ચે બીજું વિશ્વ યુદ્ધ થયું. આ પછી સોવિયત સંઘે પૂર્વ યુરોપના વિસ્તારોમાંથી સૈન્ય પાછા ખેંચવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. 1948માં બર્લિનને પણ ઘેરી લેવામાં આવ્યું હતું. આ પછી સોવિયત સંઘની વિસ્તરણવાદી નીતિને રોકવા માટે અમેરિકાએ 1949માં નાટોની શરૂઆત કરી હતી. જ્યારે નાટોની રચના થઈ ત્યારે તેમાં અમેરિકા સિવાય બ્રિટન, ફ્રાન્સ, કેનેડા, ઈટાલી, નેધરલેન્ડ, આઈસલેન્ડ, બેલ્જિયમ, લક્ઝમબર્ગ, નોર્વે, પોર્ટુગલ અને ડેનમાર્ક સહિત 12 સભ્ય દેશો હતા. આજે નાટોમાં 30 દેશોનો સમાવેશ થાય છે.
નાટો એક સૈન્ય જોડાણ છે, જેનો હેતુ સામાન્ય સુરક્ષા નીતિ પર કામ કરવાનો છે. જો કોઈ બહારનો દેશ કોઈપણ નાટો દેશ પર હુમલો કરે છે, તો તેને અન્ય સભ્ય દેશો પર હુમલો માનવામાં આવશે અને તમામ દેશો તેને બચાવવામાં મદદ કરશે.
જોકે, એવું પણ કહેવાય છે કે એક સમયે પુતિન ઇચ્છતા હતા કે રશિયા નાટોનું સભ્ય બને પરંતુ હવે પુતિન નાટોથી નારાજ છે. ઇસ્ટોનિયા, લાતવિયા, લિથુઆનિયા અને તુર્કી રશિયાની સરહદે નાટોના સભ્યો છે. જો યુક્રેન પણ નાટોમાં જોડાય છે તો રશિયા સંપૂર્ણ રીતે ઘેરાઈ જશે અને આ તેનાથી હારી જશે નહીં. પુતિનની દલીલ છે કે જો યુક્રેન નાટોમાં જશે તો ભવિષ્યમાં નાટોની મિસાઈલો મિનિટોમાં યુક્રેનની ધરતી પર આવી જશે, જે રશિયા માટે એક મોટો પડકાર છે. એ જાણવું પણ રસપ્રદ છે કે ફિનલેન્ડ રશિયા સાથે 1300 કિમી લાંબી સરહદ વહેંચે છે.