ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે સ્થિતિ ઘણી ખરાબ છે. સ્થિતિ એવી છે કે આ બંને દેશો વચ્ચે ભવિષ્યમાં ગમે ત્યારે મોટું યુદ્ધ થઈ શકે છે. જો આવું થશે તો સમગ્ર વિશ્વને અસર થશે. આ તણાવની અસર ખાસ કરીને પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતો પર જોવા મળી શકે છે. ચાલો તમને તેના વિશે વિગતવાર જણાવીએ.
તેલ ઉત્પાદનમાં ઈરાનનો ફાળો
બીબીસીના અહેવાલ મુજબ ઈરાન વિશ્વના સૌથી મોટા તેલ ઉત્પાદક દેશોની યાદીમાં 7મા નંબરે છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે ઈરાન તેના લગભગ અડધા તેલ ઉત્પાદનની નિકાસ કરે છે. ઈરાન પાસે વિશ્વમાં ચોથા નંબરનો સૌથી મોટો તેલ ભંડાર છે. ગેસની વાત કરીએ તો ઈરાન પાસે વિશ્વમાં બીજા નંબરનો સૌથી મોટો ગેસ ભંડાર છે.
આ સિવાય ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ પેટ્રોલિયમ એક્સપોર્ટિંગ કન્ટ્રીઝ (OPEC)માં ઈરાન ત્રીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે અને ઈરાન દરરોજ લગભગ 30 લાખ બેરલ તેલનું ઉત્પાદન કરે છે. આના પરથી તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે જો ઈઝરાયેલ અને ઈરાન વચ્ચે તણાવ વધશે તો તેની પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતો પર કેટલી અસર પડશે.
ઈરાન તેલમાંથી કેટલા પૈસા કમાય છે?
અમેરિકાએ ઈરાન પર ઘણા કડક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. જો કે, આ પછી પણ, 2024 ના પ્રથમ ક્વાર્ટર દરમિયાન, ઈરાને તેલની નિકાસમાંથી $ 35.8 બિલિયનની કમાણી કરી. આ છેલ્લા 6 વર્ષમાં સર્વોચ્ચ સ્તરે હતો. ચીન ઈરાન પાસેથી સૌથી વધુ તેલ ખરીદે છે. યુએસ હાઉસ ફાઈનાન્શિયલ કમિટીના રિપોર્ટ અનુસાર ઈરાન તેની કુલ ઓઈલ નિકાસના 80 ટકા એકલા ચીનને વેચે છે. એટલે કે ચીન ઈરાન પાસેથી દરરોજ 15 લાખ બેરલ તેલ ખરીદી રહ્યું છે.
ઈઝરાયેલ ઈરાનની તેલ સુવિધાઓને નિશાન બનાવે છે
1 ઓક્ટોબરની રાત્રે ઈરાન તરફથી ઈઝરાયેલ પર સેંકડો મિસાઈલો છોડવામાં આવી હતી. આ પછી ઈઝરાયેલનું નિવેદન આવ્યું કે ઈરાનને જડબાતોડ જવાબ મળશે. આવી સ્થિતિમાં એવી અટકળો લગાવવામાં આવી રહી છે કે ઈઝરાયેલ ઈરાનની તેલ સુવિધાઓ પર બોમ્બમારો કરી શકે છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને પણ કહ્યું છે કે ઈઝરાયેલ ઈરાનના ઓઈલ બેઝને નિશાન બનાવી શકે છે. જો આમ થશે તો સમગ્ર વિશ્વમાં તેલની કિંમતો પર તેની અસર જોવા મળશે. ખાસ કરીને ભારત અને ચીન આનાથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થશે. જ્યાં ચીન ઈરાન પાસેથી દરરોજ 15 લાખ બેરલ તેલ ખરીદે છે. સાથે જ ભારત ઈરાન પાસેથી તેલની આયાત પણ કરે છે. વર્ષ 2019-20માં ભારતે ઈરાન પાસેથી $1.4 બિલિયનનું તેલ આયાત કર્યું હતું.