Holy Kaaba History: હજ એ ઇસ્લામના પાંચ સ્તંભોમાંથી એક છે અને દરેક સક્ષમ મુસ્લિમ માટે જીવનમાં એકવાર આ યાત્રા કરવી ફરજિયાત છે. હજ દરમિયાન લાખો મુસ્લિમો સાઉદી અરેબિયાના મક્કા શહેરમાં એકઠા થાય છે અને મસ્જિદ અલ હરમમાં કાબાની સાત વાર પ્રદક્ષિણા કરે છે, જેને તવાફ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે જે કાબાની આસપાસ મુસ્લિમો પરિક્રમા કરે છે તેની અંદર શું છે? અને તેની અંદર કોને જવાની છૂટ છે?
કાબા ઇસ્લામનું સૌથી પવિત્ર સ્થળ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રોફેટ ઇબ્રાહિમ અને તેમના પુત્ર ઇસ્માઇલે અલ્લાહના આદેશથી મક્કામાં કાબાનું નિર્માણ કર્યું હતું. બાદમાં, પ્રોફેટ મોહમ્મદે ફરમાવ્યું કે કાબામાં ફક્ત અલ્લાહની જ પૂજા થવી જોઈએ.
હજ યાત્રામાં કાબાનું ખૂબ જ મહત્વ છે. મક્કા પહોંચ્યા પછી, યાત્રાળુઓ મસ્જિદ અલ હરમમાં આવે છે અને કાબાની સાત વાર પરિક્રમા કરે છે અને પ્રાર્થના કરે છે. આ પ્રક્રિયાને તવાફ કહેવામાં આવે છે. તવાફ દરમિયાન કાબાના પૂર્વ ખૂણા પર સ્થિત કાળા પથ્થરને સ્પર્શ કરવો અને તેને ચુંબન કરવું એ પણ એક પરંપરા છે.
હવે વાત કરીએ કાબાની અંદર શું છે તેની. માહિતી અનુસાર, કાબાનો અંદરનો ભાગ લગભગ 180 ચોરસ મીટરનો છે. તેની અંદર છતને ટેકો આપવા માટે લાકડાના ત્રણ થાંભલા છે. ફ્લોર સફેદ માર્બલથી ઢંકાયેલો છે અને કાબાની અંદર સોના અને ચાંદીના દીવા પણ છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે એક ખાલી ઓરડો છે. કાબાની અંદર, પ્રોફેટ મુહમ્મદે જ્યાં પ્રાર્થના કરી હતી તે સ્થળ પણ ચિહ્નિત કરવામાં આવ્યું છે.
કાબા એક બંધ ઓરડો છે, જે વર્ષમાં ફક્ત થોડી વાર જ ખુલે છે અને તેમાં અમુક ખાસ લોકોને જ પ્રવેશ આપવામાં આવે છે. કાબામાં પ્રવેશવા માટે એક જ દરવાજો છે, જેને બાબ-એ-કાબા કહેવામાં આવે છે. આ દરવાજાની ચાવી ડૉક્ટર સાલેહ બિન ઝૈનુલ આબેદિન અલ શેબી પાસે હતી, જેમનું ગયા વર્ષે અવસાન થયું. એવું કહેવાય છે કે પ્રોફેટ મોહમ્મદના સમયથી આ ચાવીને સુરક્ષિત રાખવાની જવાબદારી શેબી પરિવારની છે.
કાબામાં સામાન્ય રીતે ખૂબ જ મર્યાદિત લોકોને પ્રવેશ મળે છે. તેમાં ઇસ્લામિક નેતાઓ, મહાનુભાવો, ધાર્મિક વિદ્વાનો અને મૌલવીઓનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, સાઉદી સરકારના વિશેષ મહેમાનોને પણ ખાસ પ્રસંગોએ કાબામાં પ્રવેશવાની મંજૂરી આપવામાં આવે છે. આમ, કાબા મુસ્લિમો માટે સૌથી પવિત્ર સ્થળ હોવા છતાં, તેની અંદર પ્રવેશ મેળવવો એ એક દુર્લભ વાત છે.