Erdogan vs Trump: તુર્કીએ યુરોફાઇટર જેટનો સોદો કરીને અને સ્વદેશી 'KAAN' ફાઈટર જેટને પ્રમોટ કરીને અમેરિકાને બેવડો પડકાર આપ્યો છે. રશિયા પાસેથી S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમ ખરીદવાને કારણે અમેરિકાએ તુર્કીને F-35 ફાઈટર જેટના કાર્યક્રમમાંથી બહાર કરી દીધું હતું. હવે, તુર્કીએ પોતાનું પાંચમી પેઢીનું 'KAAN' જેટ વિકસાવીને આ નુકસાનની ભરપાઈ કરી છે. ઇન્ડોનેશિયા સાથે 48 KAAN જેટનો પહેલો સોદો થયા બાદ હવે ઇજિપ્ત, પાકિસ્તાન અને અન્ય ગલ્ફ દેશો પણ આ સસ્તા અને અસરકારક જેટ ખરીદવામાં રસ દાખવી રહ્યા છે. આ જેટને ઓછી કિંમત અને જાળવણી માટે પસંદ કરવામાં આવી રહ્યું છે. અગાઉ F-35 ના પ્રોજેક્ટમાં ભાગીદારીથી મળેલી સ્ટીલ્થ ટેકનોલોજીના જ્ઞાનનો ઉપયોગ KAAN માં કરવામાં આવ્યો છે.
તુર્કીનું સ્વદેશી KAAN ફાઈટર જેટ
તુર્કીની સરકારી કંપની ટર્કિશ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝે પાંચમી પેઢીનું 'KAAN' ફાઈટર જેટ વિકસાવ્યું છે. આ જેટને અમેરિકાના મોંઘા અને જાળવણી ખર્ચવાળા F-35 નો સસ્તો અને અસરકારક વિકલ્પ માનવામાં આવે છે. તુર્કી આ જેટનો ઉપયોગ પોતાના જૂના F-16 વિમાનોને બદલવા અને તેને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં વેચવા માટે કરી રહ્યું છે.
વૈશ્વિક બજારમાં KAAN ની લોકપ્રિયતા
ઇન્ડોનેશિયા: તુર્કીએ ઇન્ડોનેશિયા સાથે 48 KAAN ફાઈટર જેટનો પહેલો મોટો સોદો કર્યો છે. આ સોદાથી KAAN ને વૈશ્વિક બજારમાં પ્રવેશ મળ્યો છે.
- ઇજિપ્ત: ઇન્ડોનેશિયા બાદ હવે ઇજિપ્ત પણ આ જેટ ખરીદવામાં રસ દાખવી રહ્યું છે. જોકે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર જાહેરાત થઈ નથી, પરંતુ આ સમાચારથી અમેરિકાની ચિંતા વધી છે.
- પાકિસ્તાન અને ગલ્ફ દેશો: પાકિસ્તાન સહિત અન્ય મુસ્લિમ ગલ્ફ દેશો પણ KAAN ને ઓછા ખર્ચે આધુનિક ફાઈટર જેટ તરીકે જોઈ રહ્યા છે, જે તેમના સંરક્ષણ માટે એક સારો વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે.
અમેરિકા અને ઇઝરાયલની ચિંતા
અમેરિકા અને ઇઝરાયલ માટે આ એક મોટી ચિંતાનો વિષય છે. અમેરિકા નથી ઇચ્છતું કે F-35 જેવી અત્યાધુનિક સ્ટીલ્થ ટેકનોલોજી ગલ્ફ દેશો સુધી પહોંચે, જેથી ઇઝરાયલની હવાઈ સુરક્ષા શ્રેષ્ઠ રહે. પરંતુ તુર્કી F-35 પ્રોજેક્ટમાં ભાગીદાર હોવાથી સ્ટીલ્થ ટેકનોલોજીનું ઘણું જ્ઞાન મેળવી શક્યું, જેનો ઉપયોગ તેણે KAAN માં કર્યો છે. આ ઉપરાંત, સીરિયા અને હમાસ મુદ્દે તુર્કી અને ઇઝરાયલ વચ્ચેનો તણાવ પણ વધી રહ્યો છે. અમેરિકન નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જ્યાં સુધી તુર્કી રશિયન S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમનો નાશ ન કરે ત્યાં સુધી તેને કોઈ પણ પ્રકારની સંરક્ષણ ટેકનોલોજી ન મળવી જોઈએ.