Donald Trump claim: અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ફરી એકવાર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામમાં મધ્યસ્થી કરવાનો પોતાનો દાવો દોહરાવ્યો છે. જાપાનની મુલાકાત દરમિયાન ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેમણે ટેરિફ (Tariff) ને હથિયાર તરીકે વાપરીને બે પરમાણુ સશસ્ત્ર દેશો વચ્ચે યુદ્ધ થતું અટકાવ્યું. તેમણે એવો દાવો પણ કર્યો હતો કે આ સંઘર્ષ દરમિયાન "7 નવા અને સુંદર જેટ તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા." ટ્રમ્પે જણાવ્યું કે તેમણે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને પાકિસ્તાનના લશ્કરી વડાને સ્પષ્ટ ચેતવણી આપી હતી કે, "જો તમે લોકો યુદ્ધ કરશો, તો અમે કોઈ વેપાર કરીશું નહીં." જોકે, ભારતે ટ્રમ્પના આ દાવાને સતત અને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢ્યો છે, અને સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તણાવ ઓછો કરવાનો નિર્ણય દ્વિપક્ષીય રાજદ્વારી સંપર્કો દ્વારા લેવાયો હતો.
ટેરિફને યુદ્ધ રોકવાના હથિયાર તરીકે ઉપયોગ
જાપાનમાં અમેરિકન સૈનિકોને સંબોધિત કરતી વખતે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમના કાર્યકાળની વિદેશ નીતિ અને વેપાર નીતિ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે, ટેરિફ એ માત્ર આર્થિક સાધન નથી, પરંતુ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને યુદ્ધો અટકાવવા માટેનું એક મહત્ત્વનું હથિયાર પણ છે. ટ્રમ્પે દાવો કર્યો કે તેમણે વેપાર અને ટેરિફ દ્વારા વિશ્વની મહાન સેવા કરી છે. તેમણે ખાસ કરીને ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવનો ઉલ્લેખ કર્યો, જ્યારે બંને પરમાણુ શક્તિઓ એકબીજાનો સામનો કરવા તૈયાર હતા. ટ્રમ્પે કહ્યું કે તે સમયે "સાત સુંદર નવા વિમાનો તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા." જોકે, આ વિમાનો કયા દેશના હતા તે અંગેની કોઈ સ્પષ્ટતા ટ્રમ્પે કરી ન હતી.
મોદી અને પાકિસ્તાની સૈન્ય પ્રમુખને કડક ચેતવણી
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દાવો કર્યો કે યુદ્ધની સંભાવના સર્જાઈ ત્યારે તેમણે ભારતીય વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને પાકિસ્તાનના લશ્કરી વડા સાથે સીધી વાતચીત કરી હતી. ટ્રમ્પના મતે, તેમણે બંને નેતાઓને સ્પષ્ટ અને અસંદિગ્ધ શબ્દોમાં ચેતવણી આપી હતી કે, "જો તમે લોકો યુદ્ધ કરશો, તો અમે તમારી સાથે કોઈ વેપાર કરીશું નહીં (If you people go to war, we will do no trade with you)." ટ્રમ્પે દાવો કર્યો કે તેમની આ કડક આર્થિક ચેતવણી પછી જ પરિસ્થિતિ નિયંત્રણમાં આવી હતી અને બે પરમાણુ શક્તિઓ વચ્ચે મોટું યુદ્ધ થતું અટક્યું હતું. ટ્રમ્પના મતે, આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારને શસ્ત્ર તરીકે વાપરવાથી જ તેમણે આઠ મોટા સંઘર્ષો ઉકેલ્યા હતા.
ટ્રમ્પનો નોબેલ શાંતિ પુરસ્કારનો દાવો
પોતાના નિવેદનના અંતે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધને રોકવામાં તેમના યોગદાન બદલ તેઓ નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર (Nobel Peace Prize) ને પાત્ર હતા. તેમણે ભારપૂર્વક કહ્યું કે, "જો મેં તે સમયે પગલાં ન લીધા હોત, તો એક મોટું યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હોત." જોકે ટ્રમ્પ તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન પણ આવા અનેક દાવાઓ કરી ચૂક્યા છે, પરંતુ તેમના આ દાવાઓ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે હંમેશા વિવાદાસ્પદ રહ્યા છે.
ભારત દ્વારા મધ્યસ્થીના દાવાનો સખત ઇનકાર
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના આ દાવાઓ છતાં, ભારતનું સત્તાવાર વલણ સતત સ્પષ્ટ અને અડગ રહ્યું છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે ભૂતકાળમાં પણ અને વર્તમાનમાં પણ ટ્રમ્પના મધ્યસ્થીના દાવાને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢ્યો છે. ભારતે સત્તાવાર રીતે સ્પષ્ટતા કરી છે કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવને ઘટાડવાનો નિર્ણય બંને દેશો વચ્ચેના સીધા રાજદ્વારી સંપર્કો (Direct Diplomatic Contacts) દ્વારા લેવામાં આવ્યો હતો અને તેમાં કોઈ ત્રીજા પક્ષ (Third Party) ની કોઈ ભૂમિકા નહોતી. ભારતનું આ વલણ ટ્રમ્પના દાવાઓને પાયાવિહોણા સાબિત કરે છે.