એક મોટો નિર્ણય લેતા અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ડઝનબંધ દેશો પર 10 ટકાથી 41 ટકા સુધીના નવા પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાનો આદેશ જાહેર કર્યો હતો. આ આદેશ પર હસ્તાક્ષર કરતી વખતે ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ પગલું વર્ષોથી ચાલી રહેલા વેપાર અસંતુલનને દૂર કરવા અને અમેરિકાની આર્થિક સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવા માટે લેવામાં આવ્યું છે.
વ્હાઇટ હાઉસ દ્વારા જાહેર કરાયેલ ફેક્ટશીટ અનુસાર, આ આદેશ ફક્ત ડ્યુટી દરોમાં ફેરફાર કરશે નહીં, પરંતુ આ ટેરિફના અમલીકરણની તારીખ પણ નક્કી કરશે. ટ્રમ્પે શરૂઆતમાં ટેરિફ માટે 1 ઓગસ્ટની તારીખ નક્કી કરી હતી, જેથી ત્યાં સુધીમાં બધા દેશો સાથે વેપાર કરાર પૂર્ણ થઈ શકે, પરંતુ હવે 70 થી વધુ દેશો માટે કે જેના પર ટેરિફ લાગુ થશે, આ ટેરિફ આદેશ જાહેર થયાના 7 દિવસ પછી અમલમાં આવશે.
આ આદેશ હેઠળ ભારત પર 25 ટકા ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો છે. અમેરિકાની દલીલ છે કે ભારત જેવા દેશો અમેરિકન માલ પર ભારે ટેરિફ લાદે છે, જ્યારે પોતાના માટે વેપાર છૂટછાટોની માંગ કરે છે. પાકિસ્તાન પર 19 ટકા, બાંગ્લાદેશ અને વિયેતનામ પર 20 ટકા, દક્ષિણ આફ્રિકા પર 30 ટકા અને સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ પર સૌથી વધુ 39 ટકા ડ્યુટી લાદવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, કેમરૂન, ચાડ, ઇઝરાયલ, તુર્કી, વેનેઝુએલા અને લેસોથો જેવા દેશો પર 15 ટકા ડ્યુટી લાદવામાં આવી છે.
ન્યૂઝ એજન્સી રોઇટર્સ અનુસાર, કેનેડા પર પણ 35 ટકા ડ્યુટી લાદવામાં આવી છે, જે પહેલા 25 ટકા હતી. અમેરિકાનો આરોપ છે કે કેનેડા ગેરકાયદેસર ડ્રગ સંકટને રોકવામાં નિષ્ફળ ગયું છે અને અમેરિકાની નીતિઓનો બદલો લઈ રહ્યું છે.
ટ્રમ્પે જણાવ્યું કે ટેરિફ લાદવાનો નિર્ણય કેવી રીતે લેવામાં આવ્યો
વ્હાઇટ હાઉસના નિવેદન અનુસાર, આ નવો ટેરિફ ઓર્ડર ટ્રમ્પ દ્વારા અગાઉ જાહેર કરાયેલા એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર પર આધારિત છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે અમેરિકાની સતત વેપાર ખાધ તેની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે ખતરો છે. ટ્રમ્પે એમ પણ કહ્યું કે આ નિર્ણય નવા ગુપ્તચર અહેવાલો અને વરિષ્ઠ અધિકારીઓની ભલામણોના આધારે લેવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ઘણા દેશોએ વાટાઘાટો કરી નથી અથવા વેપાર અસંતુલનને દૂર કરવા માટે ખૂબ ઓછા પ્રયાસો કર્યા છે. કેટલાક દેશોએ આવા પ્રસ્તાવો કર્યા જે પૂરતા ન હતા.
અમેરિકન કંપનીઓ પર પણ બોજ પડશે
ટ્રમ્પનો દાવો છે કે આ ટેરિફ અમેરિકામાં ઉત્પાદન ઉદ્યોગને પાછો લાવવા અને અમેરિકન નિકાસ પર લાદવામાં આવેલા વેપાર અવરોધોને ઘટાડવા માટે લાદવામાં આવી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે આ ટેરિફનો બોજ વિદેશી નિકાસકારો પર પડશે, પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે તેનો મોટાભાગનો બોજ અમેરિકન કંપનીઓ ભોગવી રહી છે. આના કારણે અમેરિકામાં ફુગાવાનો દર પણ વધી રહ્યો છે. ખાસ કરીને ફર્નિચર, ઘરગથ્થુ ઉપકરણો અને રમકડાં જેવી વસ્તુઓના ભાવ વધી રહ્યા છે.
આ દેશોએ અમેરિકા સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી
સમાચાર એજન્સી એપી અનુસાર, જે દેશોમાં હજુ સુધી અમેરિકા સાથે કોઈ કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા નથી તેમાં ભારત, બ્રાઝિલ, કેનેડા અને તાઇવાન જેવા મોટા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે શ્રીલંકા, બાંગ્લાદેશ, દક્ષિણ આફ્રિકા અને લેસોથો જેવા નાના દેશોને પણ હવે ઉચ્ચ ટેરિફનો સામનો કરવો પડશે. ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિની જાહેરાત સૌ પ્રથમ 2 એપ્રિલે કરવામાં આવી હતી, જ્યારે તેમણે લગભગ 60 દેશો પર 50 ટકા સુધીની આયાત ડ્યુટી લાદવાની વાત કરી હતી. આ સમયમર્યાદા પહેલા 9 એપ્રિલ અને પછી 9 જુલાઈ સુધી મુલતવી રાખવામાં આવી હતી, પરંતુ હવે તે 1 ઓગસ્ટથી અમલમાં આવી રહી છે.