Nepal Gen Z Protest: કેપી ઓલીના રાજીનામાની વિરોધીઓ પર કોઈ ખાસ અસર પડી ન હતી અને તેમના રાજીનામા પછી પણ નેપાળના ઘણા ભાગોમાં હિંસક પ્રદર્શન ચાલુ છે. હવે સેનાએ સુરક્ષાની કમાન સંભાળી લીધી છે.
મંગળવારે (9 સપ્ટેમ્બર 2025) બીજા દિવસે વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીના રાજીનામા બાદ નેપાળમાં રાજકીય સંકટ વધુ ઘેરું બન્યું છે. નેપાળ સેનાએ કહ્યું કે તે સુરક્ષા કામગીરીની કમાન સંભાળશે. સેનાએ ચેતવણી આપી છે કે જો આવી પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રહેશે, તો હિંસા રોકવા માટે નેપાળ સેના સહિત તમામ સુરક્ષા તંત્રને હિંસા રોકવા માટે કાર્યરત થઇ જશે. નેપાળ સેનાએ જનતાને સહયોગ માટે પણ અપીલ કરી હતી અને નાગરિકોને વિનાશક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ ન લેવા અથવા તેમને ટેકો ન આપવા વિનંતી કરી હતી.
સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધ ઉપરાંત, આ યુવાનોના મુદ્દાઓ હતા
નેપાળના રસ્તાઓ પર વિરોધ પ્રદર્શનોની તસવીર ફક્ત થોડા દિવસો જૂની નથી, પરંતુ ઘણા મહિનાઓ જૂની છે. આ યુવાનો ફક્ત સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધથી ગુસ્સે નહોતા, પરંતુ ભ્રષ્ટાચાર, ભત્રીજાવાદ, સરકારી દમન સામે લાંબા સમયથી સોશિયલ મીડિયા પર અવાજ ઉઠાવી રહ્યા હતા. આ આંદોલન જાન્યુઆરી 2025 માં શરૂ થયું જ્યારે યુવાનોએ આર્થિક અસમાનતા અને ભ્રષ્ટાચાર સામે સોશિયલ મીડિયા પર ઝુંબેશ શરૂ કરી. ધીમે ધીમે પરિસ્થિતિ એવી બની કે આ યુવાનો રસ્તાઓ પર ઉતરી આવ્યા અને તે પછી જે કંઈ થયું તે આખી દુનિયાએ જોયું.
કેપી ઓલી વિરુદ્ધ આગ ભડકવા લાગી હતી
જાન્યુઆરી 2025 થી જુલાઈ 2025 સુધી, નેપાળના યુવાનોએ કેપી ઓલી અને તેમના મંત્રીઓ, જેમના પર ભ્રષ્ટાચારનો આરોપ હતો, તેમની વિરુદ્ધ #EndCorruptionNepal અને #YouthForChange જેવા હેશટેગ્સ સાથે ઝુંબેશ ચલાવી હતી. શરૂઆતમાં, આ સરકાર વિરોધી ઝુંબેશ ઓનલાઈન ચાલુ રહી, પરંતુ ધીમે ધીમે લોકો રસ્તા પર આવવા લાગ્યા. યુવાનોએ ભ્રષ્ટાચાર, સરકારી નીતિ અને બેરોજગારી વિશે વીડિયો બનાવવા અને પોસ્ટ કરવાનું શરૂ કર્યું. ઘણી વખત એવું બન્યું કે સોશિયલ મીડિયા પર સરકાર વિરોધી સૂત્રો ટ્રેન્ડ થવા લાગ્યા.
ગયા અઠવાડિયે, નેપાળ સરકારે ફેસબુક, વોટ્સએપ, ઇન્સ્ટાગ્રામ, એક્સ અને યુટ્યુબ સહિત 26 સોશિયલ મીડિયા સાઇટ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ગયા મહિને નેપાળ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ હેઠળ, સરકારે આ કંપનીઓને નોંધણી કરાવવા અને ફરિયાદોના નિરાકરણ માટે અધિકારીઓની નિમણૂક કરવા માટે સમયમર્યાદા આપી હતી. જે કંપનીઓ નોંધણી કરાવી ન હતી તેમને પ્રતિબંધિત કરવામાં આવી હતી
Gen-Z આંદોલન હિંસક બન્યું
લોકોએ તેને સરકાર દ્વારા અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા પર હુમલો અને યુવાનોને દેશ અને દુનિયા સાથે વાતચીત કરતા અટકાવવાના હુમલા તરીકે લીધું. આ સંદર્ભે, 'હમ નેપાળ' સંગઠને કાઠમંડુમાં વિરોધ પ્રદર્શન કરવાની પરવાનગી માંગી અને સરકારે પણ મંજૂરી આપી. સરકારે આ આંદોલનને સામાન્ય માન્યું, પરંતુ કોઈને અંદાજ નહોતો કે રસ્તાઓ પર કેટલા યુવાનો નીકળ્યા હશે. યુવાનો માત્ર રસ્તાઓ પર જ ઉતર્યા નહીં, પરંતુ પોલીસ સાથે ઝપાઝપી પણ થઈ. કાઠમંડુમાં પ્રદર્શન બાદ, આ આંદોલન અન્ય શહેરોમાં પણ ફેલાવા લાગ્યું.
સોમવાર (8 સપ્ટેમ્બર 2025) મોડી રાત્રે સોશિયલ મીડિયા પરનો પ્રતિબંધ હટાવવામાં આવ્યો હોવા છતાં, મંગળવારે (9 સપ્ટેમ્બર) વિરોધ પ્રદર્શનોએ વેગ પકડ્યો. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ઝાલનાથ ખનાલના ઘરને એક ટોળાએ આગ લગાવી દીધી. પ્રત્યક્ષદર્શીઓના જણાવ્યા અનુસાર, ઘરની અંદર ફસાયેલા તેમના પત્ની રાજ્યલક્ષ્મી ચિત્રકર ગંભીર રીતે દાઝી ગયા હતા. તેમનું હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ થયું. વિરોધીઓએ કર્ફ્યુનું ઉલ્લંઘન કર્યું અને સુરક્ષા દળોની ભારે તૈનાતી કરી અને આગચંપી કરી અને વિવિધ મુખ્ય ઇમારતો અને સંસ્થાઓમાં તોડફોડ કરી.