Health: ભૂલથી પણ ન ખાશો આ પ્રકારના બટાટા, જાણો ક્યાં કારણે બની જાય છે ઝેર, શરીરને શું થાય છે નુકસાન

Health: ઘણીવાર બટાકા અને ડુંગળીને ઘરમાં લાંબા સમય સુધી રાખવાથી તેમાં અંકુર ફૂટી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે, શું આ ખાવા માટે સલામત છે કે નહિ?

પ્રતીકાત્મક તસવીર

જ્યારે બટાકામાં અંકૂર ફૂટવા લાગે છે અથવા લીલા થવા લાગે છે, ત્યારે તેમાં ગ્લાયકોઆલ્કલોઇડ્સ નામના ઝેરી સંયોજનોનું સ્તર વધી જાય છે. આમાં મુખ્યત્વે સોલનિન અને ચાકોનિનનો સમાવેશ થાય છે. આ બટાકાને જીવાત અને રોગોથી બચાવવા માટે કુદરતી રીતે હાજર હોય છે, પરંતુ જ્યારે તેનું પ્રમાણ વધે છે, ત્યારે તે માનવ શરીર માટે હાનિકારક બની શકે છે.

સોલાનાઇનનું વધુ પડતું સેવન પેટમાં દુખાવો, ખેંચાણ, ઉબકા, ઉલટી અને ઝાડા જેવી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. સોલાનાઇનનું વધુ પડતું સેવન માથાનો દુખાવો, ચક્કર, તાવ, લો બ્લડ પ્રેશર અને ઝડપી ધબકારા જેવા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે. જો ખૂબ જ વધુ માત્રામાં સેવન કરવામાં આવે તો, તે સ્નાયુઓની નબળાઇ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ પણ બની શકે છે અને કેટલાક રેર કેસમાં, તે કોમા તરફ પણ દોરી શકે છે.

બટાટા તેના પોષક તત્વોનો ઉપયોગ અંકુરિત થવા માટે કરે છે, જે તેની પોષક ગુણવત્તા જેમ કે વિટામિન અને ખનિજોને ઘટાડે છે. આ ઉપરાંત, અંકુરિત બટાકામાં રહેલો સ્ટાર્ચ ખાંડમાં ફેરવાય છે, જે તેનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ વધારે છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે આ ખૂબ જ હાનિકારક હોઈ શકે છે, કારણ કે તે બ્લડ સુગરનું સ્તર ઝડપથી વધારી શકે છે.

જો બટાકામાં નાના અને હળવા અંકુર હોય અને બટાકા ખૂબ નરમ કે લીલા ન થયા હોય, તો તમે અંકુર અને લીલા ભાગને કાપીને કાઢી શકો છો. તેને છોલીને સારી રીતે રાંધીને તેના હાનિકારક સંયોજનોનું સ્તર અમુક હદ સુધી ઘટાડી શકાય છે. જો બટાકા ખૂબ જ અંકુરિત થઈ ગયા હોય અને નરમ થઈ ગયા હોય અથવા ખૂબ લીલા થઈ ગયા હોય, તો તેને ફેંકી દેવાનો યોગ્ય વિકલ્પ છે.

ફણગાવેલા ડુંગળી બટાકા જેટલા ઝેરી નથી હોતા. ડુંગળીમાં સોલેનાઇન હોતું નથી, પરંતુ તેમાં સલ્ફર સંયોજનો હોય છે. વધુ પડતા ફણગાવેલા ડુંગળી ખાવાથી કેટલાક લોકોમાં ગેસ અથવા હળવી પેટ ખરાબ થવા જેવી હળવી પાચન સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

અંકુરિત થયેલી ડુંગળીનો સ્વાદ થોડો કડવો હોઈ શકે છે અને તેની રચના નરમ અથવા રબરી જેવી બની શકે છે. જો ડુંગળી લાંબા સમય સુધી સંગ્રહિત હોય અને અંકુરિત થઈ ગઈ હોય, તો તેમાં ફૂગ કે સડો થવાની શક્યતા વધી જાય છે. ફૂગ કે સડો ડુંગળી ખાવાથી ફૂડ પોઈઝનિંગ થઈ શકે છે.

જો ડુંગળીમાં નાના અંકુર હોય અને બાકીની ડુંગળીનો હિસ્સો ઠોસ હોય, તો તમે અંકુરને કાપીને તેનો ઉપયોગ કરી શકો છો. જો કે, જો ડુંગળી ખૂબ જ નરમ, સડી ગઈ હોય અથવા તેના પર ફૂગ લાગી ગઈ હોય, તો તેને ફેંકી દેવી જોઈએ.

નિષ્ણાતોના મતે, બટાકા અને ડુંગળીને ક્યારેય સાથે ન રાખવા જોઈએ. ડુંગળીમાંથી નીકળતો ઇથિલિન ગેસ બટાકાના અંકુરણ પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવે છે, જેના કારણે બટાકા ઝડપથી બગડે છે. તેમને ઠંડી, સૂકી અને અંધારાવાળી જગ્યાએ અલગથી સંગ્રહિત કરવા જોઈએ.