શિયાળામાં રૂમ હીટરનો ઉપયોગ જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે: સૂતી વખતે આ ભૂલો ન કરો, જાણો સેફ્ટી ટિપ્સ

કાતિલ ઠંડીથી બચવા માટે શિયાળામાં રૂમ હીટરનો ઉપયોગ હવે સામાન્ય થઈ ગયો છે, પરંતુ થોડી અમથી બેદરકારી ગંભીર અકસ્માત નોતરી શકે છે.

બંધ ઓરડામાં હીટર ચાલુ રાખીને સૂઈ જવાથી ઓક્સિજનની અછત અને કાર્બન મોનોક્સાઈડનું પ્રમાણ વધવાથી ગૂંગળામણ કે મૃત્યુનું જોખમ રહેલું છે. તમારા પરિવારની સુરક્ષા માટે હીટર વાપરતી વખતે કેટલીક સાવચેતી રાખવી અત્યંત અનિવાર્ય છે. અહીં આપેલી સેફ્ટી ટિપ્સને અનુસરીને તમે દુર્ઘટનાથી બચી શકો છો.

શિયાળામાં રૂમ હૂંફાળો રહે તે માટે લોકો રૂમના બારી-બારણાં સજ્જડ બંધ કરી દેતા હોય છે. જોકે, હીટરનો ઉપયોગ કરતી વખતે સંપૂર્ણપણે પેક રૂમ સૌથી મોટું જોખમ ઊભું કરે છે. નિષ્ણાતોના મતે, રૂમમાં હવાની અવરજવર (વેન્ટિલેશન) હોવી અત્યંત જરૂરી છે. હીટર ચાલુ હોય ત્યારે બારી કે દરવાજો સહેજ ખુલ્લો રાખવો જોઈએ જેથી તાજી હવા આવતી રહે. બંધ રૂમમાં ઓક્સિજનનું સ્તર ઝડપથી ઘટે છે, જે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે.

ઘણીવાર લોકો ઠંડીના કારણે હીટરને પલંગની એકદમ નજીક મૂકી દેતા હોય છે. આ આદત ખૂબ જ જોખમી છે. હીટરને હંમેશા પડદા, ગાદલા, ઓશિકા કે લાકડાના ફર્નિચરથી સુરક્ષિત અંતરે રાખવું જોઈએ. ગરમ હવાના સતત સંપર્કથી કાપડ કે ફર્નિચર આગ પકડી શકે છે. ખાસ કરીને નાના રૂમમાં આ બાબતનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું અને હીટરને હંમેશા સમતલ સપાટી પર ફ્લોર પર જ મૂકવું જોઈએ.

સૌથી વધુ અકસ્માતો રાત્રે સૂતી વખતે હીટર ચાલુ રાખવાને કારણે થાય છે. જો આખી રાત હીટર ચાલુ રહે તો રૂમમાં ભેજનું પ્રમાણ ઘટી જાય છે અને કાર્બન મોનોક્સાઈડ જેવો ઝેરી ગેસ જમા થઈ શકે છે, જેના કારણે વ્યક્તિ ઊંઘમાં જ બેભાન થઈ શકે છે. સલામત રસ્તો એ છે કે સૂવાના એક-બે કલાક પહેલાં રૂમ ગરમ કરી લો અને પથારીમાં જતા પહેલાં હીટર સ્વીચ ઓફ કરી દો.

ઈલેક્ટ્રિક ઉપકરણોમાં શોર્ટ સર્કિટ આગ લાગવાનું મુખ્ય કારણ હોય છે. હીટર જેવા વધુ પાવર ખેંચતા સાધનો માટે એક્સ્ટેન્શન કોર્ડનો ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ, કારણ કે ઓવરલોડિંગને લીધે વાયર પીગળી શકે છે. હીટરને હંમેશા સીધું દિવાલના મેઈન સોકેટમાં જ ભરાવવું. જો હીટરનો વાયર ઘસાઈ ગયો હોય કે પ્લગમાં કોઈ ખામી દેખાય તો તેને તાત્કાલિક બદલી નાખવો જોઈએ.

ઘરમાં જો નાના બાળકો કે વયોવૃદ્ધ સભ્યો હોય તો હીટરને એવી જગ્યાએ મૂકવું જ્યાં તેમનો હાથ ન પહોંચે કે તેઓ ભૂલથી અડકી ન જાય. આવા કિસ્સામાં પરંપરાગત કોઈલ કે રોડ વાળા હીટરને બદલે ઓઈલ હીટર (Oil Filled Radiator) અથવા સિરામિક હીટર વધારે સુરક્ષિત વિકલ્પ ગણાય છે, કારણ કે તેની બહારની સપાટી દાઝી જવાય તેટલી ગરમ થતી નથી.

Continues below advertisement

કોઈપણ ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણની જેમ હીટરને પણ મેન્ટેનન્સની જરૂર હોય છે. લાંબા સમય સુધી બંધ પડેલા હીટર પર ધૂળ જામી ગઈ હોય તો તેને સાફ કરીને જ ઉપયોગમાં લેવું. ધૂળને કારણે હીટિંગ એલિમેન્ટ ખરાબ થઈ શકે છે અથવા તેમાંથી બળવાની વાસ આવી શકે છે. હીટર ચાલુ કરતી વખતે જો કોઈ વિચિત્ર અવાજ આવે કે વાસ આવે તો તરત જ બંધ કરી મેકેનિકને બતાવવું હિતાવહ છે.