Gold Price: સોનું 1.38 લાખને પાર! અમેરિકાના આ 3 કારણોથી ભાવ ભડકે બળ્યા, જાણો વિગત

સોના-ચાંદીમાં રોકેટ ગતિએ તેજી. અમેરિકા અને વેનેઝુએલા વચ્ચેનો તણાવ જવાબદાર. સેન્ટ્રલ બેંકો દ્વારા ડોલર સામે સોનાની ખરીદી વધી.

સોના અને ચાંદીના ભાવમાં અત્યારે જે રીતે ઉછાળો આવી રહ્યો છે તે અટકવાનું નામ નથી લેતો. મંગળવારે સોનાએ 1.38 લાખની સપાટી વટાવીને નવો ઈતિહાસ રચ્યો છે. સોનું ફરી રેકોર્ડ તોડી રહ્યું છે અને આ તેજી પાછળ અમેરિકા (US) સાથે જોડાયેલા ત્રણ પ્રમુખ કારણો જવાબદાર છે. વર્ષ 2025 ના અંત સુધીમાં સોનામાં આવેલી આ અચાનક તેજીએ બજારના સમીકરણો બદલી નાખ્યા છે.

વર્ષ 2025 ની શરૂઆતથી જ સોના અને ચાંદીના ભાવે બજારમાં ધૂમ મચાવી છે. ભલે થોડા સમય માટે સોનામાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હોય, પરંતુ વર્ષ પૂરું થતાં પહેલાં જ કિંમતી ધાતુઓએ જોરદાર વાપસી કરી છે. સપ્તાહના બીજા ટ્રેડિંગ દિવસે એટલે કે મંગળવારે મલ્ટી કોમોડિટી એક્સચેન્જ (MCX) પર સોનાના ભાવમાં જબરદસ્ત ઉછાળો નોંધાયો હતો. બજાર ખુલતાની સાથે જ ભાવ લગભગ 1,500 રૂપિયા વધીને 10 ગ્રામ દીઠ 1.38 લાખ રૂપિયાની ઐતિહાસિક સપાટીને પાર કરી ગયા હતા. સોનામાં આવેલી આ તેજી પાછળ અમેરિકા સાથે જોડાયેલા ત્રણ મહત્વના પરિબળો કામ કરી રહ્યા છે.

મંગળવારે સોનું રોકેટની ગતિએ ઉપર ગયું હતું. MCX પર 5 ફેબ્રુઆરીએ પાકતા સોનાના વાયદાના ભાવમાં 1,519 રૂપિયા એટલે કે 1.11% નો વધારો થયો હતો. ઈન્ડિયન બુલિયન જ્વેલર્સ એસોસિએશન (IBJA) ના ડેટા મુજબ, સોમવારે જે ભાવ 1,33,970 રૂપિયા હતો, તે મંગળવારે વધીને 1,36,133 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ પર પહોંચી ગયો હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પણ આ જ સ્થિતિ છે, જ્યાં સ્પોટ ગોલ્ડ 4,445.69 ડોલર પ્રતિ ઔંસના સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યું છે. ચાંદીમાં પણ 3,000 રૂપિયાનો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. 2025 માં અત્યાર સુધીમાં સોનામાં 70% જેટલું જબરદસ્ત વળતર જોવા મળ્યું છે.

કારણ 1: ભૂ-રાજકીય તણાવ અને તેલ સંકટ - સોનાના ભાવ ફરી રેકોર્ડ તોડી રહ્યા છે તેનું સૌથી પહેલું અને મોટું કારણ ભૂ-રાજકીય તણાવ છે. અમેરિકાએ તાજેતરમાં વેનેઝુએલાથી તેલ લઈ જતા ટેન્કરોને જપ્ત કરવાના પ્રયાસો તેજ કર્યા છે. અમેરિકાના આ પગલાંથી વૈશ્વિક ઉર્જા પુરવઠામાં વિક્ષેપ પડવાનો ભય ઉભો થયો છે. જ્યારે પણ બે દેશો વચ્ચે તણાવ વધે છે, ત્યારે રોકાણકારો જોખમ લેવાને બદલે 'સલામત રોકાણ' (Safe Haven) તરીકે સોના તરફ વળે છે, જેના કારણે ભાવમાં ઉછાળો આવ્યો છે.

કારણ 2: સેન્ટ્રલ બેંકોનો અમેરિકાને ઝટકો - સોનાની તેજીનું બીજું કનેક્શન પણ અમેરિકા સાથે છે, પરંતુ તે ડોલરની નબળાઈ દર્શાવે છે. 1996 પછી એટલે કે લગભગ ત્રણ દાયકામાં પહેલીવાર એવું બન્યું છે કે ગ્લોબલ સેન્ટ્રલ બેંકોના રિઝર્વમાં સોનાનો હિસ્સો યુએસ ટ્રેઝરી બોન્ડ્સ કરતાં વધી ગયો છે. 2022 થી વિશ્વભરની સેન્ટ્રલ બેંકો દર વર્ષે સરેરાશ 1,000 ટન સોનું ખરીદી રહી છે. ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિઓ અને બદલાતી આર્થિક સ્થિતિને કારણે દેશો હવે ડોલરને બદલે સોના પર વધુ ભરોસો કરી રહ્યા છે.

કારણ 3: ફેડ રેટ કટની શક્યતાઓ - ત્રીજું કારણ યુએસ ફેડરલ રિઝર્વના વ્યાજ દરો સાથે જોડાયેલું છે. ફેડરલ રિઝર્વે તાજેતરમાં વ્યાજ દરમાં ઘટાડો કર્યો છે અને બજારને અપેક્ષા છે કે 2026 માં પણ દરોમાં વધુ ઘટાડો થશે. ફેડ ગવર્નર ક્રિસ્ટોફર વોલરે પણ આવા જ સંકેતો આપ્યા છે. જ્યારે વ્યાજ દરો ઘટે છે, ત્યારે બોન્ડ જેવી સંપત્તિઓનું આકર્ષણ ઘટે છે અને સોના જેવી નોન-યીલ્ડિંગ (વ્યાજ ન આપતી) સંપત્તિઓમાં રોકાણ વધે છે, જે ભાવ વધારાને ટેકો આપે છે.

Continues below advertisement