Cold Wave GK: કેટલી ઠંડી હવાને કહેવામાં આવે છે શીત લહેર, એનું તાપમાન સાથે શું છે કનેક્શન ?

અતિશય ઠંડીમાં લાંબા સમય સુધી રહેવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે, જેના કારણે હાયપોથર્મિયા, કેલરીની માંગમાં વધારો, છોડ અને પશુધનને નુકસાન અને મૃત્યુ જેવી સમસ્યાઓ થાય છે

(તસવીર- એબીપી લાઇવ)

Cold Wave GK: જ્યારે તાપમાન અચાનક ઘટી જાય છે, તેની સાથે તીવ્ર, ઠંડા પવનો આવે છે, ત્યારે શીત લહેર આવે છે. જ્યારે લઘુત્તમ તાપમાન 10 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ચારથી પાંચ ડિગ્રી નીચે જાય છે અથવા ચાર ડિગ્રી સેલ્સિયસની આસપાસ પહોંચે છે, ત્યારે તેને શીત લહેર ગણવામાં આવે છે.

દિલ્હી-એનસીઆર સહિત સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં તીવ્ર ઠંડીનો પ્રકોપ શરૂ થઈ ગયો છે. ઘણા રાજ્યોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા ઘણું નીચે આવી ગયું છે. હવામાન વિભાગે ચેતવણી પણ આપી છે કે આગામી એક કે બે દિવસમાં લઘુત્તમ તાપમાનમાં 1.6 થી 3 ડિગ્રી સેલ્સિયસનો ઘટાડો થઈ શકે છે. વધુમાં, પહાડી વિસ્તારોમાં બરફવર્ષાને કારણે ઠંડીનું મોજું વધુ તીવ્ર બનવાની ધારણા છે, અને ધુમ્મસ ઉત્તર ભારતને પણ અસર કરી શકે છે. હવામાન વિભાગે ઠંડીના મોજા વિશે ચેતવણી જારી કરી છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ઠંડીનું મોજું ખરેખર શું છે? ઠંડીને ઠંડીનું મોજું કેવી રીતે ગણવામાં આવે છે, અને તેનું તાપમાન સાથે શું જોડાણ છે? તો, આજે અમે તમને જણાવીશું કે ઠંડી હવાને ઠંડીનું મોજું કેવી રીતે ગણવામાં આવે છે અને તાપમાન સાથે તેનું શું જોડાણ છે.

જ્યારે તીવ્ર ઠંડા પવનો ફૂંકાય છે અને તાપમાનમાં અચાનક ઘટાડો થાય છે ત્યારે શીત લહેર ઉત્પન્ન થાય છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, જ્યારે લઘુત્તમ તાપમાન 10 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ચારથી પાંચ ડિગ્રી નીચે જાય છે અથવા ચાર ડિગ્રી સેલ્સિયસની આસપાસ પહોંચે છે ત્યારે શીત લહેર રચાય છે.

જ્યારે દિવસનું તાપમાન 2 ડિગ્રી સેલ્સિયસ કે તેથી ઓછું થઈ જાય અને લઘુત્તમ તાપમાન સામાન્ય કરતાં 6-7 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ થઈ જાય, ત્યારે પરિસ્થિતિ ગંભીર માનવામાં આવે છે. આને તીવ્ર શીત લહેર પણ કહેવામાં આવે છે.

અતિશય ઠંડીમાં લાંબા સમય સુધી રહેવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે, જેના કારણે હાયપોથર્મિયા, કેલરીની માંગમાં વધારો, છોડ અને પશુધનને નુકસાન અને મૃત્યુ જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.

Continues below advertisement

આ ઉપરાંત, જ્યારે તાપમાન 4 ડિગ્રી કે તેથી નીચે જાય છે, વાદળો હોતા નથી અને મહત્તમ તાપમાનમાં પણ તીવ્ર ઘટાડો થાય છે, ત્યારે શીત લહેરની શક્યતા વધી જાય છે.

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, જ્યારે લઘુત્તમ તાપમાન 10 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે જાય છે અને સરેરાશ કરતા 4.5 થી 6.4 ડિગ્રી ઓછું હોય છે ત્યારે મેદાની વિસ્તારોમાં શીત લહેર જાહેર કરવામાં આવે છે. જ્યારે મહત્તમ તાપમાન પણ સામાન્ય કરતા 6.5 ડિગ્રી નીચે જાય છે ત્યારે તીવ્ર ઠંડીનો દિવસ જાહેર કરવામાં આવે છે.

આ ઉપરાંત, જ્યારે તાપમાન શૂન્ય ડિગ્રી અથવા તેનાથી નીચે હોય અને મહત્તમ તાપમાન સામાન્ય કરતા 4.5 થી 6.4 ડિગ્રી ઓછું હોય ત્યારે પહાડી વિસ્તારોમાં શીત લહેર જાહેર કરવામાં આવે છે.

હાલમાં, દિલ્હી, ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા, પંજાબ અને રાજસ્થાનમાં તાપમાન સતત ઘટી રહ્યું છે. નોઈડા, ગાઝિયાબાદ, ગુરુગ્રામ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં પણ તાપમાન ઝડપથી ઘટી રહ્યું છે.