નાનકડું થાઇલેન્ડ ભારત પર ભારે? જાણો કેમ રૂપિયા કરતા થાઇ કરન્સી 'બાટ' છે વધુ પાવરફુલ

ક્ષેત્રફળ, સૈન્ય શક્તિ અને સંસાધનોની દ્રષ્ટિએ ભારત થાઇલેન્ડ કરતા અનેકગણું વિશાળ અને શક્તિશાળી રાષ્ટ્ર છે.

છતાં, જ્યારે ચલણ (Currency) ના મૂલ્યની વાત આવે છે, ત્યારે થાઇલેન્ડનું ચલણ 'બાહ્ટ' ભારતીય રૂપિયા કરતા ઘણું વધારે મજબૂત સાબિત થાય છે. આ વિરોધાભાસ પાછળ પ્રવાસન, નિકાસ નીતિ અને ફુગાવાનો દર જેવા મહત્વના આર્થિક પરિબળો જવાબદાર છે. આવો સમજીએ કે કયા કારણોસર નાનકડું થાઇલેન્ડ કરન્સીના મામલે ભારતને ટક્કર આપી રહ્યું છે.

થાઇલેન્ડનું અર્થતંત્ર ભલે કદમાં ભારત કરતા નાનું હોય, પરંતુ તેની મેક્રો-ઇકોનોમિક (સમગ્રલક્ષી અર્થશાસ્ત્ર) સ્થિતિ અત્યંત સ્થિર માનવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય રોકાણકારો હંમેશા એવા બજારમાં નાણાં રોકવાનું પસંદ કરે છે જ્યાં ઉતાર-ચઢાવ ઓછા હોય અને સ્થિરતા વધુ હોય. થાઇલેન્ડ આ મામલે ખરું ઉતરે છે. ત્યાંનું સ્થિર વાતાવરણ 'બાટ ' ની માંગ જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે, જે તેને મજબૂતી પ્રદાન કરે છે.

થાઇલેન્ડ વિશ્વના નકશા પર એક પ્રમુખ પ્રવાસન સ્થળ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. દર વર્ષે લાખો વિદેશી પ્રવાસીઓ ત્યાં ઉમટી પડે છે. જ્યારે આ પ્રવાસીઓ થાઇલેન્ડમાં ખર્ચ કરે છે, ત્યારે તેઓ પોતાના ડોલર કે યુરોને 'બાટ ' માં કન્વર્ટ કરે છે. આનાથી વૈશ્વિક સ્તરે બાટ ની માંગમાં જબરદસ્ત વધારો થાય છે. ભારત પાસે પણ પ્રવાસન ક્ષેત્ર છે, પરંતુ થાઇલેન્ડની અર્થવ્યવસ્થામાં ટુરીઝમનો હિસ્સો અને તેના પરની નિર્ભરતા ઘણી વધારે હોવાથી તેને સીધો ફાયદો મળે છે.

અર્થશાસ્ત્રનો સીધો નિયમ છે કે જે દેશ આયાત કરતા નિકાસ વધુ કરે, તેનું ચલણ મજબૂત બને. થાઇલેન્ડ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, ઓટોમોબાઇલ પાર્ટ્સ, પ્લાસ્ટિક અને રબર જેવા ઉત્પાદનોની મોટા પાયે નિકાસ કરે છે. તેઓ જેટલી વસ્તુઓ બહારથી ખરીદે છે, તેના કરતા અનેકગણી વધુ વસ્તુઓ વેચે છે. આ 'ટ્રેડ સરપ્લસ' (વેપારમાં નફો) ને કારણે વિદેશી ખરીદદારોએ ચૂકવણી કરવા માટે બાટ ખરીદવા પડે છે, જે ચલણને મજબૂત બનાવે છે.

ઐતિહાસિક રીતે જોઈએ તો, ભારતની સરખામણીમાં થાઇલેન્ડે પોતાના ફુગાવાના દર (મોંઘવારી) ને ખૂબ જ નીચો અને નિયંત્રિત રાખ્યો છે. જ્યારે કોઈ દેશમાં મોંઘવારી ઓછી હોય, ત્યારે ત્યાંના ચલણની ખરીદશક્તિ (Purchasing Power) જળવાઈ રહે છે અને તેનું અવમૂલ્યન ધીમું થાય છે. આ સ્થિતિ વૈશ્વિક વેપારીઓ માટે બાટ ને વધુ આકર્ષક બનાવે છે.

થાઇલેન્ડની નાણાકીય નીતિઓ પણ તેના ચલણને ટેકો આપે છે. ત્યાંના વ્યાજ દરો ઘણીવાર વિદેશી રોકાણકારોને આકર્ષે છે જેઓ વધુ સારા વળતરની શોધમાં હોય છે. જ્યારે વિદેશી ભંડોળ થાઇલેન્ડના બજારમાં ઠલવાય છે, ત્યારે બાટ -ડિનોમિનેટેડ સંપત્તિઓની માંગ વધે છે. પરિણામે, રૂપિયા અને અન્ય ચલણોની સાપેક્ષમાં બાટ નું મૂલ્ય ઊંચું રહે છે.

Continues below advertisement

થાઇલેન્ડ માત્ર પર્યટન પર જ નહીં, પરંતુ નિકાસ પર પણ ભારે નિર્ભર છે. તેનું અર્થતંત્ર વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇન સાથે મજબૂત રીતે સંકલિત થયેલું છે. વિશ્વના ઘણા દેશો ઉત્પાદન માટે થાઇલેન્ડ પર આધાર રાખે છે. આ મજબૂત નિકાસ પ્રદર્શન બાટ માટે સતત માંગ ઊભી કરે છે, જે તેને ભારતીય રૂપિયા કરતા આગળ રાખવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે.