Seasonal Farming: દેશમાં કૃષિ ઉત્પાદન વધારવા માટે નીત નવા પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. ખેડૂતોને ટેકનોલોજી સાથે જોડવામાં આવી રહ્યા છે. સરકારી યોજનાઓનો લાભ આપવામાં આવી રહ્યો છે. કિસાન પાઠશાળા અને જાગૃતિ કાર્યક્રમો ચલાવવામાં આવે છે, જેથી ખેડૂતોને વૈજ્ઞાનિક અને હવામાન આધારિત ખેતી વિશે માહિતી મળી રહે. આ રીતે ખેડૂતો યોગ્ય સિઝનમાં યોગ્ય પાક પસંદ કરી શકશે. જો દરેક પાકનું યોગ્ય સમયે વાવેતર કરવામાં આવે તો ઉત્પાદકતા વધે છે અને ખેડૂતોને ઉત્પાદનના યોગ્ય ભાવ પણ મળે છે, પરંતુ મોડી વાવણીને કારણે ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થાય છે અને ઉત્પાદનની ગુણવત્તા પર પણ ખરાબ અસર પડે છે.
ભારતમાં પાકની ત્રણ ઋતુઓ છે - રવિ, ખરીફ અને ઝાયદ. આ ત્રણેય ઋતુઓમાં અલગ-અલગ પાક લેવામાં આવે છે. અહીં અમે હવામાન અથવા મોસમી પાક વિશે માહિતી આપીશું, જેથી ખેડૂત યોગ્ય સમયે યોગ્ય પાકની વાવણી કરી શકે.
રવિ સિઝનના પાક
રવિ સિઝનમાં પાકની વાવણી ઓક્ટોબરથી નવેમ્બર વચ્ચે કરવામાં આવે છે. આ સમયે હવામાન ઠંડું થઈ જાય છે જે ઘઉં, ચણા, જવ, મસૂર, સરસવ અને અસલીની વાવણી માટે સૌથી યોગ્ય છે.
આ રોકડીયા પાકો ઉપરાંત ટામેટા, રીંગણ, ભીંડા, બટાકા, રેપસીડ, ગોળ, કારેલા, કઠોળ, મિસ્ટલેટો, કોબીજ, કોબીજ, મૂળો, ગાજર, સલગમ, વટાણા, બીટરૂટ, પાલક, મેથી, ડુંગળી, શક્કરિયા જેવા શાકભાજીની પણ ખેતી કરવામાં આવે છે.
ખરીફ સીઝનના પાક
ખરીફ સીઝન જૂન-જુલાઈ વચ્ચે શરૂ થાય છે. આ સમયે ગરમીમાં તાપમાન નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. લુ ફેંકાવવાનું શરૂ થઈ જાય છે. ડાંગર (ચોખા), મકાઈ, જુવાર, બાજરી, મગ, મગફળી, શેરડી, સોયાબીન, અડદ, તુવેર વગેરેની ખેતી માટે આ મોસમ સૌથી યોગ્ય છે.
આ રોકડિયા પાકો ઉપરાંત ભીંડા, ટીંડા, ગોળ, કોળું, કારેલા, કાકડી, ગોળ, ગુવારની શીંગો, આમળાં પણ આ સિઝનમાં ઉગાડવામાં આવે છે. ખેડૂતો પોલી હાઉસમાં કાકડી અને ટામેટા ઉગાડીને પણ સારો નફો મેળવી શકે છે.
ઝાયેદ સીઝન પાક
ઝાયેદ સિઝનમાં પાકની વાવણી ફેબ્રુઆરીથી માર્ચ વચ્ચે કરવામાં આવે છે. જો કે તમામ મુખ્ય શાકભાજીની ખેતી રવી અને ખરીફ સિઝનમાં જ થાય છે પરંતુ આબોહવા પ્રમાણે ઝાયદ સિઝનમાં કેટલાક પાકની વાવણી સારી ઉપજ આપી શકે છે.
આ પાકોમાં મગ, અડદ, સૂર્યમુખી, મગફળી, મકાઈ, ચણા, લીલો ચારો, કપાસ, શણ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ઘણા ખેડૂતો ઝાયેદ સિઝનમાં રવિ પાક સાથે આંતર-પાકની પ્રેક્ટિસ પણ કરે છે. જેમ કે ઘઉંના પાક સાથે બટાકાની ખેતી, સરસવ સાથે મધમાખી ઉછેર વગેરે. આ રીતે વધારાની આવક પણ મળી રહે છે.
Disclaimer : સમાચારમાં આપવામાં આવેલી કેટલીક માહિતી મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત છે. ખેડૂત ભાઈઓ, કોઈપણ સૂચનનો અમલ કરતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.