Pashupalan: છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં હવામાનમાં અચાનક ફેરફાર અને અનિયમિત તાપમાનના કારણે પડકારો વધી રહ્યા છે. ખેડૂતોને પાકમાં નુકસાન વેઠવું પડી રહ્યું છે. પશુઓ પર પણ તેની ખરાબ અસર પડી રહી છે. ફેબ્રુઆરીમાં તાપમાનમાં એકાએક વધારો અને માર્ચમાં વરસાદ બાદ હવામાને ફરી એકવાર પોતાનો માર્ગ બદલ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી તાપમાનમાં વધારો નોંધાઈ રહ્યો છે. IMDની આગાહી અનુસાર, એપ્રિલના બીજા પખવાડિયાથી દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં તાપમાનમાં અચાનક વધારો થશે અને આગામી 2 મહિના સુધી આકરી ગરમી પડવાની સંભાવના છે.

આ સ્થિતિમાં માત્ર ખેડૂતોને સાવચેતી રાખવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે, પરંતુ હવે પશુપાલકો માટે પણ એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી રહી છે. દૂધ-ડેરીના ધંધાને વિપરીત અસર ન થાય તે માટે પશુઓને આકરી ગરમી અને હીટ સ્ટ્રોકથી બચાવવા માટે અત્યારથી જ ખાસ વ્યવસ્થા કરવા જણાવવામાં આવી રહ્યું છે.

ઉનાળામાં પ્રાણીઓ પરેશાન

ગયા વર્ષે ઘણા રાજ્યોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધારે હતું. આ વર્ષે પણ આકરી ગરમી પડવાની શક્યતાઓ છે. આ સ્થિતિમાં પશુઓને હીટ સ્ટ્રોક થવાનું જોખમ પણ વધી શકે છે. ઉનાળામાં પશુઓની ચામડી સંકોચાઈ જવાના અને દૂધની માત્રામાં ઘટાડો થવાના કિસ્સાઓ ઘણી વખત જોવા મળે છે.

પશુઓની દેખભાળમાં થોડી પણ બેદરકારીથી તેઓ ગંભીર રોગોનો શિકાર બને છે, જેના કારણે પશુઓ મૃત્યુ પામે છે. આ સમસ્યાઓથી પશુઓને બચાવવા માટે પશુપાલકોએ અગાઉથી કેટલીક સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરવી પડે છે. પશુઓ માટે તબેલા કે શેડ મૂકીને પશુ બિડાણ તૈયાર કરવાનું રહેશે.

આ બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો

માણસોની જેમ પ્રાણીઓને પણ ડિહાઈડ્રેશનની સમસ્યા હોય છે. પાણીના અભાવે પશુઓ યોગ્ય દૂધ આપી શકતા નથી. ઉનાળામાં પશુઓને દિવસમાં 2-3 વખત પાણી આપવું જોઈએ. આ સિવાય પ્રાણીઓને પાણીમાં લોટ અને મીઠું નાખીને ખવડાવવાથી હીટ સ્ટ્રોકનો ખતરો રહેતો નથી અને પ્રાણીઓમાં ઊર્જા રહે છે.

વધુ ગરમીના કારણે પશુઓમાં તાવની શક્યતા વધી જાય છે. આ દરમિયાન પ્રાણીઓની જીભ બહાર આવે છે અને પ્રાણીઓ ફીણ છોડવા લાગે છે. પ્રાણીઓમાં પણ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે અને તેઓ હાંફવા લાગે છે. પશુ નિષ્ણાંતોના મતે આ બધા લક્ષણો જોવા મળે તો બીમાર પશુઓને સરસવનું તેલ ખવડાવી શકાય. તેમાં રહેલ ચરબીથી પ્રાણીઓમાં એનર્જી વધે છે અને તેઓ સ્વસ્થ-ઊર્જાવાન અનુભવે છે.

ખાવા-પીવામાં ખાસ ધ્યાન રાખવું

ઉનાળો દૂધાળા પશુઓ માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. આ દરમિયાન પશુઓને વધુ સારા દૂધ ઉત્પાદન માટે વધારાની કાળજી અને ખોરાકની જરૂર પડે છે. આ દરમિયાન પશુઓને લીલો અને પૌષ્ટિક ચારો ખવડાવો. તમને જણાવી દઈએ કે લીલા ચારામાં 70 થી 90 ટકા પાણી હોય છે, જેના કારણે પ્રાણીઓ હાઇડ્રેટેડ રહે છે.