Geranium Cultivation: આજે કૃષિમાં નવીનતાઓને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. પોતાના ઘરનું ગુજરાન ચલાવવા માટે ઘઉં-ડાંગરની ખેતી પર આધાર રાખતા ખેડૂતો આજે ઔષધીય અને સુગંધિત પાકો ઉગાડી રહ્યા છે. આ પાક ઓછા ખર્ચે સારો નફો આપે છે. અહીં સુગંધ મિશન હેઠળ, ખેડૂતોને સુગંધિત પાકની ખેતી માટે તાલીમ અને નાણાકીય સહાય પણ આપવામાં આવે છે. આવો જ એક સુગંધિત પાક જે બમ્પર નફો આપે છે તે ગેરેનિયમ છે. આ લોકોને ગરીબોનું ગુલાબ પણ કહેવામાં આવે છે, કારણ કે તેની સુગંધ ગુલાબ જેવી જ છે. પરંતુ ગેરેનિયમ બનાવવા માટે કોઈ આર્થિક અને ટેકનિકલી સંઘર્ષ નથી.
સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે ઓછી મુશ્કેલીવાળા આ પાકનું તેલ 20,000 પ્રતિ લિટરના ભાવે વેચાય છે. ગેરેનિયમ ફૂલો અને તેના અર્ક તેલની સ્થાનિક અને વિદેશી બજારોમાં ખૂબ માંગ છે. પરફ્યુમથી લઈને બ્યુટી પ્રોડક્ટ્સ, દવાઓ અને અનેક પ્રકારના સ્પ્રે તેમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
એકવાર વાવણી, 4 વર્ષ માટે કમાણી
પરંપરાગત પાકોની સરખામણીમાં ગેરેનિયમની ખેતી વર્ષો સુધી નફો કમાઈ શકે છે. એકવાર ખાતર અને ખાતર ઉમેરીને જમીન તૈયાર કરો. આ પછી આસમાની રંગના ફૂલનો છોડ રોપવામાં આવે છે, જે એકવાર લણણી પછી આગામી 4 વર્ષ સુધી ઉત્પાદન કરવાનું ચાલુ રાખશે. ગેરેનિયમના પાક પર માત્ર એક જ વાર ખાતર-ખાતર, જંતુનાશકનો છંટકાવ કરવામાં આવે છે. સમયાંતરે નિંદામણ, નિંદામણ અને પિયત આપવાથી પાકનો વિકાસ થાય છે.
જીરેનિયમની ખેતી ક્યાં કરવી
એક સમયે ગેરેનિયમ જેવા સુગંધિત પાકો માત્ર અન્ય દેશો પૂરતા મર્યાદિત હતા, પરંતુ આજે ભારતના ઘણા વિસ્તારોમાં ગેરેનિયમની ખેતી વિસ્તરી રહી છે. ઉત્તર પ્રદેશના બંદાયુ, કાસગંજ અને સંભલ જિલ્લાના ખેડૂતો ગેરેનિયમની ખેતી કરે છે.
મધ્ય પ્રદેશમાં શરબતી ઘઉં ઉગાડનારા ખેડૂતો હવે તેમની જમીનનો એક ભાગ ગેરેનિયમ માટે રાખે છે. જો કે ગેરેનિયમનો પાક દરેક સીઝન માટે યોગ્ય છે, પરંતુ તે ઓછી ભેજ, હળવા હવામાન અને રેતાળ લોમ જમીનમાં સારી ઉત્પાદકતા આપે છે.
ખર્ચ અને આવક
જો તમે પણ ગેરેનિયમની ખેતી કરવા માંગતા હો, તો તમે તમારા જિલ્લાના બાગાયત વિભાગનો સંપર્ક કરી તેના પ્રમાણિત છોડનું વાવેતર કરાવી શકો છો. જણાવી દઈએ કે સેન્ટ્રલ મેડિસિનલ એન્ડ પ્લાન્ટ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ગેરેનિયમના ઉગાડતા છોડ પણ તૈયાર કરે છે.
શરૂઆતમાં, તમારે જેનિયમ પાક રોપવા માટે 1 લાખ રૂપિયા ખર્ચવા પડી શકે છે. પછી તમે ઇચ્છો તો બાગાયત યોજનાઓની અનુદાનનો લાભ લઈને ખેતીનો ખર્ચ પણ ઘટાડી શકો છો. ગેરેનિયમની ખેતીની સાથે સાથે તેના પ્રોસેસિંગ યુનિટની સ્થાપના વધુ ફાયદાકારક રહેશે, કારણ કે બજારમાં ગેરેનિયમના ખરીદદારો ઓછા છે અને તેના તેલના ખરીદદારો વધુ છે.
જો તમે ઇચ્છો તો, તમે મોટી કંપની સાથે મળીને ગેરેનિયમની કોન્ટ્રાક્ટ ફાર્મિંગ તરફ વળી શકો છો. આ પાક આગામી 4 વર્ષ માટે ઉત્પાદન આપે છે. તેનું એક જ લિટર તેલ 14,000 થી 20,000 રૂપિયા પ્રતિ લિટરમાં વેચાય છે.