Amarnath yatra 2022: અમરનાથ ધામ હિમાલયની દુર્ગમ પર્વતમાળાઓ વચ્ચે આવેલું છે. ભારતીય સંસ્કૃતિના જાણીતા યાત્રાધામોમાં બાબા અમરનાથની તીર્થયાત્રાનું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સ્થાન છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે ભક્ત ગુફામાં બનેલા શિવલિંગને સાચા મનથી જુએ છે તેને જન્મ-મરણના બંધનમાંથી મુક્તિ મળે છે. ભગવાન શિવે આ ગુફામાં માતા પાર્વતીને અમરત્વનું રહસ્ય કહ્યું હતું, તેથી આ ગુફાને અમરનાથ ગુફા કહેવામાં આવે છે.
બરફમાંથી શિવલિંગની રચના થવાને કારણે તેને 'બાબા બર્ફાની' પણ કહેવામાં આવે છે. આ વર્ષે અમરનાથ યાત્રા 30 જૂનથી શરૂ થઈ રહી છે જે 43 દિવસ પછી 11 ઓગસ્ટ 2022 એટલે કે રક્ષાબંધન પર સમાપ્ત થશે. આવો જાણીએ અમરનાથ ધામનો ઈતિહાસ અને તેના ચોંકાવનારા રહસ્યો.
અમરનાથ ધામના રહસ્યો
વિશ્વમાં આ એકમાત્ર શિવલિંગ છે જે ચંદ્રના પ્રકાશના આધારે વધે છે અને સંકોચાય છે. દર વર્ષે શ્રાવણ શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે અહીં શિવલિંગ પૂર્ણ થાય છે અને ત્યાર બાદ આગામી અમાવાસ્યા સુધી તેનું કદ નોંધપાત્ર રીતે ઘટે છે.
આ ગુફામાં દર વર્ષે કુદરતી રીતે બરફનું શિવલિંગ બને છે. ગુફાની છતમાં તિરાડમાંથી પાણીના ટીપાં ટપકવાથી બરફનું શિવલિંગ રચાય છે. ભારે ઠંડીના કારણે પાણી થીજી જાય છે અને બરફના શિવલિંગનો આકાર લે છે.
બરફના શિવલિંગની ડાબી બાજુએ બે નાના બરફના શિવલિંગ પણ બનેલા છે.કહેવાય છે કે આ માતા પાર્વતી અને ભગવાન ગણેશના પ્રતિક છે.
અમરનાથમાં ભગવાન શિવના અદ્ભુત હિમલિંગ દર્શનની સાથે, માતા સતીની શક્તિપીઠ એક દુર્લભ સંયોગ છે. 51 શક્તિપીઠોમાંથી મહામાયા શક્તિપીઠ આ ગુફામાં આવેલી છે.ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર અહીં દેવી સતીનું ગળું પડ્યું હતું.
એવું માનવામાં આવે છે કે શિવ-પાર્વતીની અમર કથા સાંભળ્યા પછી કબૂતરની જોડી અમર થઈ ગઈ.
કોણે ગુફાની શોધ કરી
માન્યતા અનુસાર, અમરનાથ ગુફાની શોધ સૌપ્રથમ ઋષિ ભૃગુએ કરી હતી. હકીકતમાં, એકવાર કાશ્મીર ખીણ પાણીમાં ડૂબી ગઈ હતી, ત્યારે ઋષિ કશ્યપે નદીઓ અને નાળાઓ દ્વારા પાણી બહાર કાઢ્યું હતું. ત્યારે ઋષિ ભૃગુ તપસ્યા માટે એકાંત શોધી રહ્યા હતા, ત્યારે તેમણે બાબા અમરનાથની પવિત્ર ગુફા જોઈ. બાબા અમરનાથની પવિત્ર ગુફા જોઈને તે એકાંત શોધતો હતો.
એવી પણ માન્યતા છે કે 1850માં બુટા મલિક નામના મુસ્લિમ ભરવાડે અમરનાથ ગુફાની શોધ કરી હતી.