Bhai Dooj 2024: દિવાળી પછી, ભાઈ બીજ તહેવાર ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, ભાઈ બીજ તહેવાર દર વર્ષે કારતક મહિનાના શુક્લ પક્ષની બીજે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે બહેનો પોતાના ભાઈને તિલક લગાવે છે અને તેના જીવનમાં સુખ અને સમૃદ્ધિની કામના કરે છે. જ્યોતિષ અને પ્રખ્યાત ટેરો કાર્ડ રીડર નીતિકા શર્માએ જણાવ્યું કે આ વખતે 3 નવેમ્બર 2024 ના રોજ ભાઈ બીજનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે સવારે 11.39 વાગ્યા સુધી સૌભાગ્ય યોગ રહેશે.
આ પછી શોભન યોગ શરૂ થશે. ભાઈ બીજના દિવસે બહેનો તેમના ભાઈઓને ઘરે બોલાવીને ભોજન કરાવે છે અને તેમને તિલક કરીને તેમના લાંબા આયુષ્ય માટે પ્રાર્થના કરે છે. ભાઈઓ પણ તેમની બહેનોને ભેટ આપે છે અને સુખી લગ્ન જીવન માટે આશીર્વાદ આપે છે. ભાઈ બીજનો તહેવાર ભાઈ દૂજ, ભૈયા દૂજ, ભાઈ ટીકા, યમ દ્વિતિયા, ભ્રાત્રી દ્વિતિયા જેવા ઘણા નામોથી ઓળખાય છે. તે યમ દ્વિતિયા, ભાઉ બીજ, ભત્રુ દ્વિતિયા વગેરે નામોથી ઓળખાય છે. આ વર્ષે ભાઈ બીજનો તહેવાર 3જી નવેમ્બરે છે. આ દિવસે, બહેનો તેમના ભાઈઓને તેમના ઘરે બોલાવે છે, તેમના માથ પર તિલક લગાવે છે અને તેમને ભોજન કરાવે છે. બદલામાં, ભાઈઓ બહેનોને ભેટ આપે છે.
પાંચ દિવસીય દિવાળી તહેવાર ભાઈ બીજ સાથે સમાપ્ત થાય છે. ભાઈ બીજનો તહેવાર બહેન અને ભાઈ પ્રત્યે વિશ્વાસ અને પ્રેમનો છે. દર વર્ષે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની બીજે ભાઈ બીજનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. ભાઈ બીજના તહેવારને દેશભરમાં અલગ અલગ નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસ ભાઈ-બહેન વચ્ચેના પ્રેમ અને સ્નેહના સંબંધનું પ્રતીક છે.
ભાઈ બીજ
કારતક માસની દ્વિતિયા તિથિ 2જી નવેમ્બરે રાત્રે 8:22 કલાકે શરૂ થશે અને કારતક દ્વિતિયા તિથિ 3જી નવેમ્બરે રાત્રે 10:06 વાગ્યા સુધી રહેશે. આવી સ્થિતિમાં ઉદયાતિથિ પ્રમાણે 3જી નવેમ્બરે ભાઈ બીજનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે સવારે 11.39 વાગ્યા સુધી સૌભાગ્ય યોગ રહેશે. આ પછી શોભન યોગ શરૂ થશે. તેથી, ભાઈ બીજના દિવસે પૂજા માટે શ્રેષ્ઠ સમય 11:45 મિનિટનો રહેશે.
ભાઈ બીજ પૂજા વિધિ
ભાઈ બીજના દિવસે સાંજે શુભ મુહૂર્તમાં ભાઈઓ અને બહેનોએ યમરાજ ચિત્રગુપ્ત અને યમના દૂતોની પૂજા કરવી જોઈએ અને દરેકને અર્ઘ્ય અર્પણ કરવું જોઈએ. બહેનોએ યમની મૂર્તિની પૂજા કરવી જોઈએ અને ભાઈઓના દીર્ઘાયુ માટે પ્રાર્થના કરવી જોઈએ. આ પછી બહેન પોતાના ભાઈને ભોજન કરાવે અને તિલક લગાવે. આ પછી ભાઈએ પોતાની ઈચ્છા મુજબ બહેનને ભેટ આપવી જોઈએ. આ દિવસે જો બધી બહેનો પોતાના હાથે પોતાના ભાઈને ભોજન કરાવે તો તેનું આયુષ્ય વધે છે. તેમજ તેના જીવનની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થઈ જાય છે.
યમુના અને યમરાજની પૂજાનું મહત્વ
પ્રચલિત કથાઓ અનુસાર, એકવાર યમરાજ પોતાની બહેન યમુનાને મળવા પૃથ્વી પર આવ્યા હતા. તે દિવસે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની બીજે હોય છે. પોતાના ભાઈને આવતા જોઈને યમુનાએ તેને ભોજન પીરસ્યું અને તિલક લગાવીને તેનું સન્માન કર્યું. પોતાની બહેનનો પ્રેમ જોઈને યમરાજે કહ્યું કે જે કોઈ આ તિથિએ યમુનામાં સ્નાન કરીને યમની પૂજા કરશે, તેને મૃત્યુ પછી યમલોકનો ત્રાસ સહન કરવો પડશે નહીં. ત્યારથી કારતક માસના શુક્લ પક્ષના બીજા દિવસે યમુના નદીમાં સ્નાન કરીને યમરાજની પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. સ્કંદ પુરાણમાં લખ્યું છે કે યમરાજને પ્રસન્ન કરવાથી ઉપાસકની દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે.
આ પણ વાંચો...