Vamana Jayanti:Vamana Jayanti: રાજા બલિના દંભનો નાશ કરવા માટે ભગવાન વિષ્ણુએ લીધો વામન અવતાર


વામન જયંતીના દિવસે શ્રવણ નક્ષત્ર હોય તો તે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ઉત્સવના દિવસે ભગવાન વામનની સુવર્ણ મૂર્તિની સામે 52 પૈંડા અને 52 દક્ષિણા મૂકીને વ્રત કરવું જોઈએ.


વામન જયંતિ ભાદ્રપદ માસના શુક્લ પક્ષની દ્વાદશીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુએ રાજા બલિના અભિમાનને નષ્ટ કરવા માટે જ વામનના રૂપમાં અવતાર લીધો હતો. જો વામન જયંતીના દિવસે શ્રવણ નક્ષત્ર હોય તો તે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ઉત્સવના દિવસે ભગવાન વામનની સુવર્ણ મૂર્તિની સામે 52 પૈંડા અને 52 દક્ષિણા મૂકીને વ્રત કરવામાં આવે છે  ભગવાન વામનને ભોગ અર્પણ કરીને, બ્રાહ્મણને દક્ષિણા સાથે દહીં, ચોખા, ખાંડ, શરબત, દક્ષિણાનું દાન કરીને વ્રતનું સમાપન કરવામાં આવે છે.


 


આ વામન જયંતિની કથા છે


જ્યારે દેવતાઓ અને અસુરોએ ક્ષીરસાગરનું મંથન કર્યું ત્યારે દેવતાઓમાં અમૃત મળી ગયું અને રાક્ષસોએ તેમના પર હુમલો કર્યો. દૈત્યરાજ બાલીને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. રાજા બલિએ શુક્રાચાર્યની સેવા કરીને એવી શક્તિ પ્રાપ્ત કરી, જેના દ્વારા તેણે ત્રણેય લોક જીતી લીધા અને સ્વર્ગ કબજે કર્યું. જ્યારે બાલીએ અશ્વમેધ યજ્ઞ શરૂ કર્યો ત્યારે દેવતાઓમાં હલચલ મચી ગઈ હતી. દેવતાઓને પરેશાન જોઈને દેવમાતા અદિતિએ મહર્ષિ કશ્યપને આખી વાત કહી, પછી તેમણે વિશેષ વિધિ કરવાની સલાહ આપી. અદિતિના અનુષ્ઠાનના પરિણામે, ભગવાન વિષ્ણુ વામન બ્રહ્મચારીના રૂપમાં પ્રગટ થયા અને અશ્વમેધ યજ્ઞના સોમા દિવસે યજ્ઞ મંડપમાં પહોંચ્યા. તેમને જોઈને રાજા બલિ ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા અને વામન હાથ જોડીને બ્રહ્મચારીની સામે ઊભા રહ્યા.





જ્યારે તેમણે બ્રહ્મચારીને સેવા કરવાનું કહ્યું ત્યારે વામન સ્વરૂપ ભગવાન વિષ્ણુએ કહ્યું કે હું નીચ બ્રાહ્મણ છું અને નિઃસ્વાર્થ જીવન જીવું છું. જો કે મારે કોઈ વસ્તુની જરૂર નથી, પરંતુ જો તમારે દાન કરવું હોય તો મને રહેવા માટે ત્રણ પગથિયા જમીન આપો, હું ત્યાં મારો  ડેરો બનાવીશ. દૈત્યરાજ બલિના ગુરુ શુક્રાચાર્યએ વામન ભગવાનને ઓળખ્યા અને બાલીને આમ કરતા અટકાવ્યા, પરંતુ એક મહાન દાતા હોવાને કારણે બલિએ વચન આપ્યું. પછી શું હતું, વામને વિશાળ રૂપ ધારણ કર્યું અને એક પગમાં પૃથ્વી, બીજા પગની એડીમાં સ્વર્ગ અને અંગૂઠા વડે બ્રહ્મલોક માપ્યો. હવે બાલી માટે ત્રીજા પગથી માપવા માટે કંઈ બચ્યું ન હતું, તેથી બાલીએ તેનું શરીર રજૂ કર્યું. ભગવાન વામને તેની પીઠ પર ત્રીજું પગથિયું મૂક્યું અને તેને પાતળ લોકમાં મોકલી લીધો.