Diwali 2023: દિવાળી, રોશની અને રોશનીનો તહેવાર, હિન્દુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે અને તે મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક છે. દિવાળી એક એવો તહેવાર છે જે માત્ર એક દિવસનો નહીં પણ પાંચ દિવસ સુધી ચાલે છે. તેથી જ તેને પાંચ દિવસનો ઉત્સવ કહેવામાં આવે છે.
આ વર્ષે દિવાળી 12 નવેમ્બર 2023 ના રોજ આવી રહી છે. પાંચ દિવસ સુધી ચાલનારા આ તહેવારમાં દિવાળી સૌથી મહત્વની છે. પાંચ દિવસનો દિવાળીનો તહેવાર ધનતેરસના દિવસથી શરૂ થાય છે અને ભાઈ બીજ( યમ દ્વિતિયા)ના દિવસે સમાપ્ત થાય છે. આ જ કારણ છે કે પાંચ દિવસ ચારે બાજુ હર્ષોલ્લાસ હોય છે અને તેની તૈયારીઓ ઘણા દિવસો પહેલાથી જ શરૂ થઈ જાય છે. જાણો પાંચ દિવસની દિવાળીની તારીખ અને ધનતેરસથી યમ દ્વિતિયા સુધીના તમામ દિવસોનું મહત્વ.
ધનતેરસ (Dhanteras 2023)
ધનતેરસના દિવસથી જ દિવાળીનો તહેવાર શરૂ થાય છે. આસો વદ ત્રયોદશી તારીખે ધનતેરસ આવે છે. તેને ધન ત્રયોદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો યમરાજ, કુબેર દેવ અને આયુર્વેદચાર્ય ધન્વંતરીની પૂજા કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન ધનવંતરી સમુદ્ર મંથન દરમિયાન અમૃતના વાસણ સાથે પ્રગટ થયા હતા. તેથી, આ દિવસે વાસણો, ધાતુ અને ઝવેરાત વગેરે ખરીદવાની પરંપરા છે. આ વર્ષે ધનતેરસનો તહેવાર 10 નવેમ્બર 2023ના રોજ છે.
નરક ચતુર્દશી 2023 (Narak Chaturdashi 2023)
દિવાળી પહેલા નરક ચતુર્દશી ઉજવવામાં આવે છે. તેને રૂપ ચૌદસ અથવા કાળી ચૌદસ પણ કહેવામાં આવે છે. એવી પૌરાણિક માન્યતા છે કે આસો વદ ચતુર્દશીના દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો અને 16,100 કન્યાઓને તેની જેલમાંથી મુક્ત કરી હતી. આ ઉપરાંત આ દિવસે એવી પણ માન્યતા છે કે નરક ચતુર્દશીના દિવસે સૂર્યોદય પહેલા સ્નાન કરવાથી વ્યક્તિને તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે અને પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ વર્ષે નરક ચતુર્દશી 12 નવેમ્બર 2023ના રોજ છે.
દિવાળી (Diwali 2023)
દિવાળી અથવા દીપાવલી પાંચ દિવસીય દિવાળી તહેવારના ત્રીજા દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ પાંચ દિવસો વચ્ચે આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન રામ, માતા સીતા અને લક્ષ્મણ 14 વર્ષનો વનવાસ પૂરો કરીને અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા. તેથી, ભગવાન રામના સ્વાગત માટે, અયોધ્યાના લોકોએ સમગ્ર અયોધ્યાને દીવાઓથી પ્રગટાવી હતી. આ પછી દિવાળી પર દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ. આ વર્ષે દિવાળી 12 નવેમ્બર 2023ના રોજ આવી રહી છે.
ગોવર્ધન પૂજા અને અન્નકૂટ (Govardhan Puja 2023)
અન્નકૂટ અથવા ગોવર્ધન પૂજા પાંચ દિવસીય તહેવારના ચોથા દિવસે અને દિવાળી પછી થાય છે. આ દિવસે પાળેલા બળદ, ગાય, બકરી વગેરેને સ્નાન, શણગાર અને પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમજ ગાયના છાણમાંથી ગોવર્ધન બનાવવામાં આવે છે અને તેની પૂજા કરવામાં આવે છે અને ઘણી વાનગીઓ ચઢાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, ત્રેતાયુગમાં આ દિવસે, શ્રી કૃષ્ણએ ગોવર્ધન પર્વતને પોતાની નાની આંગળી પર ઉપાડ્યો હતો અને ગોવર્ધનની છાયામાં ગ્રામજનોની રક્ષા કરી હતી. આ વર્ષે ગોવર્ધન પૂજા અને અન્નકૂટ 14 નવેમ્બર 2023ના રોજ છે.
ભાઈ બીજ અથવા યમ દ્વિતિયા (Bhai Dooj or Yam Dwitiya 2023)
ભાઈ બીજ અને યમ દ્વિતિયા પાંચ દિવસીય તહેવારના પાંચમા કે છેલ્લા દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર ભાઈ-બહેનના સંબંધને સમર્પિત છે. આ દિવસે બહેનો તેમના ભાઈને તિલક લગાવે છે અને તેમના લાંબા આયુષ્યની કામના કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે યમરાજ પણ તેમની બહેન યમુનાને મળવા તેમના ઘરે ગયા હતા. આ વર્ષે ભાઈ બીજ 15 નવેમ્બર 2023ના રોજ છે.
Disclaimer: અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માન્યતા પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે ABPLive.com કોઈપણ પ્રકારની ઓળખ, માહિતીની પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.