Guru Purnima 2022: સનાતન ધર્મમાં અષાઢ મહિનાની પૂર્ણિમાને ગુરુ પૂર્ણિમા કહેવામાં આવે છે. શિવપુરાણ અનુસાર આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના અંઠાવતાર વેદવ્યાસજીનો જન્મ થયો હતો. મહર્ષિ વેદ વ્યાસજીને પ્રથમ ગુરુની ઉપાધિ એટલા માટે પણ આપવામાં આવી છે કારણ કે ગુરુ વ્યાસે જ માનવજાતને પ્રથમ વખત ચાર વેદોનું જ્ઞાન આપ્યું હતું. આ તિથિને વ્યાસ પૂર્ણિમાના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વખતે 13 જુલાઈ 2022ને બુધવારના રોજ ગુરૂ પૂર્ણિમાનો પાવન પર્વ મનાવવામાં આવશે.
ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે જગતગુરુ વેદવ્યાસ સહિતની વ્યક્તિ પણ તેની સેવા કરે છે અને પૂજા કરે છે, જેને તે ગુરુ માને છે. સર્જનની શરૂઆતથી જ શૈક્ષણિક જ્ઞાન, અધ્યાત્મ અને ખેતીનો વિસ્તાર થાય અને તેને દરેક માનવી સુધી પહોંચાડવાના હેતુથી ગુરુ-શિષ્ય પરંપરાનો જન્મ થયો હતો. જે શિષ્યને અંધકારથી બચાવે છે અને તેને પ્રકાશ તરફ દોરી જાય છે તેને ગુરુ કહેવામાં આવે છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ગુરુનું સ્થાન ભગવાનથી ઉપર છે. આ દિવસે માત્ર ગુરુ જ નહીં પરંતુ પરિવારના તમામ વડીલ સભ્યો પ્રત્યે પણ આભાર વ્યક્ત કરવો જોઈએ અને તેમને ગુરુ તરીકે આદર આપવો જોઈએ.
આમણે પણ ગુરુનું વર્ણન પણ કર્યું છે
તુલસીદાસજી
તુલસીદાસે રામચરિત માનસમાં પણ લખ્યું છે કે 'गुरु बिन भवनिधि तरइ न कोई। जो बिरंचि संकर सम होई ।।
આનો અર્થ છે કે ગુરુની કૃપા વિના જીવ સંસાર સાગરથી મુક્ત નથી થઈ શકતો પછી તે બ્રહ્મા અને શંકર સમાન કેમ ન હોય.
ગીતા
ગીતામાં કહેવાયું છે કે જીવનને સુંદર બનાવવું, નકામું અને નિર્દોષ બનાવવું એ જ સૌથી મોટું જ્ઞાન છે. આ વિદ્યા શીખવનારને જ સદગુરુ કહેવામાં આવે છે.
સ્વામી વિવેકાનંદ
સ્વામી વિવેકાનંદજીએ એમ પણ કહ્યું છે કે, સદગુરુ એ જ છે જેમને ગુરુ પરંપરાથી આધ્યાત્મિક શક્તિ મળી છે. શિષ્યના પાપ તે પોતાના પર લઈ લે છે.