Nirjala Ekadashi 2024: હિન્દુ કેલેન્ડરમાં દર 11મી તિથિએ એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે વર્ષની અન્ય એકાદશીઓ પર અન્નનો ત્યાગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ જ્યેષ્ઠ માસમાં આવતી નિર્જળા એકાદશીના દિવસે અન્ન અને પાણી બંનેનું સેવન વર્જિત છે.
આ ઉપવાસ સૌથી મુશ્કેલ હોય છે પરંતુ તેના પરિણામો પણ ખૂબ જ પ્રભાવશાળી હોય છે. પાંડવ પુત્ર ભીમે પણ એક વર્ષમાં માત્ર આ એકાદશીનું વ્રત કર્યું હતું, આખરે નિર્જળા એકાદશી વ્રતનું શું મહત્વ છે, તેને શા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. જાણો નિર્જળા એકાદશી વ્રતની કથા.
જૂનમાં નિર્જળા એકાદશી ક્યારે છે? (Nirjala Ekadashi 2024 in June)
નિર્જળા એકાદશી 18 જૂન 2024 ના રોજ કરવામાં આવશે. નિર્જળા એકાદશીના ઉપવાસના પરિણામે વ્યક્તિને બધી એકાદશીઓના ઉપવાસ જેટલું જ પુણ્ય મળે છે.
નિર્જળા એકાદશી વ્રતનું મહત્વ (Nirjala Ekadashi Significance)
મહર્ષિ વ્યાસજીએ કહ્યું હતું કે, એક દિવસ પાણી વગર રહેવાથી વ્યક્તિ પાપોથી મુક્ત થઈ જાય છે. જે લોકો નિર્જળા એકાદશીનું વ્રત કરે છે, તેમને મૃત્યુ સમયે ભયંકર યમદૂતો દેખાતા નથી, બલ્કે ભગવાન શ્રી હરિના દૂત સ્વર્ગમાંથી આવે છે અને પુષ્પક વિમાન પર બેસીને તેમને સ્વર્ગમાં લઈ જાય છે. નિર્જળા એકાદશીનું વ્રત સંસારમાં સર્વશ્રેષ્ઠ છે. જે લોકો આ વ્રતના અંતરાલમાં દરમિયાન સ્નાન, તપ વગેરે કરે છે, તેમને કરોડ પલ સ્વર્ણદાનનું ફળ મળે છે. જે લોકો આ દિવસે યજ્ઞ, હોમ વગેરે કરે છે તેના ફળોનું તો વર્ણન પણ કરી શકાય.
નિર્જળા એકાદશી ઉપવાસ કથા (Nirjala Ekadashi Katha)
પૌરાણિક કથા અનુસાર મહર્ષિ વ્યાસજીએ એક વખત ભીમસેનને કહ્યું હતું - "હે પિતામહ! ભાઈ યુધિષ્ઠિર, માતા કુંતી, દ્રૌપદી, અર્જુન, નકુલ અને સહદેવ વગેરે એકાદશીના દિવસે ઉપવાસ કરે છે અને મને પણ એકાદશીના દિવસે ભોજન કરવાની મનાઈ કરે છે. પરંતુ હું પણ ભક્તિભાવપૂર્વક ભગવાનની ભક્તિ કરી શકું છું અને દાન આપી શકું છું, પણ ભૂખ્યો રહી શકતો નથી.
આના પર મહર્ષિ વ્યાસે કહ્યું- શાસ્ત્રોમાં ઉલ્લેખ છે કે એકાદશીના દિવસે ભોજન ન કરવું જોઈએ અને જો તમે નરકની યાતનાઓ ભોગવવા માંગતા ન હોવ અને સ્વર્ગ જવાની ઈચ્છા રાખો છો તો પ્રત્યેક મહિનાની બન્ને એકાદશીનું પાલન કરો.
ભીમસેને સ્વર્ગ પ્રાપ્તિ માટે ઉપવાસ કર્યા
મહર્ષિ વ્યાસની વાત સાંભળીને ભીમસેને કહ્યું કે હું એક દિવસ પણ ભોજન વિના જીવી શકતો નથી, તો મારા માટે આખો દિવસ ઉપવાસ કરવો શક્ય નથી, પરંતુ જો હું પ્રયત્ન કરુ તો વર્ષમાં માત્ર એક એકાદશીનું વ્રત અવશ્ય કરી શકું છું, તમે મને કોઈ એવું વ્રત બતાવો જેનું પાલન કરીને હું સ્વર્ગ પ્રાપ્ત કરી શકું.
ભીમસેની એકાદશી શા માટે કહેવાય છે?
મહર્ષિ વ્યાસે જણાવ્યું હતું કે જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી વૃષભ સંક્રાંતિ અને મિથુન સંક્રાંતિ વચ્ચે આવે છે, તે દિવસે વ્યક્તિએ નિર્જળા વ્રત કરવું જોઈએ. આ દિવસે ભોજન ન કરવું જોઈએ. ખોરાક ખાવાથી વ્રતનો નાશ થાય છે. જો કોઈ વ્યક્તિ સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી પાણી ન પીવે તો તેને બાર એકાદશીઓનું ફળ મળે છે. ભીમે નિર્જળા એકાદશીનું વ્રત કર્યું અને પરિણામે તે સ્વર્ગનો હકદાર બન્યો. ભીમે આ વ્રત રાખ્યું હતું, તેથી તેને ભીમસેની એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે.
Disclaimer:અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માન્યતા પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે abp અસ્મિતા કોઈપણ પ્રકારની માન્યતા, માહિતીને સમર્થન આપતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા ધારણા લાગુ કરતાં પહેલાં, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.