Vasant Panchmi 2022: આ તહેવાર વસંતના આગમનને દર્શાવે છે. વસંતને ઋતુઓનો રાજા માનવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે કુદરતના સૌંદર્યમાં અનોખી છાંયડો જોવા મળે છે. ઝાડનાં જૂનાં પાંદડાં ખરી જાય છે અને વસંતઋતુમાં તેમાં નવા અંકુર દેખાય છે જે આછા ગુલાબી રંગના હોય છે. સરસવની સોનેરી ચમક ખેતરોમાં પોતાનો છાંયો ફેલાવે છે. જાણે પૃથ્વીએ વસંતનો વેશ ધારણ કર્યો હોય. આ દિવસોમાં જવ અને ઘઉં પર ડુંડા ઉગવા લાગે છે. પંખીઓનો કલરવ મનને પોતાની તરફ ખેંચવા લાગે છે.
મા સરસ્વતી સાથે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરો
વસંત પંચમીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાનો મહિમા છે. આ દિવસે સવારે ઉઠીને સ્નાન કરવું જોઈએ અને પવિત્ર વસ્ત્રો ધારણ કરીને ભગવાન નારાયણની પૂજા કરવી જોઈએ. મંદિરોમાં, ભગવાનની મૂર્તિને બસંતી વસ્ત્રો અને ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે અને ગીતો વગાડીને તહેવારની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. વાણીની દેવી સરસ્વતીની પૂજાનું પણ આ દિવસે વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે બાળકોને મૂળાક્ષરોનું જ્ઞાન આપવાની પ્રથા પણ છે.
ખેતરનું પ્રથમ અનાજ દેવતાઓ, અગ્નિ અને પૂર્વજોને અર્પણ કરવામાં આવે છે
વ્રજમાં પણ હોળીનો તહેવાર આ દિવસથી શરૂ થાય છે. રાધા-ગોવિંદના આનંદ વિનોદનો ઉત્સવ ઉજવાય છે. આ તહેવાર ફાલ્ગુની પૂર્ણિમાના દિવસ સુધી ચાલે છે. આ દિવસે કામદેવ અને રતિની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. વસંત કામદેવનો સાથી છે તેથી આ દિવસે કામદેવ અને રતિની પૂજા કરવાથી તેમની પ્રસન્નતા પ્રાપ્ત થાય છે. આ દિવસે ખેડૂતો પોતાના ખેતરમાંથી નવું અન્ન લાવીને તેમાં ઘી અને મીઠાઈ મિક્સ કરીને અગ્નિ, પિતૃઓ, દેવતાઓને અર્પણ કરે છે. સરસ્વતીની પૂજા કરતા પહેલા કલશની સ્થાપના પદ્ધતિસર કરવી જોઈએ. સૌ પ્રથમ ભગવાન ગણેશ, સૂર્ય, વિષ્ણુ, શંકર વગેરેની પૂજા કરીને સરસ્વતીની પૂજા કરવી જોઈએ.
કૃષ્ણ-અર્જુન વચ્ચની દંતકથા
વસંત વિશે એક દંતકથા છે, જે કૃષ્ણ અને અર્જુન વચ્ચે બની હતી. એકવાર અર્જુને ભગવાન કૃષ્ણને પૂછ્યું કે ભગવાન હું તમને કયા અર્થમાં જોઉં? તમારી દ્રષ્ટિ ક્યાં હશે? ત્યારે કૃષ્ણ કહે છે કે જો તમારે મને સ્ત્રીઓમાં શોધવો હોય તો તમારે મને કીર્તિ, શ્રી, વાક, સ્મૃતિ, મેધા, ધૃતિ અને ક્ષમામાં જોવો જોઈએ.જે સ્તુતિઓ ગવાય છે તેમાં બૃહત્સમ, શ્લોકોમાં ગાયત્રી શ્લોક અને મહિનાઓમાં માર્ગશીર્ષ મહિનો, ઋતુઓમાં વસંતઋતુ હું છું. છેલ્લે, ચાલો આપણે વસંત ઋતુ પર બે શબ્દો ધ્યાનમાં રાખીએ. ઋતુઓમાં ખીલેલી, પુષ્પોથી ભરેલી, ઉજવણીની ક્ષણ એટલે વસંત. સૂકા, સૂકા, મૃત, મૃત ઘરોમાં ભગવાનને શોધશો નહીં. જ્યાં જીવન ઉજવણી કરે છે, જ્યાં જીવન વસંતની જેમ ખીલે છે, જ્યાં બધા બીજ અંકુરિત થાય છે અને ફૂલો બને છે, ઉજવણીમાં, વસંતમાં હું છું.ભગવાન ફક્ત તે જ લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે જેઓ જીવનની ઉજવણીમાં, જીવનના રસમાં, જીવનના છંદોમાં, તેના સંગીતમાં તેને જોવાની ક્ષમતા એકત્ર કરી શકે છે. ઉદાસી, રડતા, ભાગેડુ, મૃત, તેને જોઈ શકતા નથી, તેઓ તેને પાનખરમાં કેવી રીતે જોઈ શકે? જેઓ તેને વસંતમાં જોઈ શકે છે તેઓ તેને પાનખરમાં પણ જોશે. વસંત આવશે કે વસંત જશે. પરંતુ જો તમારે જોવું હોય તો પ્રથમ વસંતમાં જ જોવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.